به گزارش اکوایران، سال میلادی جدید باعث توقف تنش‌ها بر سر تایوان نشد. در 13 ژانویه، مردم تایوان نامزدی مایل به استقلال، ویلیام لای چینگ‌ته، را به ریاست‌جمهوری انتخاب کردند، امری که باعث خشم چین شد. دو روز بعد، نوبت چین بود و مسئولان این کشور اعلام کردند که نائورو کوچک روابطش را با تایوان قطع می‌کند. در 24 ژانویه، نیروی دریایی ایالات متحده یک کشتی جنگی را به آن سوی تنگۀ تایوان فرستاد، عملی که چین آن را «اقدامی تحریک‌آمیز» توصیف کرد. در میان این ماجرا، نبرد دیپلماتیک جدیدی خطرات صحنه‌آرایی برای جنگ را تشدید می‌کند.

به نوشته اکونومیست، بیش از 70 سال است که دولت مستقر در پکن به رهبری حزب کمونیست برای به رسمیت شناخته شدن در عرصۀ جهانی می‌جنگد. این کشور، اخیراً در کارزارش جبهۀ جدیدی گشوده است. این حزب نه تنها می‌خواهد یگانه نمایندۀ چین باشد، بلکه می‌خواهد دیگر کشورها هم بپذیرند که تایوان بخشی جدایی‌ناپذیر از آن است. پیروزی در این نبرد چماق دیپلماتیک بزرگی را در اختیار رهبران چین می‌گذارد -همینطور بنیانی حقوقی برای حمله به این جزیره.

نائورو با این پرش انجام داد به صد و هشتاد و سومین کشوری تبدیل شد که چین را به رسمیت می‌شناسد. حدوداً دو دهه پیش این عدد حدود 160 کشور بود و سه دهه پیش بین 80 الی 90 کشور بود. اکثر کشورهای بزرگ قبل‌تر تغییر عقیده دادند. بریتانیا و بسیاری از کشورهای غربی در اوایل دهۀ 1970 روابط رسمی‌شان را با چین برقرار کردند. آمریکا که عقب ماند این کار را در سال 1979 انجام داد. در بحث به رسمیت شناخته شدن، چین در حال برد بوده است. فقط 11 کشور (و واتیکان) همچنان تایوان را به رسمیت می‌شناسند.

این جبهۀ جدید پیچیده‌تر است. آن 183 کشور، دید بسیار متفاوتی نسبت به تایوان دارند. در یک طرف طیف، کشورهایی وجود دارند که این جزیره را یک کشور عملاً مستقل می‌دانند، حتی اگر آن را به رسمیت نشناسند. در طرف دیگر، کشورهایی قرار دارند که با چین هم‌نظرند. اکونومیست بیانیه‌های وزارت امور خارجۀ چین، همگی به زبان چینی ماندارین، را از سال 2023 به این سو تحلیل کرده است. ما تخمین می‌زنیم که دست کم 28 کشور دیدگاه چین را تأیید کرده‌اند. برای مثال، در ماه اکتبر پاکستان گفت «کاملاً حامی» تلاش چین برای اتحاد مجدد است (هیچ اثری از تلاش مسالمت‌آمیز نیست)؛ بیانیۀ مشابهی از سوریه در سپتامبر هم زبان مشابهی را به کار می‌گیرد. حالا مشغلۀ اصلی مسئولان چینی افزایش این عدد است. از چشم آنان، چنین حمایت‌هایی به چین کمک می‌کند اتحاد مجدد را موجه کنند، در صورت لزوم با زور.

اکثر کشورهای غربی در انتهای طرفدار تایوان طیف نشسته‌اند -و حتی با اینکه به صورت رسمی سیاست به رسمیت نشناختن را ادامه می‌دهند، بیشتر به آن سمت حرکت می‌کنند. آمریکا از محدودیت‌های میان مسئولانش و مسئولان آن جزیره کاسته است. در سال 2022، سفر نانسی پلوسی، سخنگوی وقت مجلس نمایندگان، بحرانی را به وجود آورد. آمریکا کمک‌های نظامی‌اش به تایوان را افزایش داده است. رئیس‌جمهور جو بایدن حتی گفته است که در صورت حمله از تایوان حمایت خواهد کرد، اگرچه معمولاً دستیارانش معمولاً این بیانیه‌ها را پس می‌گیرند تا «ابهام راهبردی» را حفظ کنند.

شاید آزاردهنده‌ترین مسئله برای مسئولان چینی این باشد که آمریکا دارد متحدانش را هم با خودش همراه می‌کند. دولت بایدن کشورها را به «گسترش روابط با تایوان» تشویق کرده است. پیوسته هیئت‌هایی از پارلمان‌های غربی از این جزیره دیدار می‌کنند. استرالیا، بریتانیا، کانادا و فرانسه کشتی‌های جنگی خود را به آن سوی تنگۀ تایوان فرستاده‌اند (جایی که چین آن را قلمرو خود می‌داند). اتحادیۀ اروپا و جی 7 خواهان ثبات در منطقه شده‌اند.

جمهوری چک از این جنبه فعال بوده است. این کشور تاریخی از مقاومت در برابر قدرتی اقتدارگرا را دارد و حالا از تایوان حمایت می‌کند. رهبران پارلمان چک با هیئت‌هایی بزرگ از این جزیره دیدن کرده‌اند و سال گذشته رئیس‌جمهور این کشور، پیتر پاول، با هم‌تای تایوانی خود، سای اینگ‌ون، تلفنی صحبت کرد. آقای پاول نخستین رهبر اروپایی بود که ماه گذشته انتخابات تایوان را به این کشور تبریک گفت. مسئولان چکی می‌گویند هیچ کدام از این اقدامات به معنی به رسمیت شناختن تایوان نیست و اقداماتشان با سیاست چین واحد هم‌خوانی دارد. فوکودا مادوکا، از دانشگاه هوسی ژاپن، می‌گوید در حالی که کشورهای دموکراتیک عبارت «چین واحد» را از درون تهی می‌کنند، چین بیشتر احساس بحران می‌کند.

در نتیجه، چین بر تلاش‌هایش (و فشارهای اقتصادی خود) بر کشورهای در حال توسعه ادامه داده است. اکثر کشورهای تأیید کنندۀ دیدگاه این کشور دربارۀ تایوان فقیرند. چین دیدگاه‌هایش را در بیانیه‌های مشترک با گروه‌های متفاوتی از کشورهای آفریقایی، عرب، آسیای مرکزی و حوزۀ اقیانوس آرام گنجانده است. همچنین این دیدگاه‌ها را در مجمع‌های جدیدی مانند «گروه دوستان دفاع از منشور سازمان ملل متحد» ترویج کرده است که شامل ایران، روسیه و کرۀ شمالی می‌شود. چین در یکی از جلسات اخیر خودش را «مدافع نظم بین المللی» نامید.

اخیراً چین ادعا کرده است که خود سازمان ملل متحد هم حامی دیدگاهش دربارۀ تایوان است. چین به قطعنامۀ 2758 اشاره دارد که در سال 1971 تصویب شد و دولت مستقر در پکن را به عنوان تنها نمایندۀ قانونی چین در سازمان ملل به رسمیت شناخت. این اقدام نمایندگان چیانگ کای‌شک، رهبر وقت تایوان، را اخراج کرد. اما در این قطعنامه نامی از تایوان نیامده است. مسئولان آمریکایی می‌گویند این قطعنامه وضعیت تایوان را نامشخص رها می‌کند. چین اما موفق شده کشورهایی مانند نائورو را تحت فشار بگذارد تا هنگام صحبت دربارۀ تایوان از این قطعنامه یاد کنند. وقتی در ژانویه دنیس فرانسیس، دیپلمات ترینیدادی که رئیس مجمع عمومی سازمان ملل متحد است گفت که این مجمع با پیروی از قطعنامۀ 2758 به دیدگاه چین پایبند خواهد بود، چین این را پیروزی دیگری برای خودش می‌دانست.

پس در این جبهه هم چین می‌تواند ادعای موفقیت کند. این کشور همچنین توانسته است کشورهای بسیاری را قانع کند از اصطلاحات مربوط به حقوق بشر و توسعه استفاده نکنند. در مورد تایوان، ممکن است ماجرا از سطح زبانی فراتر رود. در سال‌های اخیر، چین فعالیت‌های خصمانه‌اش در تنگۀ تایوان را افزایش داده است و هواپیماهایش در نزدیکی این جزیره پرواز می‌کنند. لای آی‌چونگ از اندیشکدۀ تایوان گفت چین دارد وضعیت موجود را از لحاظ نظامی و روی صحنۀ دیپلماتیک تغییر می‌دهد. چنین اقداماتی پیامدهای خوبی در آینده ندارند. از چشم چین، هر چه کشورهای بیشتری دیدگاهش دربارۀ تایوان را بپذیرند، راحت‌تر می‌تواند حرف‌هایش را عملی کند.