به گزارش اکوایران ؛  با توجه به حجم پذیرش مهاجر در ایران این سوال مطرح می شود که مهاجران چه ظرفیت های اقتصادی و تجاری برای کشور مهمان به همراه دارند؟ 18 سپتامر روز جهانی مهاجران نام گذاری شده است. به همین منظور همایشی در راستای «بررسی ظرفیت‌های اقتصادی و تجاری مهاجران در توسعه روابط با همسایگان» در اتاق بازرگانی تهران برگزار شد. در این همایش علاوه بر بررسی مشکلات سرمایه گذاری مهاجران افغانستانی و عراقی در کشور، تشکیل تشکل تجار غیرایرانی در اتاق تهران مورد تاکید قرار گرفت. تشکلی که ابزاری کارساز برای گفت‌‌وگو و تعامل بهینه با حاکمیت و دولت برای رفع مشکلات کارآفرینان مهاجر مقیم در ایران خواهد بود.

4 میلیون مهاجر افغان در کشور

در این همایش، بهمن عشقی دبیرکل اتاق تهران با اشاره به اینکه خاورمیانه، یک گسل جغرافیایی- سیاسی پر تلاطم است، گفت: در حال حاضر حدود 4 میلیون مهاجر افغانستانی مهمان ایران هستند و کشور ما با برخورداری یک درصد جمعیت جهان، دو درصد مهاجران جهان را در خود جای داده است.

او با بیان اینکه هر 10درصد افزایش مهاجران معادل 1.5درصد به توسعه تجارت بین‌الملل کشور میزبان کمک می‌کند، افزود: مهاجران افغانستانی و عراقی نقش بسزایی در تجارت ایران ایفا می‌کنند. بنابراین، مهاجرت می‌تواند یک فرصت برای کشوری مانند ایران باشد، مشروط بر اینکه نوعی روان‌گرایی در پذیرش این مهاجران صورت گیرد.  

 ظرفیت بالای مهاجران

مهناز محمودی، سرپرست دفتر نمایندگی سازمان بین‌المللی مهاجرت در ایران نیز طی پیامی ویدئویی، به اهمیت توانمندسازی اقتصادی و شناخت فرصت‌ها و ظرفیت تجاری مهاجران در دوره کنونی اشاره کرد که به گفته وی، در پیمان جهانی مهاجرت که نسخه فارسی آن در دسترس است، نیز به آن توجه شده. وی یادآور شد که در این سند جامع مدیریت کلان مهاجرت، نقشه راهی برای تحقق این مهم نیز ارائه شده که می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

وی با تاکید بر اینکه وقوع بیماری کووید-19 علاوه بر مخاطراتی که برای بشر به همراه داشته، به درک ظرفیت مهاجران نیز تاثیر چشمگیری داشته است، افزود: تجربه‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که مهاجران از ظرفیت‌ بالایی برخوردار هستند که در صورت شناخت آن و برطرف کردن موانع تحقق این ظرفیت‌ها، می‌توان به نتایج تاثیرگذاری از آن دست پیدا کرد.

 میزبانی ایران از پناهندگان

ایوو فریسن، نماینده کمیسر عالی آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد در ایران، نیز طی پیامی ویدئویی به این همایش، با بیان اینکه ورود مهاجران و پناهندگان از افغانستان به ایران به دلیل شرایط اقتصادی پیش آمده برای این کشور و نیز گسترش بیماری کرونا، روند تازه‌ای به خود گرفته‌است، یادآور شد: این کمیساریا آماده حمایت و کمک‌های بیشتر به ایران برای پذیرش و میزبانی از مهاجران افغانستانی طی سال جاری است.

 کمیساریای سازمان ملل متحد در ایران در پایان، اظهار امیدواری کرد که مرزهای ایران برای پذیرش پناهندگان افغانستان همچنان باز بماند و این مهاجران تا هر زمان که نیاز است در ایران بمانند. وی یادآور شد که این نهاد بین‌المللی در ایران، به حمایت و سرمایه‌گذاری خود از سرمایه‌های انسانی از جمله، تاب‌آوری، معیشت و خوداتکایی ادامه می‌دهد و تصریح کرد که این یک سرمایه‌گذاری با احتمال بازگشت پناهندگان به افغانستان است، بنابراین ما از کارفرمایان ایرانی درخواست داریم تا پناهندگان افغانستانی را افرادی با مهارت بدانند که دارای ظرفیت‌های بالقوه‌ای هستند.

تشکیل تشکل تجار غیرایرانی در اتاق تهران

در ادامه دبیرکل اتاق تهران از تلاش این اتاق برای تشکیل و راه‌اندازی تشکل تجار غیرایرانی مقیم، خبر داد و با دعوت از تجار و سرمایه‌گذاران افغانستانی برای حضور در این تشکل پس از راه‌اندازی آن، تصریح کرد که این انجمن، ابزاری کارساز برای گفت‌‌وگو و تعامل بهینه با حاکمیت و دولت برای رفع مشکلات کارآفرینان مهاجر مقیم در ایران خواهد بود.

بهمن عشقی، با بیان اینکه در سایه فعالیت این تشکل اقتصادی در اتاق تهران، به حاکمیت در ایران گوشزد خواهد شد که حضور اتباع مهاجر در ایران، یک فرصت است، افزود: یکی از دلایل عمده اعمال تحریم علیه ایران، بی اثر بودن حضور ایران در اقتصاد جهانی است در حالی که اگر حتی از زمان امضای برجام، ورود سرمایه‌گذاران خارجی به ایران و ماندگاری آنان در بازار، به طور جدی در دستورکار دولت و حاکمیت قرار می‌گرفت، تحریم‌هایی که رئیس جمهور سابق ایالات متحده آمریکا علیه ایران و خارج از چارچوب‌های برجام، اعمال کرد به راحتی مقدور و امکان‌پذیر نبود.

دبیرکل اتاق تهران، سپس افزود: در صورتی که تجار بزرگ افغان، در ایران اقدام به تاسیس شرکت مدیریت صادرات ویژه بازار افغانستان، کنند اتاق تهران از این گونه بنگاه‌های اقتصادی تمام قد حمایت خواهد کرد و نسبت به صدور کارت بازرگانی به این شرکت، اقدام خواهیم کرد.

افزایش سهم ایران در بازار عراق

جهانبخش سنجابی، دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق نیز به نقش مهاجران در توسعه اقتصادی کشورها پرداخت و گفت: در حال حاضر مراودات تجاری ایران و عراق در موقعیت مناسبی است؛ هرچند که هدفگذاری‌ها مبتنی بر این است که سهم ایران در بازار عراق به 25 درصد برسد و سطح مناسبات تجاری به 20 میلیارد دلار افزایش پیدا کند.

او سپس با اشاره به اینکه فرصت‌های مهاجرت در ایران مورد توجه قرار نگرفته است، گفت: بسیاری از مهاجران عراقی تمایل داشتند که از ایران به عنوان پایگاه تجاری خود بهره‌برداری کنند. اما به دلیل فراهم نبودن بسترها، آنان اکنون کشورهایی نظیر اردن و ترکیه را به عنوان پایگاه تجاری خود برگزیده‌اند. از این رو برای استفاده از ظرفیت مهاجران باید به این مقوله نگرش فرصت‌محور داشت و در عین حال، تسهیل مقررات و کنار گذاشتن تعارفات را در دستور کار قرار داد.

دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق همچنین این پیشنهاد را مطرح کرد که اتاق بازرگانی تهران، موضوع رفع موانع فعالیت سرمایه‌گذاران مهاجر در ایران را از طریق رایزنی با مقامات ارشد و دستگاه‌های حاکمیتی دنبال کند.

نگذارید سرمایه مهاجران از ایران خارج شود

محمد حنیف مسعودی، عضو هیات مدیره اتاق مشترک اتاق ایران و افغانستان به عنوان دیگر عضو این پانل، سخنان خود را به «نگرانی‌ها و دغدغه‌های تجار مهاجر افغانستانی در ایران» معطوف کرد و گفت: تجار افغانی پول دارند اما این پول در اختیارشان نیست. آنها کارخانه دارند اما این کارخانه به نامشان نیست. تصور کنید که یک تاجر افغانستانی، 20 سال پیش با 20 میلیون تومان خانه‌ای خریداری کرده و آن را در مالکیت دوستان ایرانی خود قرار داده است و اکنون ارزش این خانه به 10 میلیارد تومان رسیده است. در این شرایط چه تضمینی وجود دارد که این سرمایه به این تاجر بازگردانده شود؟ تاجر افغانی در ایران نگران سرمایه خود است.

او گفت: همچنین گفته ‌می‌شود که تجار افغانی می‌توانند ظرف 48 ساعت در ایران شرکت به ثبت برسانند، اما پس از ثبت شرکت مشکلات آغاز می‌شود؛ چرا که صاحبان این شرکت‌ها باید نیروی کار ایرانی را به کار بگیرند؛ در حالی که کارگران ایرانی، حاضر به اشتغال در برخی مشاغل نیستند.

او در ادامه گفت: ما را از این نگرانی‌ها خلاص کنید؛ بعید نیست که اگر فشارها افزایش پیدا کند، مانند بسیاری از تاجران مهاجر که سرمایه خود را به دیگر کشورها بردند، سرمایه‌های باقیمانده نیز از ایران خارج شود. البته ما قدردان جمهور اسلامی ایران هستیم. در زمان وقوع تنش‌های سیاسی اخیر، هیچ کشوری به ما کمک نکرد اما ایران آغوش خود را به روی مهاجران افغانستانی گشود. در این مقطع، سرمایه‌های بسیاری وارد ایران شده است. از این فرصت استفاده کنید و قوانین دست و پاگیر را از مقابل تاجران و سرمایه‌گذاران بردارید و نگذارید سرمایه‌ها از اینجا برود.

مسعودی در ادامه با اشاره به اینکه هر تاجر مهاجر افغانستان در ایران می‌تواند بیش از 200 هزار دلار از ایران کالا صادر کند، به مشکلات دریافت کارت بازرگانی و نوع مواجهه تولیدکنندگان ایرانی با تاجران افغانستانی اشاره کرد. او با انتقاد از اعمال تبعیض در تعیین حقوق و بیمه کارگران ایرانی و افغانی گفت: تاجر افغانستان، بار می‌خرد نگران است. کالا صادر ‌می‌کند، نگران است. این تاجران از صبح تا شب نگران هستند.

عضو هیات مدیره اتاق مشترک اتاق ایران و افغانستان در ادامه از اتاق تهران درخواست کرد که شرایط را برای کسب وکار مهاجران افغانستانی تسهیل کند.