به گزارش اکو ایران، یکی از مهم ترین مسیر های درآمدزایی دولت در کشور بازار اولیه حراج اوراق بدهی است. دراین بازار دولت اوراق خود را به مشتریان خود بانک ها و بورسی ها عرضه کرده و این نهادها نیز متناسب با وضعیت مالی و سود خود از دولت خریداری می کنند. 

برخی اعتقاد دارند هر چه دولت در این بازار اوراق بیشتری بفروشد در نتیجه درآمدزایی دولت از مسیری غیر تورمی بالاتر خواهد بود و اثرات افزایش تورم در آن کمتر به چشم می خورد . به همین دلیل این دسته از کارشناسان درآمدزایی دولت از مسیر خرید اوراق بدهی دولتی در بازار اولیه را مسیری سفید در درآمدزایی دولت تلقی می کردند. این در حالی است که البته آمارهای منتشر شده از سوی خبرنامه مدیریت بدهی های عمومی دولت نشان می دهد در اثر فروش مجموع اوراق نقدی و غیرنقدی دولت در سال های گذشته تاکنون بدهی هایی را ایجاد شده که متناسب با تاریخ سررسید و نرخ سود اوراق به فروش رفته تعیین شده است.

روند این بدهی ها در کشور نشان می دهد با توجه به تاریخ سررسید بالای اوراق بدهی دولتی در سال 1402 روند بدهی های دولت به مشتریان به اوج خود خواهد رسید. البته این حداقل بدهی های دولت در اثر فروش اوراق بدهی تاکنون است.

روند تسویه اوراق بدهی دولت؛ واقعی و غیر واقعی

بررسی های آماری و روندهای منتشر شده از سوی خبرنامه مدیریت بدهی های عمومی دولت تا سال  1400 نشان میدهد در ابتدا مجموع اصل  سود بدهیها  درسال 95 برابر با 10 هزار میلیارد تومان بوده که در سال های بعد به یکباره صعودی شده است. در سال 96 این رقم به صورت جاری معادل با 25 هزار میلیارد تومان به دست آمده است. 

در سال بعد نیر در همین سطح باقی مانده و درنهایت در با یک روند صعودی مسیر تسویه دولت با مشتریان بازارهای اوراق صعودی تر شده و در سال 1400 به 95 هزار و 800 میلیارد تومان رسیده است.

درصورتی که اثر تورم را از هر رقم در سال های مختلف حذف کنیم، روند حاصل، میزان واقعی قمیت ها در آن سال خواهد بود.

در همین رابطه اگر مبنای شاخص قیمت مصرف کننده را سال 95 قرار دهیم روند های آماری نشان می دهد، ارزش واقعی جمع تسویه اوراق بدهی دولتی در سال 1400  برابر با 27 هزار میلیارد تومان بوده است.  این بیشترین میزان در مقایسه با 5 سال گذشته محسوب می شود. به عبارت دیگر در سال 1400 چه بلحاظ جاری و چه از سمت واقعی میزان بدهی دولت در بالاترین سطح قرار داشته است. البته تا کنون. آمارها نشان می دهد وضعیت بدهی در سال 1402 حداقل 2 برابر وضعیت 1400 خواهد بود.

اوراق بدهی دولتی

بررسی تعهدات دولت تا پایان سال 1406

بررسی ها و محاسبات اوراق فروخته شده تا کنون تصویری را از بدهی های دولت در سال های آتی منتشر می کند. در همین رابطه روند های آماری در این خصوص نشان می دهند در سال 1402 میزان بدهی های دولت که باید به صورت مجموع اصل و سود تسویه شود به بالاترین سطح می رسد و معادل با 197 هزار میلیارد تومان رقم خواهد خورد. تقریبا دوبرابر این رقم در سال 1400.

طبق بررسی ها در یک مقایسه آماری از سال 1395 تا 1405 مشاهده می شود بدهی سال 1402 بیشترین سطح در این بازه ده ساله به حساب می آید.

این رقم در سال جاری 177 هزار میلیارد تومان بوده است. در نهایت طبق آمارها تا پایان سال 1406 مجموع بدهی های دولت (جمع هر سال اصل و سود با احتساب پرداخت کامل بدهی در سال جاری) تا سال تقریبا 461 هزار میلیارد تومان بوده که به تناسب تاریخ سررسید و نرخ سود اوراق در سال های مختلف قابل پرداخت خواهد بود.

اوراق بدهی دولتی