به گزارش اکوایران، پذیرش صمیمی روسای غول‌های فناوری چین از سوی شی جین‌پینگ - رئیس‌جمهور چین - در یک جلسه عمومی کم‌سابقه، در حال ایجاد این امید است که پکن رویکرد خود در قبال بخش خصوصی را تغییر خواهد داد؛ تغییری که شامل ارائه آزادی عمل بیشتر به بخش خصوصی می‌شود، آن هم در زمانی که چین در نبرد با جنگ تجاری دونالد ترامپ - رئیس‌جمهور آمریکا - به سر می‌برد.

به نوشته بلومبرگ، چهار سال پس از آغاز یک سرکوب نظارتی که باعث شد بخش فناوری چین با آشفتگی دست به گریبان شود، رهبر چین برای نخستین‌بار به‌شکل عمومی با جک ما - هم‌بنیان‌گذار شرکت علی‌بابا گروپ - دیدار کرد؛ شرکتی که در زمان کمپین سرکوب نظارتی چین متحمل بیشترین زیان شد.

همچنین در لیست مهمانان روز دوشنبه شی جین‌پینگ می‌توان به ستاره‌های در حال ظهور از قبیل استارتاپ رباتیک چینی به نام «یونی‌تری» (Unitree)، غول خودروهای الکتریکی یعنی بی‌وای‌دی و شرکت تازه‌وارد و مشهور عرصه هوش مصنوعی یعنی دیپ‌سیک اشاره کرد. این شرکت‌ها با وجود محدودیت‌های صادراتی آمریکا، در حال ارائه نوآوری‌هایی در کلاس جهانی هستند.

در حالیکه یک حمایت مشابه از سوی شی جین‌پینگ در سال 2018 دیری نپایید، توسعه قهرمانان ملی بخش فناوری به‌عنوان کانون اصلی برنامه پکن در جهت تقویت رشد اقتصادی اعلام شده است، آن هم در زمانی که چین در حال از بین بردن حباب بخش مسکن است که زمانی حدود یک‌چهارم رشد اقصادی این کشور را شامل می‌شد.

سهم صنایع مرتبط با فناوری‌های پیشرفته در تولید ناخالص داخلی (GDP) چین، در سال 2024 به سطح 15 درصد رسید و طبق اعلام بلومبرگ اکونومیکس، این صنایع در سال 2026 با پیشی گرفتن از بخش مسکن، سهم بیشتری از GDP را به خود اختصاص خواهند داد؛ موضوعی که منعکس‌کننده اهمیت حمایت از نوآوری در اقتصاد است.  

جنگ تعرفه‌ای با آمریکا بر ضرورت این مأموریت در جهت یافتن موتورهای جدید برای رشد اقتصادی تأکید می‌کند، آن هم در شرایطی که ترامپ همین حالا نیز تعرفه 10 درصدی بر واردات از چین وضع کرده است.

روبین شینگ، اقتصاددان ارشد چین در مورگان استنلی، معتقد است: «پکن در حال تغییر وضعیت بخش خصوصی به‌عنوان یک ستون از رقابت ملی در بحبوحه موانع اقتصادی و ژئوپلیتیکی است.»

این اقتصاددان می‌گوید: «در حالیکه نشانه‌هایی از این موضوع وجود داشت که سرکوب نظارتی به‌زودی به پایان می‌رسد، ما فکر می‌کنیم که دیدار یک رهبر تجاری مشهور چین (بنیان‌گذار علی‌بابا) با رئیس‌جمهور، نخستین نشانه قطعی در این خصوص است.»

دیپ سیک

روبین شینگ اشاره می‌کند که این موضوع راه را برای اقدامات سیاستی سنجیده‌تر هموار می‌کند. البته این اقتصاددان اعلام کرده است اقدامات در خصوص تقویت مصرف داخلی در جهت تداوم بازگشت اعتماد شرکت‌ها، همچنان مورد نیاز است.  

در همین حال، سهام‌های چینی لیست‌شده در هنگ‌کنگ، رشد چشمگیر اخیر خود را ادامه دادند. شاخص شرکت‌های چینی هانگ‌ سنگ (Hang Seng China Enterprises Index) در روز سه‌شنبه (30 بهمن) بیش از 2 درصد جهش داشت و در این میان، سهام‌های فناوری، از جمله شرکت‌های علی‌بابا گروپ و شیائومی بیشترین رشد را ثبت کردند.

بازده اوراق قرضه یک‌ساله دولت چین به 1.5 درصد افزایش یافت که این سطح از ماه آگوست تاکنون بی‌سابقه بوده است، در حالیکه نشانه‌هایی وجود دارد که سرمایه‌گذاران ممکن است در حال انتقال سرمایه‌های خود به بازار سهام چین باشند زیرا روند صعودی آنها ادامه دارد.

چین در حالی به دومین جنگ تجاری خود وارد شده که وابستگی بیشتری به صادرات پیدا کرده و رکود مصرف داخلی باعث شده است مانورپذیری پکن در مقابله با مشکلات، کاهش پیدا کند.

در عوض، بخش خصوصی در حال نمایش پتانسیل خود در جهت احیای روحیه سرمایه‌گذاری است، آن هم پس از آنکه موفقیت چشمگیر دیپ‌سیک در حوزه هوش مصنوعی باعث رشد 1.3 تریلیون دلاری بازارهای سهام داخلی و خارجی چین طی تنها یک ماه شد، آن هم بدون هرگونه بسته محرک اقتصادی از سوی دولت چین.

بر اساس گفته یک مدیر ارشد از یک تولیدکننده تجهیزات نیمه‌رسانای خصوصی، دیدار شی جین‌پینگ باید اکنون تأمین مالی سهام در حوزه‌های فناوری سخت‌افزار، هوش مصنوعی و انرژی‌های نو را آسان‌تر کند، زیرا ترکیب شرکت‌کنندگان اشاره به تأکید بر این حوزه‌ها داشت.

تمرکز اکنون بر نشست سالانه پارلمانی در ماه مارس است، جایی که انتظار می‌رود رئیس‌جمهور چین هدف رشد اقتصادی حدود 5 درصدی برای سال 2025 را اعلام کند. هنوز مشخص نیست که سیاست‌گذاران چگونه می‌خواهند به این هدف دست پیدا کنند، آن هم در شرایطی که پکن هنوز برنامه‌ای برای مقابله با تورم منفی، احیای مصرف از سوی شهروندان و غلبه بر موانع فزاینده بر مازاد صادرات خود که اعتراض کشورهای دوست و همچنین آمریکا را در پی داشته، ارائه نکرده است.

اقتصاد چین شاندونگ

در همین حال، شی در حال ارتقای توانایی چین با گردهم آوردن غول‌های فناوری این کشور است. جورج چن، رئیس مشترک بخش دیجیتال در گروه آسیا، یک شرکت مشاوره تجارت و سیاست، با اشاره به این موضوع که در مراسم تحلیف دونالد ترامپ در ماه گذشته میلادی، جمع کثیری از مشاهیر سیلیکون ولی حضور داشتند، گفت: «شی می‌خواهد این پیام را به ترامپ برساند: شاید تو ایلان ماسک را داشته باشی، اما من هم دارای یک گروه قوی از رهبران فناوری در چین هستم.»

بلومبرگ اکونومیکس چه می‌گوید؟

برای اقتصادی که از اعتماد ضعیف رنج می‌برد، این یک داروی قدرتمند محسوب می‌شود. افرادی که در دیدار با رئیس‌جمهور چین حضور داشتند، عمدتا مدیران فناوری بودند و خبری از غول‌های املاک و مستغلات نبود. این موضوع نشان می‌دهد سیاست‌گذاران بیشتر از همیشه بر رشد اقتصادی مبتنی بر فناوری‌های پیشرفته متمرکز شده‌اند و در حال دورتر شدن از رشد به وسیله بخش مسکن هستند.

ترس از یک محدودیت دیگر، سرمایه‌گذارانی را که با وعده‌های پکن برای حمایت تحت تأثیر قرار گرفته‌اند، اما با اقداماتی مانند یورش به شرکت‌های مشاوره خارجی تضعیف شده‌اند، عقب نگه داشته است. سرمایه‌گذاری خصوصی در دارایی‌های ثابت که معیار کلیدی برای نمایش تمایل کسب‌وکارها به گسترش است، از سال 2022 بدون تغییر مانده است، در حالیکه میانگین رشد سالانه آن در پنج سال قبل از همه‌گیری، 6.5 درصد بود.

بسیاری از افراد این ملاقات را به‌عنوان یک نشانه مثبت برای بخش خصوصی می‌دانند، اما به گفته افرادی که در سرمایه‌گذاری فناوری فعال هستند، خاطرات سال‌های سرکوب هنوز بسیار قوی است.

زمانی که شی جین‌پینگ در سال 2018 همایشی مشابه برای شرکت‌های خصوصی برگزار کرد، او از کارآفرینان استقبال کرد و گفت که آن‌ها «مردم خودمان هستند». در آن زمان، شرایط اقتصادی چین مشابه وضعیت کنونی بود، تحلیل‌گران گروه مک‌کوار با رهبری لری هو در یادداشتی نوشتند و به این نکته اشاره کردند که صادرات نیز در آستانه کندی شدید بود و چین درگیر نخستین جنگ تجاری ترامپ بود.

دو سال بعد، پکن اجرای کمپینی برای افزایش کنترل دولتی و انتقال منابع به اولویت‌های شی، از جمله امنیت ملی را آغاز کرد. در نوامبر 2020، پکن اعلام کرد عرضه اولیه سهام Ant Group Co. متعلق به جک ما را در لحظات آخر لغو کرده است که بیش از یک تریلیون دلار از ارزش بازار بزرگ‌ترین شرکت‌های خصوصی این کشور را از بین برد.

این اقدام نشان داد که ثبات سیاسی اولویت بیشتری نسبت به واگذاری کنترل اقتصاد، به‌ویژه به یک شرکت خصوصی دارد. به نظر می‌رسد از آن تجربه درس‌هایی آموخته شده باشد، زیرا هم‌اکنون افراد برجسته دنیای فناوری در چین کم‌جنبش‌تر از جک ما هستند؛ میلیاردر پر سر و صدایی که زمانی به‌طور علنی پکن را به خفه کردن نوآوری متهم کرده بود.

همچنین به نظر می‌رسد رهبری چین به این نتیجه رسیده باشد که برای رقابت جهانی با ایالات متحده باید پتانسیل کامل بخش خصوصی را به کار گیرد. با این حال، واقعیت سیاسی همچنان این است که رهبران کسب‌وکار باید اهداف خود را با اهداف کلی حزب کمونیست هماهنگ کنند.

جورج مگنوس، پژوهشگر مرکز چین دانشگاه آکسفورد، گفت: «پیام مداوم شی به شرکت‌ها این است که کسب‌وکارهای خصوصی باید با روایت‌های حزب هم‌راستا شوند و اگر می‌خواهند رشد کنند، باید برنامه‌ها و دستورالعمل‌های این حزب را پیاده‌سازی کنند.»

او افزود: «در دولتی که حزب بر همه چیز رهبری می‌کند، ما با محدودیت‌هایی که شرکت‌های خصوصی با آن روبه‌رو هستند، مواجه می‌شویم.»