پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول از اقتصاد ایران؛ کاهش تورم، رشد بیکاری

به گزارش اکوایران، صندوق بین‌المللی پول در گزارشی تحت عنوان «نگاهی به اقتصاد جهان» برآورد خود را از متغیرهای کلان اقتصادی در کشورهای جهان ارائه داده است. در این گزارش، چهار متغیر «رشد حقیقی اقتصادی»، «نرخ تورم سالانه»، «تراز حساب جاری» و «نرخ بیکاری» برای سال‌های میلادی 2022، 2023 و 2024 بررسی شده است.

چون سال 2023 هنوز به پایان نرسیده و سال 2024 شروع نشده، مقادیر اعلامی این صندوق برای متغیرهای اقتصادی در این سال‌ها در قالب «پیش‌بینی» درج شده است.

بر اساس داده‌های اعلامی از سوی صندوق بین المللی پول، رشد اقتصادی حقیقی ایران در سال میلادی 2022 برابر با 3.8 درصد بوده است. پیش‌‌بینی صورت گرفته نشان می‌دهد که رشد اقتصادی ایران در سال 2024 کاهش خواهد یافت.

در این گزارش، تورم سالانه مصرف‌کننده در سال 2022 بیش از 45 درصد برآورد شده که انتظار می‌رود در سال 2024 به کمتر از 35 درصد برسد.

از دیگر متغیرهای مورد بررسی این صندوق، «تراز حساب جاری» است. مثبت بودن این شاخص نشان می‌دهد که کشور بعد از مبادلات تجاری، بیش از آن که ارز خرج کند، ارز وارد کرده است. حال اگر تراز حساب جاری به تولید اقتصادی (تولید ناخالص داخلی) تقسیم شود، نشان می‌دهد که چند درصد از تولیدات کشور از محل خالص صادرات تامین شده است. این نسبت می‌تواند شاخصی از رقابت‌پذیری کشور در تجارت‌بین‌المللی نیز باشد. 

صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرده که تراز حساب جاری ایران در انتهای سال 2023 و 2024 در سطحی پایین‌تر از سال 2022 قرار می‌گیرد.

آخرین شاخص مورد بررسی این صندوق‌، نرخ بیکاری است. طبق داده‌های این گزارش، نرخ بیکاری ایران تا انتهای سال جاری میلادی نسبت به سال 2022 افزایش خواهد یافت. طبق پیش‌‌بینی صورت گرفته، این نرخ در سال 2024 نیز با افزایش مواجه خواهد بود.

اندازه کیک اقتصاد ایران با متر و معیار صندوق بین‌المللی پول

صندوق بین‌المللی پول یک نهاد بین‌المللی است که به ارائه آمارها و گزارش‌های تحلیلی از اقتصاد جهان می‌پردازد. تازه‌ترین گزارش این صندوق تحت عنوان «نگاهی به اقتصاد جهان» وضعیت چهار متغیر کلان اقتصادی را برای کشورهای خاورمیانه و آسیای مرکزی بررسی کرده است.

یکی از این متغیرها،‌ رشد اقتصادی حقیقی است. این شاخص نشان می‌دهد که در یک سال، چقدر حجم واقعی اقتصاد ایران بزرگ شده است. منظور از «واقعی» این است که افزایش تولیدات اقتصادی به سبب افزایش نرخ تورم نباشد بلکه ارزش حقیقی کالاهای تولیدشده افزایش یابد.

صندوق بین‌المللی پول در گزارش خود رشد اقتصادی سال 2020 ایران را 3.8 درصد اعلام کرده است. طبق پیش‌بینی این نهاد، رشد اقتصادی در پایان سال جاری میلادی به 3 درصد و در سال 2024 به 2.5 درصد می‌رسد که نشانگر کاهش سطح این شاخص است.

آخرین آمار رسمی منتشرشده در ایران از رشد اقتصادی مربوط به بهار 1402 است که بانک مرکزی آن را 6.2 درصد اعلام کرده است.

کاهش تورم سالانه در سال 2024

نرخ تورم مصرف‌کننده نشان می‌دهد که سطح قیمت یک سبد مشخص از کالا و خدمات در هر سال چقدر نسبت به سال قبل تغییر کرده است. برای محاسبه این شاخص به صورت سالانه، میانگین تغییرات قیمت سبد کالا در دوازده ماه منتهی به زمان مورد بررسی را تقسیم بر میانگین تغییرات قیمت سبد کالا در دوازده ماه منتهی به زمان مورد بررسی در یک سال قبل می‌کنند.

صندوق بین‌المللی پول تورم مصرف‌کننده سالانه ایران را در سال 2022 برابر با 45.8 درصد اعلام کرده است. طبق پیش‌بینی این نهاد، تورم سالانه تا پایان سال جاری میلادی به 47 درصد می‌رسد. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که این افزایش پایدار نخواهد ماند و در سال 2024 تورم سالانه ایران به 32.5 درصد کاهش می‌یابد.

آخرین آمار داخلی از تورم مربوط به شهریور 1402 است که مرکز آمار آن را 46.1 درصد اعلام کرده است.

تراز حساب جاری و رقابت‌پذیری ایران در تجارت جهانی

سومین شاخص مورد بررسی صندوق، تراز حساب جاری است. به بیان ساده، تراز حساب جاری نشان می‌دهد که بعد از تراز کردن صادرات و واردات کالا و خدمات در کشور، چه میزان ارز برای کشور باقی‌مانده است. اگر این شاخص منفی باشد نشان می‌دهد که واردات بیشتر از صادرات صورت گرفته و ارز ورودی به کشور کمتر از ارز خارج شده است. مثبت بودن این شاخص هم نتیجه معکوس دارد.

اگر تراز حساب جاری را به تولید ناخالص داخلی تقسیم کنیم، شاخصی به دست می‌آید که نشان می‌دهد چند درصد از تولید داخلی کشور به واسطه صادرات محقق شده است. به همین دلیل این نسبت را به عنوان شاخصی از رقابت‌پذیری کشور در تجارت جهانی در نظر می‌گیرند.

طبق برآورد صندوق، تراز حساب جاری ایران در سال 2022 حدود 4.2 درصد از تولید ناخالص داخلی است. پیش‌بینی شده که این نسبت در پایان سال 2023 به 3.4 درصد برسد.

مثبت بودن این نسبت نشان می‌دهد که در پایان سال 2023 ارز وارد شده به ایران کمتر از ارز خارج شده است. کمتر شدن این رقم نسبت به سال 2022 نشان می‌دهد که ارز باقی‌مانده از تجارت در سال جاری کمتر از سال گذشته است و می‌تواند کشور را در تامین ارز دچار چالش کند.

همانطور که گفته شد، این نسبت شاخصی برای رقابت‌پذیری بین‌المللی در تجارت است. برای ملموس‌تر شدن جایگاه ایران می‌توان به یک مثال رجوع کرد.

صندوق پیش‌بینی کرده که در سال 2024 تراز حساب جاری کویت به 27.7 درصد از تولید ناخالص داخلی آن می‌رسد. در حالی که این نسبت برای ایران 3.7 درصد است. به بیان دیگر، اگر اقتصاد را یک کیک 1000 قسمتی درنظر بگیریم، 277  قسمت از کیک اقتصاد کویت در سال آینده میلادی به واسطه ارز‌های واردشده به این کشور ایجاد شده است در حالی که تنها 37 قسمت از کیک اقتصاد ایران از این طریق ساخته شده است.

افزایش نرخ بیکاری در ایران

طبق آمارهای صندوق، نرخ بیکاری ایران در سال گذشته میلادی 9.3 درصد بوده است. این نهاد پیش‌‌بینی‌ کرده که تا پایان سال 2023 نرخ بیکاری ایران به 9.4 درصد می‌رسد. این افزایش متوقف نشده و پیش‌بینی صندوق حاکی از آن است که نرخ بیکاری در سال 2024 به 9.6 درصد خواهد رسید.

البته صندوق بین‌المللی پول اشاره کرده که ممکن است نرخ بیکاری محاسبه شده در این نهاد به دلیل تغییر در تفاوت تعریفات آماری با نرخ اعلام شده از سوی هر کشور متفاوت باشد.

آخرین آمار رسمی داخلی از نرخ بیکاری ایران مربوط به بهار 1402 است که مرکز آمار آن را 8.2 درصد اعلام کرده است.