تقابل مایکروسافت با قوانین دولتی

به گزارش اکوایران، مایکروسافت در ماه ژانویه ۲۰۲۲، مذاکرات خرید کمپانی اکتیویژن‌بلیزارد، سازنده مجموعه بازی‌های «ندای وظیفه» (call of duty) را نهایی کرد. برای قانونی شدن معامله، بایستی مایکروسافت تأیید سازمان‌های تنظیم‌کننده و ناظر حوزه رقابت را کسب کند. اما با بعد از گذشت تقریباً یک سال، سازمان کمیسیون تجارت فدرال (اف‌تی‌سی) ایالات متحده با رأی ۳ به یک، با خرید اکتیویژن توسط سازنده سیستم‌عامل ویندوز و کنسول‌های ایکس‌باکس مخالفت کرده و شکایت‌نامه‌ای برای جلوگیری از مایکروسافت تنظیم خواهد کرد.

قانون ضد انحصار یا آنتی تراست چیست؟

اما در حقیقت، اعلام‌نظر اولیه اف‌تی‌سی، بار قانونی نداشته و مایکروسافت می‌تواند قبل از شکایت رسمی کمیسیون به دادگاه، اکتیویژن را به استودیوهای بازی‌سازی ایکس‌باکس (نام رسمی زیرمجموعه بازی‌سازی مایکروسافت) الحاق کند. انتظار می‌رود اف‌تی‌سی در سال ۲۰۲۴ نظر نهایی را اعلام کند. اما تا آن زمان هیچ مانع قانونی‌ای سد راه مایکروسافت وجود ندارد. البته نظر کمیسیون می‌تواند بر تحقیقات نهادهای سایر کشورها و حوزه‌های قضایی تأثیر بگذارد.

علت اصلی مخالفت نهادهای قانونی (مانند اف‌تی‌سی) و رقیبان صنعت بازی‌های ویدئویی (مانند سونی) با این خرید، ضربه خوردن رقابت صنعت و انحصاری‌شدن بخش بزرگی از آن توسط مایکروسافت است. مخالفین ادعا می‌کنند بازی‌های اکتیویژن، خصوصاً ندای وظیفه، بخش بزرگی از بازار را در اختیار دارد و در صورت تصاحب آن توسط مایکروسافت، این بازی‌ها برای دارندگان کنسول‌های ایکس‌باکس و سیستم‌عامل ویندوز، انحصاری خواهد شد. ادعاهایی که مایکروسافت آن‌ها را بی‌اساس خوانده و رد می‌کند؛ زیرا با وجود محبوبیت فراگیر بازی‌های اکتیویژن در همه پلتفرم‌ها، این شرکت هیچ‌گونه اهرم فشاری در بازار بازی‌های ویدئویی نداشته و محصولات مشابه و محبوب دیگری نیز مانند مجموعه «بتلفید» وجود دارد که به همین اندازه فراگیر هستند.

به همین‌خاطر به نظر فعالین صنعت بازی‌های ویدئویی، شکایت‌نامه اولیه اف‌تی‌سی مانند سخنان کسی است که هیچ اطلاعی از این بازار ندارد. در بخشی از اظهارنظر کمیسیون آمده است:

در صنعت بازی‌های ویدئویی، چهار ناشر کلان وجود دارد که از آن‌ها به نام «چهار بزرگ» یاد می‌شود؛ اکتیویژن، یوبیسافت، الترونیک‌آرتز و تِیک‌تو که معمولاً بازی‌های به اصطلاح «تِریپل‌اِی» (بازی‌های بزرگ) را برای پلتفرم‌های قوی و پرسرعت تولید می‌کنند. بخش باارزش و مهمی از آی‌پی‌های (مالکیت معنوی) مختلف صنعت گیمینگ در دست این ناشران است.

آیا اف‌تی‌سی اشتباه می‌کند؟

فارغ از اینکه چیزی به نام «چهار بزرگ» در صنعت گیمینگ وجود ندارد، گزارش اف‌تی‌سی، چندین ناشر بازی‌های مهم یا تریپل‌ای را از قلم انداخت که به اندازه آن چهارتا مهم هستند؛ از جمله اسکوئراینکس، باندای‌نامکو و تِنسِنت. کمیسیون حتی متوجه این ماجرا نیست که بازار بازی‌های ویدئویی فراتر از عنوان تریپل‌ای است.

این خطا در کنار چند اشتباه دیگر، کمیسیون را به این باور رسانده است که تصاحب اکتیویژن، به رقابت بخش کنسول‌های بازی، سرویس‌های اشتراکی بازی و سرویس‌های ابری بازی ضربه خواهد زد. ادعایی که در پرونده خرید شرکت زِنی‌مکس توسط مایکروسافت، در اتحادیه اروپا رد شد. مقامات اتحادیه این نگرانی‌ها را بی‌جا خواندند. زیرا شرکت‌هایی مانند اکتیویژن و زنی‌مکس رقیب‌های مایکروسافت محسوب نمی‌شوند تا تصاحب آن‌ها، ناقض قوانین ضد انحصار شود. زیرا با این‌که در یک بازار فعالیت دارند؛ اما سطح فعالیت آن‌ها متفاوت است، مایکروسافت در زمینه کنسول و سیستم اجرای بازی‌های ویدئویی فعالیت دارد، در حالی که اکتیویژن در کار بازی‌سازی و انتشار آن‌ها است.

این مراودات ضدرقابتی نیستند؛ بلکه تنها غیررقابتی‌اند. پدیده‌ای که اقتصاددان‌ها به آن «معاملات عمودی» می‌گویند و معمولاً به چالش‌کشیدن آن‌ها در دادگاه دشوار است، زیرا این شرکت‌ها در عرض و مقابل یکدیگر قرار ندارند تا ناقض رقابت باشند. همان‌طور که شرکت متا (فیسبوک سابق) نیز در یکی پرونده‌هایش گفت: از پنجاه سال گذشته تا کنون، هیچ موردی از موفقیت پرونده‌ای که با استناد به قوانین ضدانحصار علیه ادغام‌های عمودی تشکیل شده باشد، وجود ندارد.

البته رابطه اکیتویژن و مایکروسافت، تنها عمودی نیست؛ زیرا مایکروسافت، یکی از ناشرهای بزرگ صنعت گیمینگ است؛ اما شکایت اف‌تی‌سی اشاره‌ای به ناشر بودن این کمپانی ندارد؛ بلکه تنها ادعا می‌کند در رقابت کنسول‌های بازی، سرویس اشتراکی بازی‌های ویدئویی و سیستم ابری بازی‌های ویدئویی، رقابت به هم می‌ریزد و از آنجایی که اکتیویژن در این سه حوزه اصلاً فعالیتی ندارد، پس این معامله، عمودی است.

ضعف استدلال اف‌تی‌سی، چیز عجیبی نیست. کمیسیون تجارت فدرال در ماه‌های اخیر واضح بیان کرد که می‌خواهد حدود قوانین فعلی را محک بزند. مسئولین دستگاه‌های نظارتی ضدانحصار در دولت جو بایدن گفته‌اند که این دستگاه‌ها باید وارد پرونده‌های بزرگ‌تری شوند. به عبارت دیگر اف‌تی‌سی حاضر است شکایت‌نامه‌هایی تنظیم کند که می‌داند با قوانین فعلی، در دادگاه رد خواهند شد. اما امید دارد با افزایش تعداد پرونده‌ها و شکایت‌ها، دادگاه‌ها متقاعد شوند که قوانین فعلی بایستی تغییر کند. خصوصیات پرنده مایکروسافت و اکیتویژن‌بلیزارد با این مورد همخوانی دارد.