به گزارش اکوایران، زمانیکه دولت با هزینه‌هایی بیشتر از درآمدهای روبه‌رو باشد، با کسری بودجه مواجه خواهد شد. کسری بودجه ممکن است به دلایلی همچون محقق نشدن برخی درآمدهای پیشبینی شده رخ بدهد. در این صورت دولت برای تامین هزینه‌های خود مجبور به استقراض است. 

دولت می‌تواند به طور مستقیم از بانک مرکزی استقراض کند، می‌تواند مستقیما از بانک‌ها قرض بگیرد یا در قالب اوراق مالی، از بازار سرمایه و موسسات مالی و اعتباری، منابع مالی جمع‌آوری کند. در ادبیات اقتصادی، فروش اوراق بهادار نسبت به سایر روش‌های تامین مالی کسری بودجه ارجحیت دارد چرا که آثار پولی و مالی کمتری در اقتصاد به جای می‌گذارد. 

این درحالیست که درآمد دولت از ناحیه اوراق در سال جاری در مقایسه با سال‌های گذشته کاهش پیدا کرده است.

اعلام نتایج بیست و ششمین سری حراج اوراق دولتی در 1402

آمارهای منتشره از بانک مرکزی حاکی از آن است که در هفته گذشته مجموعا حدود 10 همت اوراق مشارکت نقدی توسط دولت عرضه شده اما تنها 651 میلیارد تومان از آن به فروش رسیده است. 

این اوراق که با نام‌های اراد 148 و اراد 149 منتشر شده‌اند، نرخ سود موثر آن‌ها به ترتیب 25.2 و 26.5 درصد است که با توجه به نرخ سود اوراق دولتی گذشته تقریبا نرخ سود بالایی بوده اما در قیاس با سود اوراق بدهی منتشر شده توسط بخش خصوصی که گاها به 30 درصد نیز می‌رسد، پایین‌تر است.

1402110502

مشارکت پایین خریداران در بازار اوراق دولت

انگیزه خریداران از خرید اوراق بهادار دولتی، ممکن است تشکیل یک سبد سرمایه گذاری امن باشد چرا که اوراق دولتی اصلاحا سرمایه گذاری بدون ریسک خوانده می‌شود. همچنین ممکن است برخی از موسسات یا شرکت‌ها با هدف استفاده از امتیازات خرید اوراق بهادار دولتی مانند شرکت در عملیات بازار باز، در حراج اوراق شرکت کنند.

این درحالیست که در بیست و ششمین حراج اوراق دولتی، بانک‌ها هیچ مشارکتی نداشته‌اند و مشارکت در بازار سرمایه نیز چشمگیر نبوده است. برخی از کارشناسان عنوان می‌کنند با نزدیکتر شدن به انتهای سال، تنگنای نقدینگی در بازارها شدیدا افزایش یافته و بانک‌ها فرصت سرمایه‌گذاری کمتری دارند. علاوه بر آن مشاهده می‌شود در بازار سرمایه نیز تامین مالی از طریق اوراق منتشره شرکت‌ها محدودتر شده و در این بخش نیز محدودیت منابع مالی بیشتری نسبت به سال‌های گذشته وجود دارد. 

علاوه بر این موضوع برخی بیان می‌کنند که در سال گذشته بانک‌ها حجم زیادی اوراق دولتی خریده‌اند و از این حیث اشباع شده‌اند بنابراین خرید اوراق بیشتر برایشان ضرورتی ندارد.