به گزارش اکوایران، این موضوع در اقتصاد وجود دارد که در صورت رشد نرخ بهره، سرمایه گذاران منابع مالی خود را به درون بانک‌ها هدایت می‌کنند و منابع مالی موجود در اقتصاد منقبض می‌شود؛ بنابراین افزایش نرخ بهره یک سیاست ضدتورمی به حساب می‌آید. 

در مقابل زمانیکه نرخ بهره کاهش یابد، انگیزه سرمایه گذاری در بانک‌ها کمرنگ تر شده و افراد به سمت بازارهای دیگر یا افزایش مصرف زمان حال روی می‌آورند. 

البته افزایش و کاهش نرخ بهره می‌تواند در شرایط متفاوت نتایجی متفاوت با تحلیل فوق داشته باشد چراکه به عقیده برخی اقتصاددانان افزایش یا کاهش ناگهانی نرخ بهره اتفاقا شاید به شدت تورم یا رکود دامن بزند. 

حفظ تعادل در بازارها، هدف اصلی در اقتصاد

یک اصل مهم در سیاستگذاری‌های پولی بانک مرکزی، حفظ تعادل در اقتصاد در عین داشتن یک سیاست بلندمدت مشخص است. به عبارت دیگر بانک مرکزی تلاش می‌کند با ایجاد تغییرات تدریجی، اقتصاد را به سمت مسیر مورد نظر خود هدایت کند. 

این درحالیست که بر اساس آمارهای منتشر شده از نرخ بهره بین بانکی، مشاهده می‌شود از ابتدای پاییز 1402 نرخ بهره درحال طی یک روند نزولی بوده است. نرخ بهره در 5 آبان 1402 احتمالا تحت تاثیر کاهش تزریق پول در بازار باز، به بالاترین نقطه خود در سال جاری یعنی 23.8 درصد رسید. 

نرخ بهره بین بانکی از تعادل عرضه و تقاضای منابع مالی در بازار بین بانکی به دست می‌آید و مهم ترین نرخ بهره در اقتصاد تلقی می‌شود. این نرخ می‌تواند به نمایندگی از سایر نرخ‌های بهره‌، روند حرکت سایر نرخ بهره‌ها را تعیین کند؛ به همین ترتیب سیاست‌گذاران پولی با هدفگذاری این نرخ، سعی در کنترل نرخ های بهره و در نتیجه رکود و تورم دارند.

14020918

کاهش فشار تقاضا در بازار بین بانکی و روند نزولی نرخ بهره از ابتدای پاییز

با افزایش حجم منابع مالی تزریق شده درون بازار باز پس از 5 مهر، به تدریج نرخ بهره بین بانکی نیز روند نزولی خود را آغاز کرد. زمانیکه منابع مالی در بازار باز بیشتر شود، بانک‌هایی که دچار کسری منابع نقد هستند می‌توانند بخشی از نیاز خود را در بازار باز تامین کنند و به همین ترتیب فشار تقاضا در بازار بین بانکی کاهش می‌یابد. کاهش فشار تقاضا در بازار بین بانکی نیز به معنای کمرنگ شدن نیروی افزایش دهنده نرخ بهره بین بانکی است.  

به همین ترتیب مشاهده می‌شود نرخ بهره در آبان ماه به کانال 23.6 درصد نیز قدم نهاد. این نرخ با ادامه روند نزولی خود در آذرماه به کانال 23.5 درصد نیز رسید و نهایتا بر اساس آخرین داده‌ها، در 15 آذر نرخ 23.43 درصد را به ثبت رساند. 

مسئله بانک مرکزی، مقابله با رکود یا تورم؟

به عبارت دیگر، بانک مرکزی از ابتدای پاییز، تمرکز خود را روی کاهش نرخ بهره بین بانکی نهاده و تلاش کرده تا آن را در روند نزولی هدایت کند. عموما این سیاست با عنوان یک سیاست ضد رکودی شناخته شده و زمانیکه بنگاه‌های تولیدی با مشکل در تامین اعتبار و نقدینگی مورد نیاز خود روبه‌رو باشند، اجرا می‌شود. 

به همین ترتیب نیز مشاهده می‌شود در پی سیاستگذاری‌های پولی بانک مرکزی، نرخ بهره بین بانکی در کمتر از 3 ماه، از 23.8 به 23.43 درصد رسیده و تقریبا 0.4 درصد افت کرده است. بر اساس داده‌های بانک مرکزی، نرخ بهره ثبت شده در 15 آذر 1402، کم‌ترین نرخ به ثبت رسیده پس از 14 تیر ماه سال جاری به شمار می‌آید.