مداخله بانک مرکزی در حساب بانک ها؛ منفی و پر هزینه

به گزارش اکو ایران، بازار باز و بازار شبانه دو بازاری است که بانک مرکزی از طریق آن به نقدینگی بانک ها و نرخ سود بین بانکی نظارت می کند. تزریق پول در بازار باز ماهیت میان مدت دارد و بازار شبانه در جهت رفع نیازهای فوری برگزار می شود.

به طور کلی بالا و پایین ارقام تزریق پول در این بازار چند علامت مهم به همراه دارد. وضعیت کسری در نظام بانکی، نرخ سود بانکی و حجم منابع در بانکها. متغیرهایی که می توانند ارقام کل های پولی را تحت تاثیر قرار داده و اثرات آن ها با چند واسطه به سفره مردم برسد. به عنوان مثال تغییرات کسری بانکها هسته های تورم ساز را تغییر داده و در ادامه هم موجب تغییر در خود تورم می شود.

در همین راستا در هفته های اخیر بانک مرکزی خالص مداخله خود در بانک ها را منفی کرده است. خالص منفی یعنی پولی که این نهاد در بانک ها تزریق کرده از پولی که جمع آوری کرده کمتر بوده است. در نتیجه خالص فعالیت در عملیات هفته های اخیر جذب پول در بازار بوده اما نه آنقدر زیاد (این را آمار نشان می دهد). دلیلش هم احتمالا بر می گردد به نظارت دقیق این نهاد به منظور کنترل ترازنامه بانک ها که در ماه های اخیر از ارکان جدی سیاست های بانک مرکزی بوده است.

خالص منفی مداخله بانک ها در بانک مرکزی

در هفته اخیر بسط پول در عملیات بازار باز 68 هزار و 500 میلیارد تومان بوده که در همین هفته نیز 67 هزار و 770 میلیارد تومان پول از نهادهای مالی جمع آوری کرده است.

در کنار این معاملات ، عملیات بانک مرکزی در بازار شبانه نیز گویای تزریق 14 همتی در قیاس با قبض 16 هزار و 410 میلیاردی از نهادهای مالی بوده است.

در انتها خالص مداخله بانک مرکزی در بانک ها در پایان هفته گذشته برای دومین بار متوالی منفی شده و برابر با منفی 2 هزار و 730 میلیارد تومان به ثبت رسیده است.

اساس این بسط و قبض در ادامه مفهوم وام دهی است. به معنای دیگر زمانی که بانک مرکزی در بازار به بانک ها وام می دهد طبعا این استقراض نرخ سود و تاریخ سررسیدی هم دارد که نهادها مجبورند با درنظرگرفتن این دو پارامتر پول را دوباره به مرجع قرض دهنده یعنی بانک مرکزی عودت دهند. به همین خاطر اهمیت نرخ سود به معنای هزینه استقرض بانک ها از بانک مرکزی پررنگ تر می شود.

رشد بالای نرخ سود موزون مداخله بانک مرکزی در بانک ها

نرخ سود بازارباز در هفته اخیر برابر با 21 درصد بوده که در  سه هفته گذشته ثابت بوده است. به طور کلی روند نرخ سود در چند ماه گذشته تغییرات قابل توجهی داشته اما در انتها در مرز 21 درصد ارام گرفته است.

این در حالی است که نرخ سود اعتبارات قاعده مند در مرز 22 درصد قرار داشته و همواره در این مرز ثابت بوده است. این نرخ در سقف قرار داشته و  نرخ بهره بین بانکی در بازه 14 تا 22 درصد تغییر می کند.

نرخ سود موزون مداخله بانک مرکزی در دو بازار با توجه به تزریق این نهاد در بازارها و نرخ سود در هر معامله محاسبه می شود. شاخصی که در هفته اخیر به 21.17 درصد رسیده و مرتبه آن تقریبا به تناسب هفته های گذشته بالا بوده است.

بنابراین خالص منفی تزریق پول بانک مرکزی در بازارهای بین بانکی به همراه نرخ سود موزون بالا در این بازارها می تواند چند علامت داشته باشد.

رشد تقاضای بانک ها در بازار ها که باعث شده تا هزینه نرخ بالا رود و احتمالا اثر افزایشی را در نرخ بهره نیز به همراه داشته باشد و سیاست انقباضی بانک مرکزی در برخورد با وضعیت نقدینگی بانک ها.