رفع سایه جنگ نفتی بر سر منطقه/ بن سلمان کوتاه می‌آید؟

به گزارش اکوایران، به دنبال کاهش نگرانی‌ها از بمباران زیرساخت‌های نفتی ایران توسط اسرائیل و گزارش‌هایی مبنی بر احتمال افزایش تولید عربستان سعودی، قیمت نفت در روز سه‌شنبه شدیداً کاهش یافت. قیمت نفت خام برنت، معیار جهانی، ۴.۶ درصد پایین آمد و به ۷۳.۹۱ دلار در هر بشکه رسید.

به نوشته میدل‌ایست آی، این کاهش شدید به این معناست که قیمت نفت تقریباً تمام افزایش قیمت رخ داده پس از حمله موشکی ایران به اسرائیل در اوایل اکتبر را از دست داده است. پس از این حمله، جو بایدن اعلام کرد که ایالات متحده و اسرائیل در مورد بمباران تأسیسات نفتی ایران در گفتگو هستند. بایدن سپس این اظهارات را پس گرفت و گفت: «اگر من جای آن‌ها (اسرائیلی‌ها) بودم، به گزینه‌های دیگری غیر از حمله به میادین نفتی ایران فکر می‌کردم».

رفع سایه جنگ نفتی

ایران به کشورهای خلیج فارس علامت داد که احتمالاً در پاسخ به حمله احتمالی اسرائیل به صنعت نفت و گازش، تأسیسات نفتی آن‌ها را هدف قرار خواهد داد. همچنین تهران هشدارهای قبلی خود مبنی بر اینکه می‌تواند تنگه هرمز را ببندد، تکرار کرد؛ تنگه‌ای که یک‌پنجم نفت مصرفی جهان از آن عبور می‌کند. تهدیدات فزاینده قیمت برنت را به بالای ۸۰ دلار در هر بشکه رساند.

تحلیلگران می‌گویند که دولت بایدن و کشورهای خلیج فارس در پشت‌صحنه برای جلوگیری از حمله اسرائیل تلاش کردند. هفته گذشته، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان میزبان سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه ایران بود.

روز دوشنبه، واشنگتن‌پست گزارش داد که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل به دولت بایدن اطلاع داده که از حمله به تأسیسات انرژی و هسته‌ای ایران خودداری خواهد کرد. هفته گذشته، میدل‌ایست آی نیز خبر داد که ایران بارگیری نفت‌کش‌ها در یک ترمینال صادراتی کلیدی را آغاز کرده و این نشان‌دهنده کاهش خطرات چنین حملاتی است.

کاهش تقاضای چین

اخبار ژئوپلیتیکی که فشار بیشتری به قیمت نفت وارد می‌کند، با گزارش روز سه‌شنبه آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) ترکیب شد که پیش‌بینی تقاضای نفت در سال آینده را به دلیل اقتصاد ضعیف چین کاهش داده بود. IEA پیش‌بینی خود از تقاضای جهانی نفت از ۹۰۳ هزار بشکه در روز را به ۸۶۰ هزار بشکه کاهش داد که نشان‌دهنده کاهش ۴۰ هزار بشکه‌ای است. در این گزارش آمده است: «تقاضای نفت چین همچنان کمتر از انتظارات بوده و عامل اصلی کاهش رشد کلی به شمار می‌آید».

با این حال، تنش‌های ژئوپلیتیکی مشکلات ساختاری در بازار نفت که مانع از افزایش قیمت‌ها شده را پنهان کرده است. علاوه بر تقاضای ضعیف چین، عربستان سعودی، بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان اعلام کرده که ممکن است عرضه را افزایش دهد و نقش خود در جلوگیری از تولید در سال‌های اخیر برای حمایت از قیمت‌ها را معکوس کند. در سپتامبر، فایننشال تایمز گزارش داد که پادشاهی آماده بوده تا هدف غیررسمی قیمتی ۱۰۰ دلار در هر بشکه نفت را رها کند.

سیل نفت اوپکی در بازار جهانی

عربستان سعودی رهبری تلاشی در میان اتحاد کشورهای تولیدکننده نفت اوپک و روسیه به نام اوپک‌پلاس را برای کاهش تولید نفت بر عهده داشته است.

با این حال، تحلیلگران می‌گویند عربستان سعودی در حمایت از قیمت‌ها نقش عمده‌ای ایفا کرده، در حالی که کشورهایی مانند روسیه و امارات متحده عربی تولید خود را افزایش داده‌اند. در عین حال، کشورهای غیر اوپک‌پلاس به همراه کشورهایی مانند ایران، با فروش نفت در بازار به قیمت‌های بالاتر بدون محدودکردن تولید، سود برده‌اند.

شرکت کالاهای اساسی Capital Economics در گزارشی که روز دوشنبه منتشر شد، بر «تضعیف همبستگی» در اوپک‌پلاس تأکید کرد. تحلیلگران این گزارش گفتند: «ما فکر می‌کنیم احتمال اینکه عربستان سعودی در هفته‌های اخیر درب‌های توزیع را باز کند، افزایش یافته است».

کاهش قیمت‌ها برای کامالا هریس پیش از انتخابات ۲۰۲۴ سودمند است. جیم کِرِین، کارشناس انرژی در مؤسسه بیکر دانشگاه رایس قبلاً به میدل‌ایست آی گفته بود: «دولت بایدن نمی‌خواهد ماشین‌داران آمریکایی را قبل از انتخابات به چالش بکشد و کشورهای خلیج‌فارس نیز این را نمی‌خواهند».

در جستجوی دلارهای نفتی

با این حال، این موضوع احتمالاً نگرانی‌هایی را در پایتخت‌های خلیج فارس برمی‌انگیزد؛ جایی که درآمدهای نفتی برای تأمین مالی پروژه‌های بزرگ و گسترده ضروری است. اصلاحات اقتصادی و اجتماعی محمد بن سلمان، با نام چشم‌انداز ۲۰۲۳، به منظور تنوع‌بخشی به اقتصاد پادشاهی و گشودن جامعه محافظه‌کارش به روی گردشگری و کسب‌وکارهای غرب طراحی شده است.

پادشاهی به دلارهای نفتی و سرمایه‌گذاری خارجی برای تکمیل این برنامه نیاز دارد. صندوق بین‌المللی پول (IMF) برآورد می‌کند که عربستان سعودی به نفت ۹۶.۲۰ دلاری برای تعادل بودجه ۲۰۲۴ خود نیاز دارد.

مقامات عربستان سعودی مرتباً گفته‌اند که پادشاهی اکنون در حال «تنظیم مجدد» برنامه‌های خود است. پادشاهی مجبور شده پروژه شهر بزرگ نئوم، به ارزش ۱.۵ تریلیون دلار که سازمان‌دهندگان آن ادعا می‌کنند در نهایت ۳۳ برابر اندازه نیویورک خواهد بود و شامل یک شهر خطی ۱۷۰ کیلومتری است را کوچک کند.

به جای اینکه این شهر میزبان ۱.۵ میلیون نفر ساکن در سال ۲۰۳۰ باشد، مقامات عربستان اکنون پیش‌بینی می‌کنند که تعداد ساکنان کمتر از ۳۰۰ هزار نفر خواهد بود. در عین حال، تنها قرار است ۲.۴ کیلومتر شهر تا سال ۲۰۳۰ تکمیل شود.