به گزارش اکوایران، بانک مرکزی نیز به تبعیت از مرکز آمار در سال 1402، سال پایه خود را تغییر داد. زمانی که شاخص قیمت مصرف‌کننده روند صعودی گرفته و به سطوح بالایی می رسد، نیاز مند اصلاح می شود. چرا که به اعتقاد برخی کارشناسان تغییرات در سطوح بالا می تواند دچار درشت نمایی شود.  کار کرد سال پایه به این منوال است که مرجع آماری به طور مثال میانگین شاخص قیمت مصرف کننده در یک سال را معادل با 100 درنظر گرفته و در ادامه سطح رشد شاخص قیمت مصرف کننده در سال های بعد را متناسب با آن مورد ارزیابی قرار می گیرد. 

مزیت دیگر تغییر در سال پایه، آن است که برآوردی جدید در ضریب اهمیت کالاها و خدمات لحاظ می شود. ضریب های اهمیت برگرفته از سهم هزینه کالاها و خدمات سال پایه در سبد مصرف خانوارها است که هر چند سال یکبار نیازمند آن است تا به روز شود. این ضرایب از مهم ترین شاخص ها در تعیین روند کلی تورم در هر مقطع زمانی به شمار می روند.

اکنون که هر دو مرکز آماری داده های تورم را با سال پایه جدید منتشر کرده اند مرور داده ها نشان میدهد در آمارهای اقتصادی دو مرکز مهم داده در کشور یک شباهت و یک تفاوت مهم به چشم می خورد.

پیش از این مرکز آمار با تغییر در سال پایه از 1395  به 1400، رشد تورم در پایان سال گذشته را در بیشترین سطح سال های اخیر قلمداد کرده که کانال آن البته در 54 درصد بود. اما اکنون بانک مرکزی در برآوردهای خود رقم بالاتری از این شاخص را عنوان کرده است. 

تورم

تفاوت ها و شباهت‌های آماری تورم دو مرکز مهم

طبق داده های اعلام شده از سوی مرکز آمار ایران تورم نقطه به نقطه در آخرین ماه سال گذشته به سال پابه 1400 برابر با 54 درصد محاسبه شد. این در حالی است که آمارهای بانک مرکزی نشان می دهد در این مقطع تورم نقطه ای در کشور 59.9 درصد بوده است. اختلافی که حدودا 6 واحد درصد است.

این در حالی است که رفتار این متغیر در هر دو مرکز مهم آماری کشور نشان می دهد تورم نقطه به نقطه در ماه دوم سال نزولی بوده و به عبارت دیگر از سرعت رشد نقطه به نقطه قیمت ها کم شده است.

طبق داده هایی که اخیرا بانک مرکزی منتشر کرده، تورم نقطه به نقطه در فروردین ماه امسال رکورد 62.4 درصدی را ثبت کرده و پس از آن با 2.7 واحد درصد کاهش به 59.7 درصد در اردیبهشت ماه تنزل پیدا کرده است. داده های مرکزآمار نیز نشان می دهد در این مقطع تورم نقطه به نقطه با کاهشی 0.9 واحد درصدی مواجه شده و در اردیبهشت ماه به 54.6 درصد رسیده است. البته با اینکه در هر دو تابلوی آماری در ماه های ابتدایی سال جاری تورم نقطه به نقطه کمتر شده اما سطح رشد این شاخص همچنان در مراتب بالایی قرار داشته است. 

در نهایت مقایسه های آماری دو مرکز موید ‌آن است که با اینکه سطح آمارها در خصوص تورم نقطه به نقطه بانک مرکزی حدودا 6 واحد درصد بالاتر از مرکز آمار بوده اما رفتار آن ها تقریبا مشابه یکدیگر ثبت شده است. این در حالی است که البته در بخش تورم میانگین آمارها گویای تفاوتی دیگر نیز هستند.

رکوردزنی تورم میانگین به روایت مرکز آمار

روند مشابه آماری دو مرکز در داده های تورم میانگین نیز به چشم می خورد. این شاخص به رشد میانگین شاخص قیمت مصرف کننده در دوازده ماه منتهی به یک مقطع خاص در مقایسه با موقعیت مشابه خود در سال گذشته اشاره دارد.

درهمین رابطه تورم میانگین کل در فروردین ماه امسال به روایت داده های بانک مرکزی به 55.7 درصد رسیده که هم ارز با ماه های پاییزی سال 1400 رتبه بالایی را داشته اما هنوز کمتر از آن زمان بوده است. در شهریور ماه آن سال تورم میانگین بانک مرکزی برابر با 57.1 درصد بوده و اکنون 1.4 واحد درصد کمتر شده است. 

این در حالی است که مرکز‌ آمار ایران، سطح تورم میانگین در اردیبهشت ماه امسال را برابر با 49 درصد برآورد کرده که بالاترین در ده سال اخیر بوده است. این رقم در شهریور ماه برابر با 46.3 درصد بوده و اکنون 2.7 واحد درصد بالاتر است. بنابراین در حالی که بانک مرکزی حتی در آمارهای سال پایه جدید بالاترین تورم میانگین را به شهریور ماه 1400 نسبت می دهد اما این بررسی در داده های مرکز آمار ثبت بالاترین رشد میانگین قیمت ها را به اردیبهشت ماه 1402 منسوب می داند. 

این که چه ماهی رکورد دار تورم در کشور باشد شاید موضوع مهمی باشد اما مهم تراز آن روندی است که در شاخص میانگین در هر دو مرجع آماری اکنون صعودی شده است. البته فرزین ضمن اعلام متغیر های تورم در نشست اخیر خود در خصوص داده های اقتصادی اعلام کرد این شاخص در ماه خرداد با کاهش چشمگیر مواجه خواهد شد.کاهش سرعت افزایش فیمت ها در بعد نقطه ای البته اتفاق دور از ذهنی نخواهد بود. چرا که عمده رشد تورم نقطه به نقطه در این ماه ها درنتیجه رشد قمیت ها در اثر حذف ارز 4 هزار و 200 بوده که در سمت خوراکی‌ها بیشتر به چشم می خورد. طبق نظرکارشناسان احتمال تخلیه شوک قیمت ها از این کانال در قیمت ها وجود داشته که می تواند خود را در کاهش تورم ماه های آتی نشان دهد.

تورم