خودروهای برقی در ایران دیگر یک مفهوم آینده‌نگرانه نیستند، بلکه واقعیتی هستند که به سرعت در حال رشد است. در طول یک سال گذشته، واردات خودروهای برقی در ایران جهش قابل توجهی داشته است. تا پایان مرداد ۱۴۰۳، بیش از ۲۶٬۶۳۰ دستگاه خودروی برقی ثبت سفارش شده که از این تعداد، حدود ۴٬۹۲۷ دستگاه وارد کشور شده‌اند. ایران‌خودرو، سایپا، کرمان موتور و مدیران خودرو از جمله بازیگران اصلی این حوزه هستند و مدل‌های متنوعی از خودروهای برقی را وارد کرده‌اند. به عنوان مثال، ایران‌خودرو از ۳٬۶۰۰ ثبت سفارش خود، ۱٬۵۰۰ دستگاه را ترخیص کرده است.

این روند تنها یک شروع است. در حالی که مصرف بنزین روز به روز افزایش می‌یابد و دولت در حال بازنگری در سیاست‌های یارانه‌ای سوخت است، احتمال افزایش قیمت بنزین دیگر یک فرضیه دور از انتظار نیست. رئیس‌جمهور ایران اخیراً اعلام کرده که قیمت‌های یارانه‌ای سوخت «غیرمنطقی» هستند و نیاز به بازنگری دارند. در چنین شرایطی، بسیاری از مردم به سمت خودروهای کم‌هزینه‌تر، به ویژه برقی، حرکت خواهند کرد. با این تغییر رویکرد، نیاز به توسعه زیرساخت‌های مرتبط با خودروهای برقی، به ویژه ایستگاه‌های شارژ، یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است.

اینجاست که یک فرصت بزرگ برای مراکز بین‌راهی، مجتمع‌های تجاری و شرکت‌هایی که به دنبال افزایش ترافیک خودروها و جذب مشتریان جدید هستند، پدیدار می‌شود. ایجاد ایستگاه‌های شارژ برقی نه تنها یک ضرورت زیربنایی، بلکه یک مدل تجاری هوشمندانه است که هم درآمد مستقیم و هم درآمد غیرمستقیم ایجاد می‌کند.

مدل کسب‌وکار ایستگاه‌های شارژ، درآمد دوگانه

درآمد مستقیم: در بسیاری از کشورها، هزینه شارژ سریع خودروهای برقی منبع درآمد پایداری برای ایستگاه‌های شارژ شده است. صاحبان این ایستگاه‌ها می‌توانند از طریق تعرفه‌های مختلف، سودآوری مستمری داشته باشند. بسته به مدل شارژ (سریع یا عادی)، تعرفه‌ها می‌توانند متغیر باشند. برای مثال، در اروپا هزینه شارژ سریع می‌تواند بین ۱۰ تا ۲۰ دلار برای هر بار شارژ باشد، که در ایران نیز با نرخ‌های قابل تنظیم، می‌تواند تبدیل به یک جریان درآمدی قوی شود.

درآمد غیرمستقیم: خودروهای برقی در مدت‌زمان مشخصی برای شارژ متوقف می‌شوند. این یعنی مالکان خودروها فرصت دارند تا در زمان شارژ، از امکانات دیگر مرکز بهره ببرند. در ایستگاه‌های شارژ اروپا و آمریکا، صاحبان خودروها معمولاً در این مدت به کافه، رستوران، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و حتی سینما مراجعه می‌کنند. این یعنی افزایش ترافیک مشتری و افزایش فروش برای کسب‌وکارهای اطراف ایستگاه. در واقع، یک مرکز خرید یا مجتمع بین‌راهی که ایستگاه شارژ داشته باشد، به‌طور طبیعی میزان بازدیدکنندگان خود را افزایش می‌دهد.

چرا مراکز تجاری و بین‌راهی باید پیشرو باشند؟

یکی از نکات مهم در مورد کاربران خودروهای برقی این است که این افراد معمولاً در دسته پیشروهای بازار قرار دارند. آنها به دنبال تجربه‌های جدید، خدمات باکیفیت و گزینه‌های پایدار هستند. این یعنی مراکزی که این خدمات را ارائه کنند، علاوه بر افزایش مشتری، تصویری نوآورانه و مدرن از خود در ذهن مخاطبان خواهند ساخت. 

برای مثال، تصور کنید یک مجتمع تجاری بزرگ در ورودی یک کلان‌شهر یک مجموعه ایستگاه شارژ سریع راه‌اندازی کند. در کنار این ایستگاه، کافی‌شاپی با خدمات سطح بالا، فروشگاه‌های برند و فضای استراحت برای رانندگان ایجاد شود. آیا این مرکز به طور طبیعی تبدیل به یک مقصد مهم برای کاربران خودروهای برقی نخواهد شد؟ و آیا مشتریان جدیدی که پیش از این از آن مکان بازدید نمی‌کردند، حالا انگیزه‌ای مضاعف برای حضور در آن نخواهند داشت؟

در جاده‌های بین‌شهری نیز چنین مدلی بسیار موفق خواهد بود. رانندگانی که در مسیرهای طولانی نیاز به توقف دارند، با انتخاب مراکز دارای ایستگاه شارژ، به‌صورت خودکار به سمت این مناطق هدایت می‌شوند. در این میان، مراکز بین‌راهی می‌توانند این فرصت را برای ایجاد فضاهای تفریحی، اقامتی یا پذیرایی در کنار ایستگاه‌های شارژ به کار بگیرند.

در کشورهای توسعه‌یافته، ایستگاه‌های شارژ در کنار بزرگراه‌ها و مراکز خرید به بخشی از اکوسیستم حمل‌ونقل تبدیل شده‌اند. با توجه به افزایش تعداد خودروهای برقی در ایران و احتمال گران شدن بنزین، راه‌اندازی این زیرساخت دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است. 

برای کسب‌وکارهایی که به دنبال آینده‌نگری هستند، ایجاد ایستگاه‌های شارژ نه تنها یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه است، بلکه فرصتی برای توسعه برند، افزایش مشتری و بهره‌گیری از موج جدید بازار خودروهای برقی خواهد بود.

اگر سرمایه‌گذاران و صاحبان مراکز تجاری امروز اقدام کنند، می‌توانند جزو اولین بازیگران این حوزه باشند و جایگاه خود را در بازار تثبیت کنند. آینده از آن کسانی است که تغییر را پیش‌بینی می‌کنند و امروز برای فردا اقدام می‌کنند.