رمزگشایی از بین خطوط آخرین گزارش آژانس؛ خیز تهران و غرب به سوی تفاهمات غیررسمی گسترده‌تر؟

به گزارش اکوایران، آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که روز دوشنبه به طور غیررسمی از سوی رسانه‌ها منتشر شده، سردرگمی شدیدی را در مورد وضعیت بن‌بست گونه ایران و غرب پیرامون برنامه هسته‌ای تهران ایجاد کرد.

حرکت آرام به سمت تفاهمات غیررسمی 

با این حال، با تفسیر بین خطوط این گزارش، به نظر می‌رسد که هر دو طرف در حال حرکت به سمت تفاهمات غیررسمی شبیه به توافق هسته‌ای جدید هستند، حتی اگر هر دو هنوز در حال آزمایش یکدیگر باشند.

به نوشته جروزالم‌پست، از یک سو، دو سرفصل‌ گزارش، یکی در مورد غنی‌سازی اورانیوم و دیگری در مورد نظارت هسته‌ای به‌طور کلی‌تر، موجب نگرانی غرب است. این گزارش تائید می‌کند ذخایر اورانیوم 60 درصد غنی شده ایران هم‌چنان در حال رشد است و ادعا شده که هیچ پیشرفتی در مذاکرات با تهران برای حل‌و‌فصل پرونده پادمانی پیرامون منشا اورانیوم غنی شده ادعایی در چند سایت اعلام نشده، حاصل نشده است.

از سوی دیگر، شاهد پیشرفت آشکار واشنگتن و تهران در حرکت به سمت تنش‌زدایی بوده‌ایم که آزادسازی 10 میلیارد دلار از دارایی‌های مسدود شده ایران، آزادی پنج زندانی دوتابعیتی از زندان و کاهش حملات علیه نیروهای آمریکایی در خاورمیانه، از جمله مصادیق این ماجراست.

هم‌چنین در این گزارش آمده که سرعت رشد ذخایر اورانیوم به میزان قابل توجهی به 9 کیلوگرم در مدت سه ماه کاهش یافته است. با در نظر گرفتن اینکه از 7.5 کیلوگرم اورانیوم غنی شده، 6.4 کیلوگرم رقیق شده است، مجموع اورانیوم جدید 60 درصد غنی شده واقعی ممکن است به 1.1 کیلوگرم کاهش یافته باشد.

در واقع ایران با کاهش و رقیق کردن سرعت اورانیوم 60 درصدی خود، به دولت بایدن پیام می‌دهد که به توافقی که شاید شامل توقف کامل می‌شود، گشوده است. هر چند با عدم توقف کامل غنی‌سازی، به غرب اعلام می‌کند که به رفع انسداد 10 میلیارد دلار قانع نیست و یا خواهان تخفیف بیش‌تر تحریم هاست و یا در تلاش برای اعمال فشار بیشتر برای بستن پرونده تحقیقات آژانس است.

تنها گزینه غرب

نحوه تفسیر این پیام‌های مختلط به دیدگاه‌های گسترده‌تری بستگی دارد.

غرب ایران هسته‌ای را تهدیدآمیز می‌داند، البته نه به شکلی قریب‌الوقوع یا وجودی. همچنین هیچ درگیری روزانه و ماهانه بین ایران و غرب وجود ندارد. حداکثر، گه‌گاه درگیری‌های پراکنده‌ای بین نیروهای آمریکایی و نیروهای نزدیک به تهران در منطقه رخ می‌دهد.

بنابراین غرب ممکن است سرعت کندتر غنی سازی 60 درصدی اورانیوم را به عنوان یک پیشرفت بزرگ تلقی کند. برای آنها، در فقدان برجام و در شرایطی که هیچ تمایلی به انجام یک حمله نظامی علیه برنامه هسته‌ای تهران وجود ندارد، تشویق جمهوری اسلامی برای کند کردن یا متوقف کردن جنبه‌های برنامه هسته‌ای تنها گزینه است. برای آن‌ها هر پیشرفتی یک موفقیت است.