چین در گرداب رکود صنعتی؛ آیا پکن می‌تواند رشد اقتصادی را احیا کند؟

آبشار هوکو بزرگ‌ترین آبشار رودخانه زرد در چین

به گزارش اکوایران، فعالیت‌ کارخانه‌ای چین در ماه آگوست و برای چهارمین ماه متوالی با کاهش همراه شد؛ موضوعی که تازه‌ترین نشانه از این مسئله است که دومین اقتصاد بزرگ جهان ممکن است در رسیدن به هدف رشد اقتصادی سال جاری میلادی با چالش مواجه شود.  

به نوشته بلومبرگ، اداره ملی آمار چین در روز شنبه (10 شهریور) اعلام کرد «شاخص مدیران خرید تولیدی» در آگوست به سطح 49/1 رسید که نسبت به آمار 49/4 در جولای، پایین‌تر است. متوسط پیش‌بینی اقتصاددانان در نظرسنجی بلومبرگ نیوز، 49/5 بود. این آمار که پایین بودن آن در سطح کمتر از 50 نشان‌دهنده انقباض و بالاتر از آن نمایان‌گر رشد است، از آوریل 2023 تاکنون در تمام‌ ماه‌ها به غیر از سه ماه، کمتر از 50 بوده است.

اقتصاد 17 تریلیون دلاری چین با چالش همراه بوده، چراکه بحران مسکن ادامه‌دار باعث تأثیر منفی بر مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها شده است. تلاش‌های دولتی اخیر شامل کاهش نرخ بهره در جهت رشد اعتماد در میان شهروندان چینی، هنوز نتایج مطلوب در پی نداشته است؛ این بدان معناست که اقتصاد این کشور برای رسیدن به هدف رشد اقتصادی تعیین‌شده باید همچنان به تولید و صادرات متکی باشد.

ادامه رکود فعالیت کارخانه‌ای در چین در ماه آگوست / رنگ آبی: شاخص مدیران خرید تولیدی؛ رنگ مشکی: شاخص مدیران خرید خدمات

تأثیر تنش‌ها با آمریکا و اروپا

اما همزمان با بالا گرفتن تنش‌ها با آمریکا و اروپا، موانع ادامه مطلوب بخش تولید در چین در حال افزایش است. دولت شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، هدف خود را رسیدن به رشد حدود 5 درصدیِ تولید ناخالص داخلی در سال 2024 قرار داده است؛ هدفی که اقتصاددانان می‌گویند برای تحقق یافتن، نیازمند هزینه‌کرد بیشتر و سریع‌تر در زیرساخت‌ها و دیگر برنامه‌ها است.

ژیوی ژانگ، رئیس و اقتصاددان ارشد در شرکت پین‌پوینت اَسِت منیجمنت (Pinpoint Asset Management)‌ اعلام کرده: «رویکرد سیاست مالی همچنان محدودکننده است که می‌تواند باعث شتاب اقتصادی ضعیف شده باشد. برای دستیابی به ثبات اقتصادی، رویکرد سیاست مالی باید بیش از پیش حمایت‌گرانه باشد. با کند شدن رشد اقتصادی آمریکا، صادرات ممکن است به اندازه نیمه نخست 2024، یک منبع قابل اعتماد برای رشد نباشد.»

ژائو چینگه، تحلیل‌گر ان‌بی‌اس، کاهش‌های اخیر را به دمای بالا، بارش سنگین و کسادی فصلی مربوط به تولید در برخی صنایع مرتبط کرده است.

اداره آمار چین همچنین اعلام کرد معیار غیرتولیدیِ فعالیت در بخش‌های ساخت‌وساز و خدمات به سطح 50/3 افزایش یافته که در نتیجه مصرف در فصل تعطیلات تابستان تقویت شده است. این در مقایسه با پیش‌بینی 50/1 و خوانش 50/2 در ماه جولای است. شاخص ترکیبی در سطح 50/1 قرار گرفته است.

اقتصاددانان در بانک‌هایی نظیر یو‌بی‌اس گروپ و جی‌پی‌ مورگان چیس انتظار دارند چین نتواند به هدف رشد اقتصادی حدود 5 درصدی در سال جاری میلادی دست یابد. داده‌های اخیر نشان‌دهنده نخستین کاهش اعطای وام‌ در چین در نزدیک به دو دهه اخیر، افت غیرمنتظره در سرمایه‌گذاری دارایی‌های ثابت و صادرات ضعیف‌تر از حد انتظار است.

درخواست اعتبار در سطح پایینی باقی مانده است، چراکه رکود بخش مسکن و بازار کار ناموفق، مانعِ هزینه‌کرد از سوی کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان شده است. تقاضای خارجی نیز تحت فشار قرار دارد و معیار فعالیت تولیدی در آمریکا و منطقه یورو، منعکس‌کننده یک رکود عمیق‌تر در ماه آگوست است.

ظهور یک مانع جدید برای چین

«حمایت‌گرایی تجاری» به عنوان یک مانع دیگر ظهور پیدا کرده است. آمریکا و اتحادیه اروپا پس از متهم کردن پکن به ایجاد ظرفیت بیش از اندازه در صنایع خود از طریق اعطای یارانه دولتی، در حال وضع محدودیت‌های جدید در زمینه تجارت با چین هستند. تعرفه‌های جدید اروپا در ماه جولای نیز تأثیر خود را نشان داد، چراکه خودروسازان چینی خودروهای برقی کمتری به قاره اروپا صادر کردند.

دستیابی به هدف رشد اقتصادی 2024 در خطر قرار دارد / مشکی: هدف رشد؛ صورتی: رشد واقعی؛ زرد: متوسط پیش‌بینی اقتصاددانان از رشد

بلومبرگ اکونومیکس معتقد است...

با نگاه به آینده، اقتصاد نیازمند حمایت سیاسی بیشتری خواهد بود تا بتواند از دوران ضعف طولانی‌مدت خود رها شود. خوانش‌های ضعیف از شاخص مدیران خرید طی دو ماه در سه‌ماهه جاری شامل کاهش غافل‌گیرکننده اخیر در معیار تولید، حاکی از یک چشم‌انداز ضعیف است. 

چانگ شو، اقتصاددان ارشد بخش آسیا و اریک ژو، ‌اقتصاددان در تیم بلومبرگ اکونومیکس

با کامل شدن کمتر از نیمی از هزینه‌هایی که در بودجه طی هفت ماه نخست 2024 گنجانده شده، موانع رشد هنوز منجر به یک واکنش شدید از سوی دولت چین نشده است.

در روز جمعه، وزیر دارایی چین اعلام کرد اقتصاد همچنان با رشد 5 درصدی به حرکت خود ادامه می‌دهد و گفت که عملکرد اقتصاد در نیمه نخست سال، به‌طور عمومی دارای ‌ثبات و با پیشروی مداوم ارزیابی شده است.

وزیر دارایی این کشور از طریق یک پیام ویدیویی در نشستی در کیپ‌تاون در بانک توسعه جدید – یک بانک چندجانبه که توسط گروه کشورهای بازارهای نوظهور بریکس تأسیس شده است - گفت: «با نگاه به آینده، توسعه اقتصادی چین دارای چندین مزیت است و سیاست‌های کنترل کلان ادامه خواهد داشت.»