آشتی حماس و فتح در پکن چقدر واقعی است؟

به گزارش اکوایران، دو جناح اصلی رقیب فلسطینی، فتح و حماس، روز سه‌شنبه در نمایشی بزرگ از وحدت با میانجیگری خارجی چین، بیانیه مشترکی را در پکن امضا کردند که تشکیل یک دولت موقت واحد برای نوار غزه و کرانه باختری اشغالی را تائید می‌کند.

به نوشته نیویورک تایمز، این بیانیه از تشکیل دولت واحدی برای دو منطقه حمایت می‌کند که همه طرف‌ها بتوانند روی آن به توافق برسند - یک مانع دشوار برای دو جناحی که مدت‌ها به شدت و گاهی با خشونت با یکدیگر مخالفت می‌کردند. اما اطلاعات کمی در مورد چگونگی و زمان تشکیل چنین دولتی ارائه شده است. گروه‌های کوچکتر فلسطینی نیز این بیانیه را امضا کردند.

برای چین، این توافق نشان دهنده فرصتی برای ترویج تصویری از پکن به عنوان یک میانجی صلح و یک بازیگر مهم در خاورمیانه است.

موسی ابومرزوق، یکی از مقامات ارشد حماس، اعلام کرد که «لحظاتی تاریخی» در جریان است. محمود العلو، معاون رهبر فتح، از چین به دلیل ایستادن در کنار مردم فلسطین تمجید کرد. هر دو نفر با وانگ یی، وزیر خارجه چین، در سالنی پرآذین در پکن عکس گرفتند.

با این حال، برای بسیاری از فلسطینی‌ها، در نبود گام‌های مشخص برای تحقق طرح وحدت، گردهمایی در پایتخت چین چیزی شبیه یک نمایش بود –نمایشی که قبلاً هم دیده‌اند. جهاد حرب، تحلیلگر امور فلسطین گفت: «آنچه در چین اتفاق افتاد شایان توجه نبود. هیچ نشانه‌ای مبنی بر اینکه حماس و فتح قصد دارند به شکاف بین خود پایان دهند وجود ندارد.»

حماس و فتح سال‌ها است که به شدت دچار اختلاف هستند و هر کدام تلاش می‌کنند خود را به عنوان رهبر مشروع مردم فلسطین معرفی کنند و نگران هستند که دیگری قدرت آن را تضعیف کند. تلاش‌های متعدد گذشته برای ایجاد وحدت بین طرف‌های رقیب منجر به بیانیه‌ها و توافق‌های مشترک شد، اما همه آن تلاش‌ها با شکست مواجه شد.

فتح بر تشکیلات خودگردان فلسطین تسلط دارد که بر بخش‌هایی از کرانه باختری حاکمیت محدودی اعمال می‌کند. حماس پس از پیروزی در انتخابات پارلمانی فلسطین، کنترل غزه را در یک جنگ داخلی کوتاه در سال 2007 از تشکیلات خودگردان فلسطین گرفت و تا آغاز جنگ با اسرائیل در پاییز گذشته در آنجا حکومت کرد.

عبدالرحمن باسم المصری، 25 ساله، ساکن دیرالبلح در مرکز غزه، گفت: «این اظهارات ارزش جوهر مورد نیاز برای نوشتن آن‌ها را ندارند. ما قبلاً این چیزها را دیده‌ایم و امیدمان را به آن‌ها از دست داده‌ایم.»

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، سال‌ها برای تعمیق شکاف بین حماس و فتح تلاش کرده و آن را برای جلوگیری از تشکیل کشور فلسطین ضروری می‌داند. 

اسرائیل کاتز، وزیر امور خارجه اسرائیل، محمود عباس، رهبر فتح و تشکیلات خودگردان فلسطین را به دلیل موافقت با این توافق که به گفته او هیچ ارزشی ندارد، محکوم کرد. کاتز در بیانیه‌ای ادعا کرد: «محمود عباس به جای رد تروریسم، حماس را در آغوش می‌گیرد و چهره واقعی خود را آشکار می‌کند. در واقع، این اتفاق نخواهد افتاد، زیرا حکومت حماس درهم شکسته خواهد شد و عباس غزه را از دور تماشا خواهد کرد. امنیت اسرائیل تنها در دستان اسرائیل باقی خواهد ماند.»

بی بی در واشنگتن

این دیدار در پکن در حالی برگزار شد که نتانیاهو در سفرش به واشنگتن گفت که شرایط برای توافق آتش بس با حماس در حال فراهم شدن است.

بر اساس بیانیه دفتر نخست وزیری، او به خانواده‌های اسرا گفت که اسرائیل «فشار بسیار بسیار شدیدی بر حماس وارد می‌کند» و این گروه را به مصالحه در موضع خود سوق می‌دهد.

سفر نتانیاهو، که در زمانی انجام می‌شود که واشنگتن به شدت بر تحولات مبارزات انتخاباتی ریاست‌جمهوری متمرکز شده است. نتانیاهو مورد انتقاد بسیاری از اسرائیلی‌ها قرار گرفته است که می‌گویند او اسرائیل را در حالی که در جبهه‌های مختلف در حال جنگ است، ترک کرده است.

کارکنان وی روز دوشنبه گفتند، کامالا هریس، معاون رئیس جمهور، نامزد ریاست جمهوری، این هفته با نتانیاهو دیدار خواهد کرد، اما به دلیل یک رویداد انتخاباتی، در سخنرانی روز چهارشنبه نخست وزیر در کنگره شرکت نخواهد کرد.

به طور معمول، معاون رئیس جمهور به عنوان رئیس مجلس سنا، در طول جلسات مشترک برای میزبانی از یک رهبر خارجی بر روی تریبون مجلس در کنار رئیس مجلس می‌نشیند و در حمایت و استقبال ضمنی درست پشت سر مقام بازدیدکننده ظاهر می‌شود. خانم هریس از ریاست جلسه در طول سخنرانی نتانیاهو خودداری می‌کند که یکی از دستیاران معاون رئیس جمهور گفت نباید به عنوان تغییری در تعهد او به امنیت اسرائیل تعبیر شود.

دیدار او با نتانیاهو، که هنوز برای آن برنامه‌ریزی نشده است، اولین ماموریت معاون رئیس‌جمهور در سیاست خارجی پس از کناره‌گیری  بایدن از انتخابات ریاست‌جمهوری است.

مقامات امنیت ملی کاخ سفید از مدت‌ها قبل تاکید کرده‌اند که آقای بایدن و خانم هریس در مورد وضعیت خاورمیانه و جنگ در اسرائیل توافق کامل دارند. اما خانم هریس در جلسات پشت درهای بسته در کاخ سفید، به عنوان یکی از صداهای پیشرو برای فلسطینی‌ها ظاهر شده است.