پشت پرده یک پیشنهاد غیرمنتظره؛ چرا پوتین اکنون را برای سیگنال دهی انتخاب کرد؟

به گزارش اکوایران، به نظر می‌رسد باید به پیام ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در این هفته مبنی بر اینکه او برای مذاکرات صلح آماده است، باید با احتیاط بسیار و تجربه گذشته اوکراین و غرب از دیپلماسی روسیه نگاه کرد.

در همان ماهی که مسکو سومین حمله به اوکراین را از شمال خارکف آغاز کرد، سر و صدای زیادی در مورد مذاکره در جریان بود.

خبرگزاری رویترز در گزارشی از دو خبرنگار با تجربه و مرتبط با روسیه با استناد به چهار منبع نوشت که مسکو مایل است مذاکرات صلحی را در نظر بگیرد که اشغال فعلی روسیه که شامل حدود یک پنجم اوکراین می‌شود را متوقف کند.

رفتاری خلاف گفتار

به گزارش سی‌ان‌ان، پوتین در پاسخ به این گزارش گفت که روسیه مایل به گفتگوی صلح بر اساس توافقات قبلی است. او به توافقی فسخ شده در استانبول، درست پس از آغاز جنگ، در سال 2022 اشاره کرد که عمدتاً به این دلیل که در آن زمان نیروهای مسکو هنوز مشغول تاخت و تاز در خاک اوکراین بودند و قتل عام در اطراف کیف آشکار شده بود، به نتیجه نرسید.

ایده مطرح شده در گزارش رویترز مطابق با هدف اعلام شده مسکو برای تصرف تمام شرق دونتسک نیست اما همچنین اصرار کیف برای تسلیم هیچ بخشی از سرزمینش را ناکام می‌گذارد.

زمینه‌ای که اظهارات پوتین در آن مطرح شد کلیدی بود. این اظهارات در جریان دیدار با الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس ایراد شد. اتفاقی که در گذشته لحظاتی قبل از استفاده کرملین از خاک بلاروس برای تحرکات نظامی به اوکراین رخ داد، در حالی که روز جمعه در جریان تمرینات تاکتیکی تسلیحات هسته‌ای مشترک بین دو کشور رخ داد. پوتین در پس زمینه‌ای از صلح می‌گفت که هیچ ارتباطی به آن نداشت.

در پیِ نماینده نیابتی؟

پوتین مشروعیت ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین را که مسکو بارها به او حمله کرده است، پس از آنکه کیف مجبور شد انتخابات را به دلیل جنگی که پوتین آغاز کرده بود به تعویق بیندازد، زیر سوال برد. همزمان، گزارش‌های تایید نشده‌ای مبنی بر فرود هواپیمای شخصی ویکتور یانوکوویچ، رئیس جمهور سابق اوکراین در بلاروس منتشر شد. یانوکوویچ طرفدار روسیه در سال 2014 پس از اینکه نیروهای وفادار به او ده‌ها معترض را در مرکز کیف به ضرب گلوله کشتند از اوکراین فرار کرد. صرف احتمال حضور او در زمان دیدار پوتین و لوکاشنکو، این گمانه زنی را به وجود آورد که مسکو دوباره امیدوار است تا یک نماینده نیابتی را در اوکراین به قدرت برساند.

هدف کمتر بی‌رحمانه کرملین در اوکراین - به جز اشغال کامل یا جزئی - شامل رئیس‌جمهوری در کیف می‌شود که آن را وفادار می‌داند، تا حرکت این کشور به سوی اتحادیه اروپا و ناتو را متوقف کند.

قبل از تهاجم سال 2022 چنین ایده‌ای خیالبافانه بود و در جریان مذاکرات لغو شده 2022 استانبول مطرح شد. اما اکنون احتمالاً به یک نیروی اشغالگر روسیه نیاز دارد تا آن را بر جمعیتی که از وحشیگری کرملین خشمگین هستند، تحمیل کند.

ایده صلح در لحظه موفقیت

پس چرا صحبت از صلح شود، به‌ویژه زمانی که به نظر می‌رسد روسیه موفق‌ترین لحظه خود را در خط مقدم در چند ماه اخیر، اگر نه از زمان تهاجم، داشته است؟

دیپلماسی همیشه یک ابزار نظامی برای کرملین بوده است. در سال 2015 از صلح بر سر سوریه صحبت کرد، در حالی که جت‌های آنها غیرنظامیان را در مناطق تحت کنترل شورشیان هدف قرار دادند. در سال 2015 در مورد صلح با اوکراین صحبت شد، در حالی که نیروهای روسی و نیروهای نیابتی آنها در هجوم کامل به شهر استراتژیک دبالتسوه اوکراین بودند.

بی‌اعتمادی به صداقت روسیه در هنگام مذاکره بدبینانه نیست، بلکه یک ضرورت عملی است. تجربه نشان می‌دهد که روسیه زمانی تصور می‌کند مذاکرات ارزش پیگیری دارد که به ‌طور غیرمنتظره و بدون خشونت به نتیجه‌ای مفید منجر شود، یا به حریف خود دلیلی برای توقف در مبارزه برای تشویق و ترغیب معامله ایجاد کند.

دو دلیل برای ارسال سیگنال صلح

اکنون نیز ممکن است مسکو به دو دلیل دوباره درباره صلح صحبت کند. اولا، اوکراین و متحدانش در ماه ژوئن نشست صلحی را در سوئیس برگزار می‌کنند که در آن، بدون روسیه، درباره نوع توافقی که ممکن است بپذیرد، بحث خواهد کرد.

زلنسکی گفته است که امیدوار است چین - قدرتمندترین متحد روسیه اما حامی جزئی در جنگ اوکراین - در این نشست شرکت کند. پوتین ممکن است اکنون در حال گفتگوی صلح باشد تا به پکن بگوید بدون حضور روسیه در دیپلماسی درباره روسیه دخالت نکند.

دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین، روز جمعه گفت که اشاره‌های پوتین به مذاکرات صلح مستقیماً با هدف خرابکاری در نشست سران بوده است. او در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «پوتین در حال حاضر تمایلی به پایان دادن به تجاوزات خود به اوکراین ندارد و به همین دلیل است که از نشست سوئیس می‌ترسد.»

دوم، و مهمتر از همه، پوتین در حال ارسال پیام به دولت‌های غرب و کمپین کنونی ریاست جمهوری آمریکا است. او در تلاش است تا به طور غیر شفاف - شاید به پوپولیست‌ها در اروپا یا جمهوری‌خواهان ماگا در ایالات متحده - پیشنهاد دهد که یک توافق ساده در دست است، توافقی که در آن خطوط مقدمی که اوکراین در حال حاضر با تلفات قابل توجهی در حال از دست دادن آن‌هاست، می‌‌تواند ناگهان متوقف شود.

حمایت غرب از جنگ پرهزینه است و به طور فزاینده‌ای نامحبوب است. اگرچه با تصویب کمک 61 میلیارد دلاری اخیر کنگره، شاید این موضوع از قرار گرفتن در افکار انتخاباتی برای حدود یک سال در امان باشد.

گزارش رویترز به کسانی که در غرب می‌خواهند پایان جنگ را ببینند این امکان را می‌دهد که باور کنند کرملین می‌تواند جنگ را در جایی که هست، فورا متوقف کند.

عمل‌گرای مشتاق ترامپ

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، جوری وانمود کرد که این گزارش موضع دائمی روسیه را منعکس می‌کند. اما در نهایت ممکن است برای چهره‌های کلیدی غربی جدید و جالب به نظر برسد: دونالد ترامپ - که نتوانست توضیح دهد که چگونه ادعای خود مبنی بر این که می‌تواند در 24 ساعت جنگ را متوقف کند، انجام خواهد داد و سایر اعضای ناتو که کمتر از فرانسه، بریتانیا و انگلیس و کشورهای بالتیک، در مورد لزوم عدم اعتماد به روسیه در میز مذاکره، خوش‌بین هستند.

پوتین یک عمل‌گرا است. او جنگی را شروع کرد که فکر می‌کرد آسان است. به آن با این فکر ادامه داد که تحمل درد، امنیت مستبدانه و صبر برای پیروزی به موفقیت منجر خواهد شد. شاید حق با او باشد. او اکنون شاهد یک لحظه ضعف انتخاباتی در ایالات متحده و سایر کشورهای اروپایی است که با این سیگنال مبهم روبرو شده‌اند که ممکن است زمان دیپلماسی فرا رسیده باشد.

این موضوع احتمالا در میان کسانی که به شدت امیدوارند جنگ در اوکراین از بین برود و کمتر به تهدید وجودی مسکوی پیروز و بیش از حد نظامی شده برای اعضای شرقی ناتو توجه دارند، جلب توجه کند. اما باید از دریچه بدبینی عمیق دیپلماسی قبلی مسکو در سوریه و اوکراین به آن نگریست: زمانی برای تعقیب بی‌رحمانه همان اهداف نظامی، اما با این پس‌زمینه توهمی که صلح ممکن است همین اطراف باشد.