چرخش بزرگ شی جین‌پینگ برای تقویت اقتصاد؛ اکران غیرمنتظره و بدون سانسور «جان ویک» در سینماهای چین

به گزارش اکوایران، شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، در نهایت به این موضوع پی برده است که در یک جنگ تجاری جهانی، اقتصادی که قدرتمندترین مصرف‌کنندگان را دارد، پیروز می‌شود.

به نوشته شولی رن در بلومبرگ، تقویت مصرف داخلی به‌عنوان اولویت اقتصادی نخست دولت چین در سال جاری میلادی در نظر گرفته شده است و لی چیانگ، نخست‌وزیر این کشور، طی این هفته در کنگره ملی خلق این موضوع را تأیید کرد.

در سال 2024، هزینه‌کرد مصرف‌کنندگان چینی تنها حدود 30 درصد از رشد اقتصادی را شامل شد، در حالیکه در سال 2018،‌ یعنی زمانی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، نخستین جنگ تجاری را آغاز کرد، این آمار در سطح 68 درصد قرار گرفت.  

بیشتر رشد 5 درصدی چین در سال گذشته میلادی از صادرات حاصل شد؛ موضوعی که این کشور را در برابر تعرفه‌های جدید اعمال‌شده توسط واشنگتن و کشورهایی مانند مکزیک آسیب‌پذیر می‌کند. مکزیک نیز کشوری است که شرکت‌های چینی برای دسترسی آسان‌تر به مصرف‌کنندگان آمریکایی، در حال جابه‌جایی فعالیت‌های خود به آن هستند.

در تئوری، تقویت تقاضای مصرف‌کنندگان یک هدف آسان و قابل دستیابی است. مصرف‌ در بخش خصوصی در چین، نسبتا در سطح پایینی قرار دارد و تنها حدود 40 درصد از اقتصاد را شامل می‌شود؛ این آمار در ژاپن و آلمان در سطح حدود 55 درصد و در برزیل در سطح 63 درصد قرار دارد.

با این حال، شهروندان چینی که با یک بازار کار ضعیف و بحران طولانی‌مدت مسکن دست‌وپنجه نرم می‌کنند، نسبت به افزایش هزینه‌کرد محتاط شده‌اند.

پس‌انداز خانوارهای چینی از سال 2018 تقریبا بیش از دو برابر شده است و در سال 2024 به سطح 151 تریلیون یوآن (20.7 تریلیون دلار) رسید، آن هم با وجود اینکه بانک‌های این کشور به دفعات نرخ‌های سپرده را کاهش دادند. اما سیاست‌گذاران چین چگونه می‌توانند مردم را به خرج پول بیشتر ترغیب کنند؟

اقتصاددانان ایده استفاده از اقدامات مالی قدرتمند را مطرح کرده‌اند. یک مرکز تحقیقاتی به نام Alpine Macro اعلام کرد است که با افزایش 3 درصدی نرخ پس‌انداز خانوارها از سال 2021، دولت باید کسری بودجه خود را حداقل به این میزان - هر سال - افزایش دهد تا کاهش تقاضای کل را جبران کند.

به‌طور مشخص، پکن برای این اتفاق آماده نیست و دولت کسری بودجه سال جاری خود را تنها 1 درصد بیشتر تعیین کرده است.

دولت برنامه‌ریزی کرده است که از 300 میلیارد یوآن حاصل از انتشار اوراق قرضه ویژه خارج از بودجه برای تأمین مالی برنامه‌های جایگزینی کالاهای مصرفی استفاده کند، اما این مبلغ برای اقتصاد 135 تریلیون یوآنی چین ناچیز است.

اکران موفق انیمیشن چینی Ne Zha 2 در سینماهای این کشور. فروش گیشه این انیمیشن از مرز 2 میلیارد دلار عبور کرده است.

این موضوع قابل درک است؛ با وجود بدهی‌های دولتی به اندازه اقتصاد، شی نمی‌خواهد بحران مالی داشته باشد.

سیاست‌مداران چین به این نتیجه رسیده‌اند که مشکل خرج پول از سوی شهروندان به مشکل تقاضا برنمی‌گردد، بلکه مشکل اصلی «عرضه» است. به عبارت ساده‌تر، مردم می‌خواهند پول خرج کنند، اما اقتصاد چین گزینه‌هایی ارائه نمی‌دهد که مردم بخواهند پول خود را در آن خرج کنند.

جمعیت جوان در حال ایجاد یک تغییر فرهنگی است. برخلاف والدین خود، نسل جدید با امکانات زیادی در کنار خود رشد کرده‌ است و آن‌ها به‌جای خرید یک کیف متعلق به بِرندهای مطرح، ترجیح می‌دهند به سفر بروند، در کنسرت شرکت کنند و زندگی را تجربه کنند.

با این حال، شواهد آماری وجود دارد که نشان می‌دهد بخش خدمات چین، توسعه‌نیافته است. بر اساس آخرین داده‌های موجود از شرکت تحقیقاتی Gavekal Dragonomics، این بخش در سال 2019 تنها 54 درصد از مصرف نهایی خانوارها را تشکیل می‌داد. این رقم در مقایسه با محدوده 70 درصد تا 80 درصد در کشورهای با درآمد بالا و بیش از 60 درصد در سایر کشورهای در حال توسعه مانند برزیل، بسیار ناچیز است.

چرخش بزرگ

این موضوع نشان می‌دهد که چرا پکن اخیرا به تبادلات فرهنگی بیشتری روی آورده است. رپر آمریکایی کانیه وست که اکنون با نام Ye شناخته می‌شود، تابستان گذشته در جزیره هایان در جنوب چین اجرا داشت. این موضوع باعث شد نیویورک‌تایمز این پرسش را مطرح کند که چرا دولتی با حساسیت‌های مشهور، به موسیقی‌دانی که به تحریک‌برانگیزی شهرت دارد، اجازه ورود داده است.

اواخر این ماه، فیلم «جان ویک: بخش 4» که جدیدترین قسمت از فرانچایز اکشن موفق کیانو ریوز است، دو سال پس از اکران جهانی، به‌طور غیرمنتظره‌ای در چین روی پرده خواهد رفت. نکته جالب اینجاست که هیچ‌گونه سانسوری روی این فیلم انجام نشده است؛ اقدامی که در میان ممیزی‌های سخت‌گیرانه چین، بسیار نادر محسوب می‌شود.

چین بالاخره متوجه شده است که در صنعت خدمات، به‌ویژه در حوزه سرگرمی، پول زیادی وجود دارد. مقامات محلی چین ستارگانی مانند تیلور سوئیفت را به «تولید ناخالص داخلی متحرک» تشبیه کرده‌اند. جوانان که تشنه هیجان فرهنگی هستند، حاضرند برای آن هزینه کنند.

بلیت‌های کنسرت کانیه وست در تابستان گذشته 7.2 میلیون دلار فروش داشت؛ بیشتر از درآمد همان کنسرت در ایالات متحده یا اروپا. همچنین فروش گیشه فیلم انیمیشن Ne Zha 2 که اواخر ژانویه در سینماهای چین اکران شد، از مرز 2 میلیارد دلار عبور کرده است.

با توسعه بخش خدمات، به‌ویژه سرگرمی و گردشگری، دولت‌های محلی چین می‌توانند درآمد مالیاتی کسب کنند و به تقویت اقتصاد خود بپردازند. چین همچنین از نظر مالی به لبه پرتگاه کسری بودجه نخواهد رسید. این نوع تحریک اقتصادی، بدون هزینه است.

اما یک مشکل بزرگ وجود دارد؛ شی جین‌پینگ باید آمادگی پذیرش سبک‌های زندگی و جهان‌بینی‌های متفاوت را داشته باشد. برای توانمندسازی مصرف‌کنندگان و ترغیب آن‌ها به خرج کردن، پکن باید بپذیرد که بسیاری از هنرمندان برتر، دیدگاه‌های جسورانه‌ای دارند و با سانسور مخالف هستند.