روایت دومین مناظره انتخاباتی: شروع تند، از ریتم افتادن در ادامه

به گزارش اکوایران، با طی تشریفات، مناظره دوم حدود هشت و ربع شروع شد. این بار مختصری دکور برنامه هم تغییر کرده بود و برای نامزدها میز گذاشته شده بود.

پرسش اول/ نظر نامزدها درباره یارانه

قاضی زاده هاشمی، این دفعه هم نفر اول بود. در این مناظرات پرسش ها به ترتیب نشستن نامزدها مطرح می شود. نحوه نشستن نامزدها هم با قرعه کشی مشخص می شود. این نامزد انتخابات که خود را ادامه دهنده راه ابراهیم رییسی معرفی می کند صحبت خود را با تبریک برد تیم والیبال ایران اغاز کرد.

نکته این تبریک آن بود که قاضی زاده تاکید کرد این بردها با مربی ایرانی اتفاق افتاد. او که در مناظره سابق هم یک بار به نیکی از دوره احمدی نژاد یاد کرد این بار نیز گفت که یارانه ای که در آن دوره پرداخت می شد معادل، 45 دلار بود. به گفته قاضی زاده، ارز دلاری این یارانه در دوره روحانی 3 دلار شد و آن طور که او گفت «سید محرومان» تلاش کرد و این عدد را به 11 دلار رساند.

قالیباف اما صحبت های خودش را با تسلیت آتش سوزی بیمارستان گیلان و زلزله کاشمر شروع کرد. آن طور که این نامزد انتخابات گفت، یارانه ها هیچ گاه در ایران «هدفمند» پیش نرفت. قالیباف تاکید کرد که تورم که عملا دستبرد زدن به توان مصرف مردم است در دل بودجه است که زاییده می شود. این نکته همان است که می گویند کسری بودجه است که باعث نقدینگی می شود.

او همچنین تاکید کرد که موافق با توزیع یارانه به مصرف کننده است و نه تولید کننده. قالیباف توضیح داد که از دو روش پرداخت این یارانه ممکن است، اول به شکل پول و دوم به شکل کالاهای اساسی.

پورمحمدی، پدیده مناظره قبل بود. او این بار هم با توپ پر آمد. پورمحمدی توضیح داد که در حدود دو دهه اخیر بحث هدفمندی یارانه ها مطرح شد و یارانه های زیادی هم در این سال ها پرداخت شده است اما نکته اینجاست که رفاه مردم در این سال ها کاهش یافته است. این نشان می دهد که سیاست های رفاهی شکست خورده اند.

از اینجا بود که او بحث را به تحریم ها و اف ای تی اف وصل کرد. پورمحمدی ذهنیت مسوولین را در خصوص تحریم ها در طول زمان شرح داد. او گفت که در ابتدا کسی این موضوع را جدی نمی گرفت. این نامزد انتخاباتی بدون اشاره به نامزد مشخصی گفت که برخی که الان هم اینجا هستند تحریم ها را جدی نگرفتند تا وقتی مشخص شد که چقدر این مساله بر رفاه ایرانیان اثر گذاشت.

زاکانی نقطه مقابل پور محمدی بود. او حرف های پور محمدی را آدرس غلط خواند و توضیح داد مشکل ایران «توزیع نا درست ثروت» است. زاکانی که در مناظره قبل هم از ایده وصل کردن یارانه ها به طلا گفته بود این بار هم گفت که به اندازه 20 گرم طلا می توان در هر سال به هر ایرانی یارانه پرداخت کرد. به گفته زاکانی هر خانواده 5 نفره در ایران در سال باید معادل 110 میلیون یارانه بگیرد. با این حرف ها می توان گفت که پرچم دار سیاست های توزیعی در این انتخابات زاکانی است. 

پزشکیان بحث خود را این طور شروع کرد که باید ابتدا بدانیم کجا هستیم تا بعد بگوییم کجا می توانیم برویم. این فتح باب پزشکیان بود و بعد از این به سراغ توضیح دادن بی عدالتی در دهک ها متفاوت و البته توزیع جغرافیایی متفاوت رفت. او با نشان دادن نمودارهایی توزیع داد که یارانه ها کاملا ناعادلانه توزیع می شوند و دهک های ثروتمندتر اتفاقا بهرهمندتر می شوند. نقشه ایران نیز که سطح رفاه را نشان می داد  از خطرناک بودن وضعیت استان ها حاشیه ای خبر می داد.

جلیلی بعد از تسلیت به گیلان و کاشمر، برد ایران مقابل آمریکا را تبریک گفت و افزود «مگر اینکه کسی بگوید خود آمریکا خواسته که ببازد»، به احتمال زیاد این نکته کنایه ای بود به حرف ظریف که گفته فروش نفت در این دوره را به آمدن بایدن و نرم تر شدن تحریم ها ربط داده بود. 

آغاز زد و خورد

با به پایان رسیدن وقت 4 دقیقه اول، نوبت به نقد و بحث نامزدها درباره بحث های همدیگر رسید. قاضی زاده هاشمی به طور مشخص از پزشکیان و پورمحمدی سوال پرسید. قالیباف اما با کسی وارد بحث نشد و به ادامه بحث های یارانه ای خودش پرداخت. پورمحمدی اما از همه پرسید چرا در خصوص مهم ترین مسایل سکوت می کنند. این بحث پورمحمدی ناظر بود به آن هایی که تحریم در بحثشان کم رنگ است.

پور محمدی به طور مشخص به جلیلی حمله کرد و خاطره ای خاص و مهم درباره اف ای تی اف از او گفت. اهمیت آن خاطره این بود که جلیلی به پورمحمدی گفته بود مشکلی با اف ای تی اف ندارد اما مشکلش با ادم هایی است که دارند آن را پیش می برند. 

پور محمدی در ادامه به پزشکیان هم نقد وارد کرد که هرچند او موافق برجام بود اما «اما ادم هایی که امروز در ستاد او هستند برجام را همه چیز نشان دادند». نقد پورمحمدی به پزشکیان این بود که آدم ها در ستاد او برای گرفتن پست صف کشیده اند که برجام را بیش از حد نشان دادند. پورمحمدی در اینجا به یکی از خط های تبلیغاتی پزشکیان هم حمله کرد و آن تکیه به کارشناس ها بود. او گفت تو که کارشناس نیستی پس به ادم هایی که دور و برت هستند دقت کن.

زاکانی در چهار دقیقه دوم خود ابتدا دوباره به سیاست های توزیعی خود پرداخت. اما به محض تمام شدن نکاتش، او حمله به پزشکیان را آغاز کرد. زاکانی با نشان دادن عکس هایی از دولتمردهای سابق و برشمردن یک به یک حادثه های تلخی که در دولت سابق اتفاق افتاده بود تلاش کرد روایتی تماما شکست از دوره قبل بدهد و پزشکیان را هم ادامه راه روحانی معرفی کند. زاکانی در آخر عکسی از روحانی و پزشکیان کنار هم گذاشت و او را صراحتا دولت سوم روحانی خواند. 

پزشکیان نفر بعدی بود. او زاکانی را طرف بحث خود نکرد. اما گفت که او وزیر دولت خاتمی بوده است که از همه دولت ها عملکرد بهتری داشته است. البته پزشکیان بحث های سابقش را هم تکرار کرد که مشکل ما در اختلافاتی هست که داریم. 

او دوباره از تبعیض و ناعدالتی کشور گفت و در آخر هم اشاره کرد به فساد وزیر کشاورزی دولت ابراهیم رییسی که به چای دبش معروف شد. پزشکیان اما گفت علاقه ای ندارد وارد این طور بحث ها شود

جلیلی که نفر اخر امروز است، بعد چند صحبت داغ و درگیر (پورمحمدی، زاکانی و پزشکیان) کاملا بی تفاوت به درگیری ها بحث های خودش را پیش برد. تنها نکته ای که او در واکنش به حرف های مطرح شده زد، توضیحی بود خطاب به خاطره ای که پورمحمدی تعریف کرد.

پرسش دوم/ ارتقا نظام سلامت

قاضی زاده هاشمی در 4 دقیقه اول خودش بیشتر به بحث نظام سلامت پرداخت و از اهمیت درمان گفت. البته او دفاعی هم از دولت رییسی و نکته ای که پزشکیان مطرح کرد، گفت.

قالیباف بحث خودش را در جواب به پور محمدی از سر گرفت. او گفت از نظر من تحریم کاغذ پاره نیست. او گفت همواره تحریم ها را مهم می دانسته اما تاکیدش این بوده که مذاکره عین مبارزه است. او گفت ما داریم با دشمن خودمان مذاکره می کنیم. 

او از قانونی که در اواخر دولت روحانی در مجلس تصویب شد و ظریف آن را عامل معطل ماندن مذاکرات بازگشت آمریکا به برجام دانسته بود، دفاع کرد و نکته مهمی گفت. قالیباف گفت این قانون با تایید شورای عالی امنیت ملی که روحانی رییس آن بود پیش رفت.

قالیباف اما در اخر رو به دوربین گفت که برای مذاکرات و رفع تحریم با قیودی که گفت هرکسی را که باید می بیند و هر کاری که باید انجام می دهد. جالب آن که او با تایید حرف پزشکیان که نیاز به اجماع سازی است گفت که او ادمی است که می تواند این اجماع سازی را رقم بزند. 

پورمحمدی ادامه بحث های قالیباف را از سر گرفت. او گفت خداراشکر که بالاخره به بحث تحریم پرداخته شد. اینجا بود که قالیباف با پورمحمدی دونفره وارد بحث شد و توضیح داد که آن قانونی که محل بحث است باعث شد فروش نفت زیاد بشود. اما پورمحمدی در موضعی شبیه آن چه ظریف چند روز پیش گفته بود افزایش فروش نفت را به خاطر دلایل دیگری از جمله جنگ اوکراین و درگیری آمریکا با چین دانست.

در همان ابتدای حرف زاکانی کمی تنش ایجاد شد. زاکانی گفت که اینجا دعوا سر مردم است و پزشکیان گفت «ما پدر مردم را در آوردیم» زاکانی اما در جواب گفت «شما پدر مردم را در آوردید». در ادامه اما زاکانی کنایه ای به دشمن ستیزی پورمحمدی زد. موضوعی که او را عصبی کرد. پور محمدی اینجا وارد بحث شد گفت از کارآمدترین افراد نظام در مبارزه با دشمن بوده است از مجاهدین خلق تا خارجی ها. پورمحمدی گفت من حتی نمی توانم نصفی از کارهایی که برای مبارزه کرده ام را اینجا توضیح دهم.

اینجا بود که زاکانی به پورمحمدی کدی داد که شما درباره «اس اف او» توضیح دهید. اما در ادامه زاکانی به سیاست های بهداشتی و درمانی خود پرداخت که به سیاست های رفاهی خودش نزدیک بود. او وعده داد که هزینه های درمانی برای بسیاری از مردم مجانی خواهد شد.

پزشکیان اما در زمان خودش فقط به بحث های بهداشتی پرداخت. جلیلی تاکید کرد که تمرکز بر پرسش احترام به مردم است - کنایه ای به دیگر نامزدها که به موضوعات دیگر پرداختند، شاید به طور مشخص به قالیباف. او در ادامه بالا رفتن امید به زندگی در ایران بعد از انقلاب را دستاورد نظام دانست. 

4 دقیقه نقد و بحث: کنایه قاضی زاده به پزشکیان

قاضی زاده هاشمی بحث خودش را بدون نام بردن در نقد پزشکیان پیش برد. او گفت ریاست جمهوری جایی نیست که وقتی در آن قرار گرفتی تازه بخواهی با کارشناس ها بحث کنی باید از پیش از نشستن بر این صندلی ایده ای از مشکلات و راه حل ها داشته باشی. قاضی زاده هاشمی که بعد از انتخابات 1400 به ریاست بنیاد شهید رسید در جای جای بحث های امروزش از موفقیت هایش در این نهاد گفت.

شاید نکته مهمی که قالیباف در زمان خودش گفت اشاره به مساله محیط زیست بود. او این مساله را کاملا در ارتباط با سلامت عنوان کرد و بر اهمیت آن تاکید کرد.

پورمحمدی در این چهاردقیقه بیشتر بر موضوع متمرکز بود - البته او شوخی ای هم با سه پزشک نامزد هم مطرح کرد. به گفته او زیرساخت های پزشکی در ایران در وضعیت خوبی قرار دارد. در آخر به بحث یارانه انرژی برگشت و گفت در دو جناحی که دولت های سابق را در دست داشتند -حدود 15 سال پیش- مدیریت خوبی در این زمینه اتفاق نیافتد. او طرحش را در این زمینه توضیح داد و گفت اگر مشکل آن جا حل شود می توان منابع زیادی برای طر ح های دیگر از جمله بهداشت آزاد کرد. 

ایده پورمحمدی تخصیص انرژی -در اندازه میانگین مصرف اروپا- برای همه و آزاد شدن قیمت از ان به بعد بود. 

زاکانی در این نوبت بر طرح های خودش تمرکز کرد. او از مجانی شدن خدمات به زنان باردار گفت. 

به نظر می امد پزشکیان صحبت خود را در جواب به کنایه قاضی زاده هاشمی آغاز کرد. او گفت من از روز اول هم گفتم برنامه ام اجرای سیاست های کلی نظامی است که مقام معظم رهبری ابلاغ کرد. او تاکید کرد کشور قانون توسعه دارد و همان برنامه است.

پزشکیان در خطابه ای گفت اگر سر سفره مردم بنشینیم مشکلات آن ها را می فهمیم. او گفت ما [مسوولین] سر سفره های دیگری نشسته ایم. او گفت من از اولی که خودم را شناختم خواستم صدای آدم هایی باشم که صدا نداشتند. 

پرسش سوم/ نظام آموزشی و علمی

قاضی زاده هاشمی باز هم ابتدای بحث پورمحمدی و پزشکیان را خطاب گرفت. او گفت شما قبلا مسوولیت داشتید بگویید قبلا چه کردید. او در ادامه به وزارت آموزش و پرورش پرداخت. قاضی زاده هاشمی هم چون 4 دقیقه های اول قبل خود باز هم به اقداماتی که در دولت «شهید رییسی» انجام داده شد اشاره کرد و خود را ادامه دهنده راه او عنوان کرد.

قالیباف گفت در 15 سال پیش، 15، 16 وزیر و سرپرست در وزارت آموزش و پرورش عوض شده است و این نشان می دهد مدیریت در این زمینه شدیدا مشکل دارد. او به کم شدن سهم آموزش و پرورش از بودجه هم اشاره کرد. 

پورمحمدی و زاکانی هم در این زمان به بیان نظرات و چشم اندازهای خودشان پرداختند. 

پزشکیان به نظر می رسد به کنایه هایی که درباره بی برنامه بودن او است حساس است. او دوباره به حرف قاضی زاده هاشمی واکنش نشان داد و گفت من از مدیریت دانشگاه شروع کردم، معاون وزارت بهداشت شدم و علی رغم اینکه در هیچ حزبی نبودم به خاطر عملکردم در دوره اقای خاتمی به وزارت رسیدم و کارنامه از آن زمان با هیچ دوره دیگری قابل مقایسه نیست.

پزشکیان دوباره به بحث های عدالتی خود تاکید کرد و از تبعیض گفت. او حرف قالیباف را در خصوص بی ثباتی در مدیریت آموزش و پرورش تایید کرد.

جلیلی هم به شعار یک جهان فرصت خودش اشاره کرد و آن را به بحث آموزش و پرورش وصل کرد. 

پرسش سوم مناظره دوم که بعد از استراحت 12 دقیقه ای برگزار شد بی تنش پیش رفت. قالیباف در زمان خودش دوباره بر عنصر مدیریت و فراگیری مدیریت صحبت کرد. به عبارتی او خود را تلویحا مدیری عنوان می کند که از عده طرح ها بر می آید او همچنین حرف پزشکیان درباره اتفاق نظر در کشور را هم تایید کرد. این صحبت های قالیباف با سیاست او تا به اینجا مناظره -درگیر نشدن با دیگر نامزدها و نشان دادن گشودگی خودش به افکار دیگران - هم سو بود. البته عنصر مدیریت یا همان «عرضه» کلید واژه های مهم بحث او بود.

نوبت که به پورمحمدی رسید ابتدا در هم نظری با ایده وفاق پزشکیان و قالیباف صحبت کرد. اما بعد گفت وفاق در شعار ایجاد نمی شود مخصوصا آنانی که در عمل به نحو دیگری عمل می کنند (هرچند کاملا مشخص نبود اما احتمالا کنایه او به قالیباف بود). پورمحمدی در ادامه از اهمیت گشودگی گفت و علیه بگیر و ببند صحبت کرد. 

پزشکیان اول صحبت خود را در جواب قالیباف گفت. قالیباف خود را توانمند برای اجماع افرینی و ایجاد وفاق معرفی کرده بود. او تاکید کرده بود که وفاق مهم است اما هرکسی از عهده ایجاد ان بر نمی آید. پزشکیان اول صحبتش گفت برای وفاق قانون اساسی کافی است.

او اما در ادامه از برصدر نشاندن متخصصین گفت فارغ از جناح سیاسی آن ها. او نگاه های جناحی و حذف ها و البته وضعیت معیشتی را عامل مهاجرت نخبگان دانست.

جلیلی همچون زمان های دیگرش بحث ها و ایده های خودش را -این بار درباره نظام علمی- پیش برد و باکسی درگیر نشد.

جمع بندی: حمله قاضی زاده و زاکانی به پزشکیان 

قاضی زاده هاشمی در جمع بندی خودش دوباره خود را ادامه راه رییسی معرفی کرد و با نام آوردن از احمدی نژاد تلاش کرد با بدنه او نیز صحبت کند. 

او حتی در بحثی پیچیده گفت که ازادی اجتماعی از دل رفاه اقتصادی می گذرد. او با دفاع از دولت های احمدی نژاد این بار بدون اسم بردن پرسید مردم ازادی اجتماعی شما در دولت نهم و دهم بهتر بود یا بعد از آن. قاضی زاده هاشمی به طور خاص دو نامزد را خطاب قرار داد گفت آیا شما قبول می کنید ادامه دهنده دولت روحانی هستید یا خیر؟ این حرف قاضی زاده هاشمی مشخصا به پزشکیان و پورمحمدی برمی گشت.

قالیباف در جمع بندی خود با کسی درگیر نشد و بر برنامه خودش و توان مدیریتی اش تمرکز کرد. البته شاید متفاوت ترین حرف او در این بخش تاکیدش بر دیوار کشی در مرزهای شرقی برای جلوگیری از ورود اتباع غیر قانونی بود.

پور محمدی در جمع بندی بر استفاده موثر از منابع محدود فعلی تاکید کرد. او از اهمیت چابک سازی دولت گفت. پور محمدی گفت این وعده ای بوده که همه داده اند اما در عمل دولت بزرگ تر شده است. او وعده برخی از نامزدها را توهمی دانست؛ توهم به این خاطر که آنان دیدی از نظام اداری ندارند.

تاکید او اصلاح اساسی نظام اداری بود. او همچنین از رفتار عامرانه افرادی گفت که ادعای خدمت دارند. پورمحمدی دوباره بر جذب نخبگان داخلی و خارجی تاکید کرد. او از اصلاح رویکرد حکمرانی گفت. 

زاکانی در شروع جمع بندی اش گفت که حرف های مشاوران برخی از نامزدهای نزدیک به روحانی حرف هایی زده اند که من در فرصت خودش به آن ها پاسخ می دهم. او در ادامه گفت دور برخی از نامزدها را افرادی گرفته اند که وضعیت اسفناک امروز را سبب شده اند - منظور او به طور مشخص پزشکیان بود.

او هم چنین در ادامه که حاضر است با روحانی مناظره کند تا مشخص شود وضعیت بد امروز کشور را چه کسی رقم زده است. زاکنی در آخر به طرح توزیعی خودش اشاره کرد و گفت هر ایرانی 22 میلیون یارانه پشتوانه طلا پرداخت خواهد شد.  در مجموع بزرگ ترین شعارهای امشب به زاکانی تعلق داشت.

پزشکیان شروع حرفش با این بود که «اولا من در دولت خاتمی بود» او این جمله جوابی بود که زاکانی و قاضی زاده هاشمی. او در ادامه خطاب به مخاطبان گفت مردم اگر دولت خاتمی خوب که [من ادامه دهنده آن هستم] اگر بد بود که بروید به ادامه دهنده های وضع موجود رای دهید».

پزشکیان در ادامه به تجربه مدیریت خود بر دانشگاه اشاره کرد و گفت در ابتدا بسیجیان حاضر نمی شدند با من کار کنند و من 600 خانه بهداشت را با کمک این مردمی که حجاب کامل ندارند انجام دادم.

او تاکید که امکان ندارد با یک گروه بتوان کشور را پیش برد و باید در کنار هم کار کشور را پیش ببریم.

جلیلی در جمع بندی از دو رویکرد صحبت کرد. اولی که خودش را باور دارد و نگاه حداکثری دارد و دومی که می ترسد و می ترساند. او گفت من به عنوان کسی که 35 سال کار سیاست خارجی کردم عرض می کنم که امروز فرصت های زیادی برای کشور وجود دارد و نباید دوباره در وضعیتی قرار بگیریم که کشور چند سال منتظر بماند.

پایان