به گزارش اکوایران، تولید ناخالص داخلی ایران در تابستان امسال به بیش از ۶ هزار همت رسیده که اگر با استفاده از نرخ موزون دلار ۴۰ هزار و ۴۳۴ تومانی این مقدار را به دلار تبدیل کنیم، به رقمی بیش از ۱۵۱ میلیارد دلار خواهیم رسید. ارزش دلاری اقتصاد ایران در تابستان گذشته حدود ۱۳۷ میلیارد دلار بوده که نشان می‌دهد رشدی تقریبا ۱۰.۷ درصدی را امسال تجربه کرده است.

بر اساس گزارش رشد اقتصادی مرکز آمار، حجم اقتصاد ایران در تابستان جاری به قیمت‌های ثابت سال ۱۴۰۰، به ۲ هزار و ۶۳۸ همت بوده که در مقایسه با تابستان ۱۴۰۲، رشدی ۳.۴ درصدی داشته است.

خبر مرتبط
اولین تصویر از رشد اقتصادی تابستان؛ مصرف مردم کاهش یافت
اولین تصویر از رشد اقتصادی تابستان؛ مصرف مردم کاهش یافت

اکوایران: رشد مخارج خانوار در تابستان امسال منفی شده که نشان می‌دهد خانوارهای ایرانی در گرم‌ترین فصل امسال، کمتر از مدت مشابه در سال قبل خرج کرده‌اند.

ظهور نرخ موزون ارز

به دلیل نبود نظام تک نرخی ارز و وجود اختلاف فاحش بین نرخ ارز رسمی و بازار، بانک مرکزی از اواسط سال ۹۷ تا کنون نرخ ارزی تحت عنوان «نرخ موزون ارز» یا میانگین وزنی نرخ ارز منتشر می‌کند. به گفته بانک مرکزی، این نرخ ارز بر مبنای حجم معاملات ارزی انجام شده در یک ماه گذشته با نرخ‌های اعلامی در سامانه معاملات الکترونیک ارز در حوزه حواله، اسکناس و حواله کالاهای اساسی و ضروری محاسبه می شود و جنبه عملیاتی ندارد. لذا نرخ اعلامی، صرفا یک نرخ محاسباتی و نمایه‌ای است و نرخ معاملاتی جدید محسوب نمی‌شود.

هدف از انتشار نرخ موزون ارز برای تسهیل محاسبات برای نهاده‌های بین‌المللی، پژوهشگران و اقتصاددانان بوده است. زیرا به دلیل وجود نرخ ارزهای مختلف، سردرگمی در محاسبات شاخص‌های اقتصادی وجود داشته است. صندوق بین المللی پول تولید جاری محاسبه شده توسط بانک مرکزی را مورد استفاده قرار می‌دهد و بانک جهانی تولید جاری محاسبه شده توسط مرکز آمار را مبنا قرار می‌دهد که تفاوت تولید جاری این دو نهاد رسمی داخلی نیز کم نبوده است.

تا سال ۹۷، صندوق بین المللی پول، نرخ ۴۲۰۰ را به عنوان نرخ رسمی ارز در محاسبات خود استفاده کرده و بانک جهانی نرخ نیما را مبنای محاسبات خود قرار داده است. بنابراین، تولید ناخالص داخلی دلاری محاسبه شده توسط دو نهاد اختلاف قابل توجهی داشته است. به همین دلیل، نرخ موزون ارز منتشر شده تا از بزرگنمایی یا کوچک‌نمایی شاخص‌های اقتصادی محاسبه شده توسط منابع دیگر جلوگیری شود.

در این گزارش، با استفاده از نرخ موزون دلار تولید ناخالص داخلی ایران به قیمت جاری که توسط مرکز آمار محاسبه شده، از ریال به دلار تبدیل شده است. برای تعریفی ساده از تولید ناخالص داخلی یا حجم اقتصاد، می‌توان گفت که این شاخص به مجموع کالا و خدمات تولید شده در یک اقتصاد در یک دوره مشخص (مثلا فصلی یا سالانه) اطلاق می‌شود.

کیک اقتصاد ایران در ۱۴۰۳ به چند دلار رسید؟

بر اساس جدیدترین گزارش رشد اقتصادی مرکز آمار، تولید ناخالص داخلی ایران در پایان تابستان جاری به ۶ هزار و ۱۲۲ هزار میلیارد تومان رسیده است. اگر با استفاده از میانگین فصلی نرخ موزون ارز این مقدار را به دلار تبدیل کنیم، رقم ۱۵۱ میلیارد و ۴۱۱ میلیون دلار به دست خواهد آمد. از سال ۹۸ که ارزش دلاری اقتصاد ایران محاسبه شده، این رقم بیشترین مقدار ثبت شده است. ارزش دلاری تولید ناخالص داخلی ایران در تابستان سال گذشته برابر با ۱۳۶ میلیارد دلار بوده که در تابستان امسال رشدی ۱۰.۷ درصدی را تجربه کرده است. از سوی دیگر، مرکز آمار تغییرات ریالی حجم اقتصاد ایران را بر اساس سال پایه ۱۴۰۰ رقمی متفاوت اعلام کرده است. به گزارش مرکز آمار، اقتصاد ایران در تابستان امسال نسبت به تابستان ۱۴۰۲، ۳.۴ درصد بزرگ‌تر شده است. این تفاوت در رشد ارزش دلاری و ریالی می‌تواند به دلیل تغییرات نرخ موزون ارز بوده باشد.

030915

کرونا با اقتصاد ایران چه کرد؟

ارزش دلاری حجم اقتصاد ایران در تابستان سال ۹۸ بنا به نرخ موزون دلار ۸ هزار تومانی، برابر با ۱۲۰ میلیارد و ۳۹۷ میلیون دلار بوده است. با آغاز همه‌گیری کرونا، بسیاری از صنایع و کسب‌وکارها مجبور به کاهش فعالیت و حتی تعطیلی شدند. به واسطه همین اتفاق، ارزش دلاری کیک اقتصاد ایران با کاهشی ۲۴.۳ درصدی روبرو شده و به سطح ۹۱ میلیارد دلار رسیده است.

با کاهش شدت محدودیت‌های کرونایی، کیک اقتصاد ایران فرصتی برای حجیم شدن یافته و با رشدی ۵۱.۵ درصدی، در تابستان سال ۱۴۰۰ به ارزش ۱۳۸ میلیارد دلاری رسیده است. البته دلیل این افزایش ناگهانی نمی‌تواند کاملا اتفاق مثبتی باشد. زیرا پیش از این، اقتصاد ایران در رکود به سر می‌برد و تحریم‌های شدید بین‌المللی و همه‌گیری کرونا کمر آن را خم کرده بود. وقتی اقتصادی در رکود به سر می‌برد، یک تکانش مثبت می‌تواند باعث رشد قابل تپجه آن شود. با حضور جو بایدن در کاخ سفید، وی از شدت تحریم‌های علیه ایران کاست و این اتفاق نیز تاثیر به‌سزایی در رشد چشمگیر کیک اقتصاد ایران داشته است.

اثر تغییرات نرخ ارز بر ارزش دلاری اقتصاد

در تابستان سال ۱۴۰۱، ارزش دلاری حجم اقتصاد ایران با کاهشی ۵.۳ درصدی روبرو شده و به ۱۳۰ میلیارد دلار رسیده است. این در حالیست که ارزش اسمی اقتصاد ایران دائما در حال رشد بوده. دلیل اصلی این اتفاق می‌تواند افزایش نرخ موزون دلار بوده باشد که از حدود ۱۶ هزار تومان در تابستان ۱۴۰۰ به ۲۶ هزار ۶۵۰ تومان در تابستان ۱۴۰۱ رسیده است.

پس از آن تا تابستان سال جاری، ارزش دلاری اقتصاد ایران در حال افزایش بوده و در تابستان جاری نرخ رشدی معادل ۱۰.۷ درصدی را به ثبت رسانده و به ۱۵۱ میلیارد دلار رسیده است.