بخندید، چاپلوسی کنید و چانه بزنید؛ چگونه جهان برای دوره جدید ترامپ آماده می‌شود

به گزارش اکوایران، دیدار ۲۶ سپتامبر کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا با دونالد ترامپ بخشی از تلاش لندن برای جلب نظر رئیس‌جمهور سابق بود تا رابطه‌ای میان یک رهبر چپ‌گرا و رئیس‌جمهور احتمالی راست‌گرا شکل بگیرد. بنابراین، زمانی که ترامپ قبل از جداشدن از استارمر به او گفت: «ما با هم دوستیم»، این مسأله بی‌توجه نماند.

پیش‌بینی اینکه آیا آن‌ها همچنان دوست باقی خواهند ماند، دشوار است.

به نوشته نیویورک تایمز، ماه‌ها پیش از بازگشت سیاسی ترامپ و در روزهای پرشور پس از تأیید پیروزیش، رهبران خارجی دوباره تلاش کرده‌اند تا خود را در نظر او جا کنند. نمایندگانشان سعی کرده‌اند به افراد مرتبط با ترامپ یا اندیشکده‌هایی که انتظار می‌رود در تعیین سیاست‌های دولت دومش تأثیرگذار باشند، نزدیک شوند.

برخی از رهبران، مانند ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین در حال تنظیم استراتژی‌هایی مطابق با خُلق بده‌بستانی ترامپ هستند. دیگرانی مانند جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا تیم‌هایی به ایالات متحده فرستاده‌اند تا با ده‌ها تن از رهبران جمهوری‌خواه دیدار کرده، به این امید که بتوانند شدیدترین تمایلات ترامپ در زمینه تحمیل تعرفه‌ها را تعدیل کنند.

تاریخ نشان می‌دهد که بسیاری از این تلاش‌ها برای ایجاد پل‌های ارتباطی شکست خواهند خورد. در پایان دوره اول ریاست‌جمهوریش، ترامپ از بسیاری از رهبرانی که در ابتدا روابط خوبی با آن‌ها داشت، دلسرد شده بود. سیاست تجاری حمایت‌گرایانه او و دشمنیش با ائتلاف‌ها، همراه با شخصیتی غیرقابل‌پیش‌بینی، موجب تنش‌هایی شد که روابطی را که رهبران در تلاش برای ایجاد آن بودند، تحت‌الشعاع قرار داد.

مالکم ترنبول، نخست‌وزیر پیشین استرالیا در مصاحبه‌ای اذعان کرد که دو سوءتفاهم درباره ترامپ وجود داشت. اول اینکه گمان می‌کردند شخصیت ترامپ در کاخ سفید با شخصیتش در کارزار انتخاباتی متفاوت باشد. دوم اینکه بهترین راه برای برخورد با او چاپلوسی بود.

در ژانویه ۲۰۱۷، ترنبول تماس تلفنی خصمانه‌ای با ترامپ داشت. آن‌ها درباره اجرایی‌کردن توافق دوران اوباما جهت پذیرش ۱۲۵۰ گفتگو کردند؛ توافقی که ترامپ مخالفش بود، اما نهایتاً ایالات متحده آن را پذیرفت. ترنبول گفت که بعدها زمینه‌های مشترک دیگری با ترامپ پیدا کرد و حتی موفق شد او را از اعمال تعرفه بر برخی صادرات استرالیا منصرف کند.

به گفته ترنبول، آنچه این بار تفاوت دارد، این بوده که همه دقیقاً می‌دانند چه چیزی عایدشان می‌شود. او توضیح داد: «ترامپ بسیار معامله‌گر است. باید بتوانید نشان دهید که فلان مسیر خاص در راستای منافع اوست».

قبل از انتخابات، رهبران شروع به پیش‌بینی پیروزی ترامپ کردند و به سراغ او رفتند. زلنسکی همان هفته‌ای که استارمر با ترامپ دیدار داشت، در نیویورک با او ملاقات کرد. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در جولای به ملک ترامپ در مار-آ-لاگو در فلوریدا رفت و ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان نیز همین کار را کرد.

اوربان، پوپولیست مجارستانی که سبک حکمرانیش برای برخی از طرفداران جنبش ترامپی «اول آمریکا» یا «آمریکا را دوباره عالی کن»، مدلی مطلوب محسوب می‌شود، شاید مناسب‌ترین فرد برای رمزگشایی رفتار ترامپ باشد. این دو به طور منظم دیدار کرده و در تماس‌های تلفنی با یکدیگر صحبت می‌کنند.

ترامپ در مورد اوربان گفته که او رهبری بسیار بزرگ و مردی بسیار قوی است که «تنها به خاطر اینکه که خیلی قوی است»، برخی او را نمی‌پسندند. اوربان نیز با ستایش ترامپ، او را تنها امید برای صلح در اوکراین و شکست «گلوبالیست‌های وُوک» توصیف کرده است.

چگونه ترامپ را قانع کنیم؟

قانع‌کردن ترامپ به اینکه اولویت‌های اوکراین در راستای منافع خودش است، در کانون استراتژی لابی‌گری زلنسکی قرار دارد. شک و تردید ترامپ نسبت به حمایت‌های نظامی از اوکراین در برابر روسیه به خوبی شناخته شده است. او می‌گوید که می‌تواند جنگ را در عرض روز و شاید حتی پیش از ورود به کاخ سفید پایان دهد؛ اگرچه توضیح نداده که چگونه این کار را خواهد کرد. تحلیلگران نگرانند که او زلنسکی را مجبور سازد تا به توافق صلحی با ولادیمیر پوتین تن دهد که منافع سرزمینی روسیه در اوکراین را تحکیم کند.

در دیدار با ترامپ، زلنسکی استدلال کرد که دفاع از اوکراین در راستای منافع اقتصادی ایالات متحده بوده، زیرا بخش عمده‌ای از کمک‌های نظامی آمریکا به نفع پیمانکاران دفاعی این کشور است؛ برای مثال، لاکهید مارتین شرکت سیستم موشکی هیمارس را تولید می‌کند که به سلاحی حیاتی در زرادخانه اوکراین تبدیل شده است.

مقامات کی‌یف با متحدان جمهوری‌خواه خود در واشنگتن همکاری کرده تا راه‌های جدیدی برای ساختاردهی کمک‌های نظامی، از جمله ایجاد برنامه اجاره و قرض ۵۰۰ میلیارد دلاری برای کمک به اوکراین، ایجاد کنند. این ایده متعلق به مایک پمپئو، وزیر امور خارجه پیشین و رئیس سی‌آی‌اِی در دولت اول ترامپ است که احتمالاً نقش برجسته‌ای در دولت جدید ایفا کند.

اولکساندر مرژکو، رئیس کمیته امور خارجی پارلمان اوکراین می‌گوید: «به نظر من، باید موضعی پیشگیرانه اتخاذ کنیم. به ویژه در حالی که ترامپ مشغول تشکیل دولت و تیم سیاست خارجی خود بوده و در عین حال، کنگره جدید آمریکا در حال شکل‌گیری است، اتخاذ این رویکرد اهمیت دارد».

مرژکو می‌گوید که برای درک بهتر نحوه برخورد با بازگشت ترامپ به قدرت، چندین کتاب درباره دوره اول ریاست‌جمهوری او خوانده است. او همچنین دو جلسه، یکی در واشنگتن و دیگری در لیتوانی، با بنیاد هریتج، یک اندیشکده سیاست‌گذاری محافظه‌کار که اعضای آن شامل افرادی هستند که در دولت ترامپ یا در تیم‌های انتخاباتی یا انتقال او حضور داشته‌اند، برگزار کرده است.

چهارشنبه هفته گذشته، زلنسکی جزو اولین کسانی بود که با تبریک پیروزی ترامپ و آرزوی موفقیت برای او، از رئیس‌جمهور منتخب تمجید کرد و پیروزی او را «تاریخی و پرشکوه» خواند. زلنسکی این گفتگو را بسیار گرم توصیف کرد. البته او به شایعات مبنی بر اینکه ایلان ماسک، میلیاردر سیلیکون‌ولی و حامی ترامپ نیز در گفتگو حضور داشته، اشاره‌ای نکرد.

تله بزرگ

کانادا نیز تله بزرگی برای اثرگذاری بر دولت آینده آمریکا پهن کرده است. از ژانویه ۲۰۲۴، ترودو وزرای کابینه خود را به طور منظم به ایالات متحده فرستاده تا با مقامات فدرال و ایالتی ملاقات کرده و ارزش رابطه تجاری گسترده ایالات متحده و کانادا را ترویج کنند.

ترامپ گفته که می‌خواهد تمام کالاهای وارداتی مشمول تعرفه‌ای ۱۰ درصدی یا بیشتر شوند. این مسئله برای کانادا فاجعه‌بار خواهد بود. نمایندگان ترودو تلاش کرده‌اند به هر کسی که گوش می‌دهد بگویند که این موضوع برای ایالات متحده نیز زیان‌آور خواهد بود. آن‌ها به ۲۳ ایالت سفر کرده و رهبران جمهوری‌خواه را هدف قرار داده‌اند.

ترودو روابطی پر از فراز و نشیب با ترامپ داشته است. حتی زمانی که رابطه آن‌ها بسیار دوستانه بود، این دو بر سر تعرفه‌ها اختلاف پیدا کردند؛ به طوری که ترامپ در نشست سال ۲۰۱۸ گروه هفت در کانادا، از جلسه خارج شد و ترودو را «دغل و ضعیف» خواند. اما کریستیا فریلند، معاون ترودو روابط خوبی با رابرت لایتهایزر، مشاور ارشد تجاری ترامپ حفظ کرده است. آن‌ها در مذاکرات برای توافق تجاری جایگزین توافقنامه «نفتا» همکاری کرده بودند.

فریلند گفت که او و لایتهایزر اخیراً درباره چگونگی تأثیر واردات گسترده چین بر نابودی صنعت در ایالات متحده و آسیب آن به کارگران طبقه متوسط بحث کرده‌اند. او خاطرنشان کرد: «این زمینه‌ای است که من و لایتهایزر در آن توافق کاملاً محکمی داریم».

خودی‌ها و ناخودی‌ها

تعامل با دولت جدید ترامپ برای برخی کشورها راحت‌تر از دیگران است. دو مقام اسرائیلی مدعی شدند که طی چندین ماه، مقامات این رژیم گزارشاتی درباره جنگ غزه به جَرِد کوشنر، داماد ترامپ که در دوره اول ریاست‌جمهوریش در مسائل خاورمیانه متمرکز بود و دیوید فریدمن، سفیر سابق ترامپ در اراضی اشغالی ارائه می‌دادند.

یوسی داگان، یکی از رهبران شهرک‌نشینان اسرائیلی که برای ترامپ تبلیغ کرده بود، از پیش دعوت‌نامه‌ای برای حضور در مراسم تحلیفش در واشنگتن دریافت کرده است. ماه گذشته، داگان میزبان فریدمن در یک مراسم یهودی بود.

مانند ترودو، نتانیاهو فراز و نشیب‌هایی در رابطه‌اش با ترامپ داشته است. در دوره اول ریاست‌جمهوریش، ترامپ قدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت و سفارت آمریکا را به آنجا منتقل کرد که این یک پیروزی بزرگ برای نتانیاهو محسوب می‌شد. اما در سال ۲۰۲۰، نتانیاهو با تبریک‌گفتن به جو بایدن برای پیروزیش در انتخابات ریاست‌جمهوری، ترامپ را عصبانی کرد.

پس از دیدار آشتی‌جویانه‌اش در مار-آ-لاگو، نتانیاهو یکی از اولین رهبرانی بود که روز چهارشنبه با ترامپ تماس گرفت. تل‌آویو این گفتگو را «گرم و دوستانه» توصیف کرد. این تماس نسبت به ادبیات استفاده‌شده توسط دیگر رهبران ملایم‌تر بود. ویلیام روتو، رئیس‌جمهور کنیا که تنها رهبر آفریقایی بود که از سوی بایدن برای یک دیدار رسمی دعوت شد، گفت که پیروزی ترامپ «تقدیری از رهبری بینش‌مند، جسورانه و نوآورانه» اوست.

تایوان که خودمختاریش تحت تهدید چین قرار دارد، یکی از نقاط بحرانی جهانی به شمار می‌رود که بیشتر از همه تمایل دارد نظر ترامپ را جلب کند. در سال ۲۰۱۶، ترامپ تلفنی از تسای اینگ‌وِن، رئیس‌جمهور وقت تایوان دریافت کرد که این اقدامی خلاف کنوانسیون آمریکا در قبال تماس‌های سیاسی بلندپایه با تایوان بود؛ زیرا در سال ۱۹۷۹، واشنگتن با پذیرش اصل چین واحد، پکن را به عنوان پایتخت این کشور به رسمیت شناخت.

این تماس پیش‌درآمدی برای حمایت‌های بیشتر از تایوان در دوران ترامپ بود. اما از آن زمان، رویکردش نسبت به این جزیره سردتر شده و تاکنون هیچ نشانه‌ای از تماس میان او و لای چینگ‌ته، رئیس‌جمهور فعلی تایوان وجود ندارد. هم لای و شی جین‌پینگ، هم رئیس‌جمهور چین پیام‌های تبریک به ترامپ ارسال کرده‌اند.

در اتحادیه اروپا، نگرانی‌ها درباره بازگشت ترامپ باعث شده که اندیشکده‌ها و جلسات پیش‌بینی‌گرانه‌ای برگزار شود. طی هفته‌های اخیر، بیورن سیبرت، دستیار ارشد اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا جلسات گروهی کوچکی با سفرای اتحادیه اروپا برگزار کرده تا سناریوهایی را در قبال دولت جدید آمریکا بررسی کند. به گفته چند مقام اروپایی، این جلسات عمدتاً بر روی ترامپ و مسائل تجاری متمرکز بوده است.

دیپلمات‌های اروپایی واقع‌بینانه به این موضوع نگاه می‌کنند. اما آن‌ها به این ایده پایبند هستند که با رویکرد مناسب می‌توانند نظر ترامپ را تغییر دهند.

کارن پیرس، سفیر بریتانیا در ایالات متحده گفت اگر بتوانید به ترامپ توضیح دهید که چه کاری می‌توان با هم انجام داد و چگونه می‌توان چیزها را به شکلی معنادار بهبود بخشید، آنگاه می‌توان پیشرفت کرد.