چگونه کلید پیروزی در انتخابات به دست حامیان قالیباف افتاد؟

به گزارش اکوایران، محمدباقر قالیباف پس از ناکامی در راهیابی به دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری، از سعید جلیلی حمایت کرد. با این حال، همه حامیان قالیباف از این الگو پیروی نکرده و در عوض، برخی علناً از مسعود پزشکیان حمایت می‌کنند.

به نوشته امواج‌مدیا، قالیباف نامزد چهار دوره ریاست‌جمهوری با کسب تنها ۱۳ درصد آرا سوم شد و پیش از دور دوم انتخابات، از جلیلی حمایت کرد. در حالی که هر دوی آن‌ها محافظه‌کار هستند، اما هر کدام نماینده جناح‌های بسیار متفاوتی از طیف محافظه‌کاران هستند.

ائتلاف دیرهنگام

قالیباف در بیانیه‌ای از حامیان خود خواست تا از مذاکره‌کننده ارشد سابق هسته‌ای حمایت کرده تا از بازگشت به قدرت جریانی که عامل بخش مهمی از مشکلات اقتصادی و سیاسی ایران است، جلوگیری شود. منظور قالیباف اردوگاه اصلاح‌طلبان بود که پشت سر پزشکیان ایستاده‌اند. این کاندیدای اصلاح‌طلب به ویژه از حمایت چند تن از اعضای کلیدی دولت میانه‌روی حسن روحانی برخوردار شده است.

علی‌رغم حمایت عمومی قالیباف از جلیلی، این سؤال وجود دارد که آیا کسانی که به او رأی داده‌اند به جلیلی نیز رأی خواهند داد؟

هانی رستگاران، یکی از فعالان محافظه‌کار و فعال کارزار انتخاباتی قالیباف در ۳۰ ژوئن مدعی شد که قبلاً نزدیک به ۱۰۰ نفر را که به او رأی داده بودند را متقاعد ساخته که در دور دوم از پزشکیان حمایت کنند.

تصاویری که در ۳۰ ژوئن در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شد، ظاهراً اعضای تیم قالیباف در جنوب غربی استان خوزستان را نشان می‌دهد که به کمپین پزشکیان پیوسته‌اند.

نظرسنجی اخیر حاکی از آن است در حالی که ۳۳ درصد از حامیان قالیباف احتمالاً جلیلی را برگزینند، ۱۹ درصد از آرای او نیز ممکن است به پزشکیان برسد.

روزنامه محافظه‌کار فرهیختگان در ۳۰ ژوئن گمانه‌زنی کرد در حالی که «پایگاه کوچک ایدئولوژیک» حامیان قالیباف احتمالاً به جلیلی رأی می‌دهند، نامزد تندرو برای جلب نظر رأی‌دهندگان طبقه متوسط رئیس مجلس با مشکل مواجه خواهد بود.

با وجود ابهام در مورد پویایی رأی‌دهندگان محافظه‌کار، وحید حقانیان که به عنوان «دست راست» سابق رهبر ایران توصیف شده، علناً از پزشکیان حمایت کرده است.

حقانیان که از نامزدی در انتخابات ۲۸ ژوئن رد صلاحیت شد، گفت که احتمالاً آینده ایران با حضور اصلاح‌طلبان در قوه مجریه بهتر خواهد بود. او افزود که پزشکیان «دغدغه» بیرون‌آوردن ایران از انزوای بین‌المللی را دارد. پیش از انتخابات ۲۸ ژوئن، شایعاتی در فضای مجازی منتشر شد مبنی بر اینکه حقانیان در واقع از جلیلی حمایت کرده است. با این حال، او سریعاً چنین گمانه‌زنی‌ها را رد کرد.

استیصال تحریمی‌ها

ویدئوهایی منتشرشده نشان می‌دهند برخی‌ها ایرانیان خارج از کشور را که در ۲۸ ژوئن برای رأی‌دادن رفته بودند، آزار می‌دادند. در لندن، ویدئوهایی نشان می‌داد که حداقل یکی از مخالفان نظام روسری دو زن مسن را که رأی داده بودند، از سر آن‌ها درآورد. در یکی از این کلیپ‌ها، ضارب شعارهایی را به نفع سلطنت سرنگون‌شده ایران سر می‌داد.

پلیس لندن در اول جولای گفت: «با یکی از قربانیان در تماس بوده و تحقیقات در مورد این حادثه را آغاز کرده است».

ریسک قالیباف

از نظر سیاسی، اقدام قالیباف برای حمایت از جلیلی یک تصمیم سؤال‌برانگیز است. این مسئله تا حدی به این دلیل بوده که او به عنوان رئیس مجلس، باید با رئیس‌جمهور بعدی همکاری نزدیک داشته باشد. چه در مجلس و چه در رسانه‌ها، بارها محافل جلیلی و قالیباف با هم درگیر شده و هیچ تضمینی وجود ندارد که این دو نفر با هم خوب کار کنند.

پیش از انتخابات، گزارش شده بود که جلیلی و قالیباف بارها برای ائتلاف و کناره‌گیری یکی به نفع دیگری، تلاش کرده‌اند. هدف این بود که از تقسیم آرای محافظه‌کاران جلوگیری شود. از آنجایی که تلاش‌های آن‌ها با شکست مواجه شد، پزشکیان بیشترین رأی‌ها را به دست آورد.

در حالی که خصومت خاصی بین قالیباف و پزشکیان وجود ندارد، اما اصلاح‌طلب‌بودن پزشکیان به این معناست که در تصویب قانون از طریق مجلس تحت سلطه محافظه‌کاران با مشکل مواجه خواهد شد.

اکنون قالیباف باید با قانون‌گذاران تندروی نزدیک به جلیلی که در انتخابات مارس ۲۰۲۴ پیروزی‌های بزرگی کسب کردند و محافظه‌کاران سنتی وابسته به رئیس مجلس را کنار زدند، سر و کله بزند.

پس از انتخابات پارلمانی اخیر، دو جناح اردوگاه محافظه‌کاران بر سر اختلافات خود، در انظار عمومی به مبارزه پرداختند.

سرنوشت انتخابات

اگرچه پزشکیان در ۲۸ ژوئن بیشترین رأی‌ها را کسب کرد، اما به احتمال زیاد می‌داند که بخشی از حمایتش از سوی اردوگاه محافظه‌کاران بود.

پزشکیان با رفتن به دور دوم تلاش خواهد کرد تا واجدین شرایط را که از صندوق رأی دوری کرده‌اند را متقاعد ساخته که این‌بار رأی خود را به صندوق بیاندازند. برای انجام این کار، کمپین او شروع به برجسته‌ساختن خطرات یک رئیس‌جمهور تندرو کرده است.

از نظر تاریخی، مشارکت کم رأی‌دهندگان معمولاً به پیروزی محافظه‌کاران منجر می‌شود. از این نظر، نتیجه ۲۸ ژوئن یک ناهنجاری به شمار می‌آید. با این وجود، تیم جلیلی با در نظر گرفتن سابقه تاریخی انتخابات، احتمالاً به جای تمرکز کلی بر ارتقای مشارکت بیشتر، بر جلب حامیان قالیباف تمرکز می‌کند.