به گزارش اکوایران، با جابه‌جایی نیروهای مقاومت به دلیل حملات هوایی اسرائیل و آمریکا و نبود هماهنگی میان نیروهای کرد دموکراتیک سوریه (اس‌دی‌اف) و دمشق، داعش فعالیت‌های خود را تشدید کرده و بخش‌هایی از بزرگراه حیاتی بین الرقه و دیرالزور را به کنترل خود درآورده است.

به نوشته المانیتور، منطقه شرقی سوریه شاهد افزایش نگران‌کننده حملات چریکی، بمب‌گذاری‌ها و یورش‌های شبانه مخفیانه داعش علیه ارتش سوریه و اس‌دی‌اف است. در چهار ماه گذشته، بیش از صد حمله صورت گرفته که باعث نگرانی از تجدید قوا و تهاجمی‌ترشدن فعالیت‌های رزمی گروه تروریستی داعش شده است.

داعش با سوءاستفاده از بی‌ثباتی فزاینده در منطقه و رویارویی نظامی بی‌سابقه ایران و اسرائیل، به طور فزاینده‌ای از تاکتیک‌های «بزن و دررو» استفاده می‌کند که تأثیر ویرانگری دارد. داعش با بهره‌برداری از تمرکز بین‌المللی بر تنش ایران و اسرائیل و درگیری‌ها در اوکراین و غزه، در تلاش است تا دوباره کنترل خود را بر بادیه (بیابان سوریه) برقرار کند.

در سایه جابه‌جایی نیروهای مقاومت به دلیل حملات هوایی اسرائیل و آمریکا و همچنین نبود هماهنگی میان اس‌دی‌اف و دمشق، داعش توانسته بخش‌هایی از بزرگراه حیاتی بین الرقه و دیرالزور را تصرف کند.

تشدید فعالیت‌های داعش

در سال ۲۰۱۷ و از زمانی که منطقه برای سرکوب داعش متحد شد، سال‌هاست که این گروه عمدتاً در سوریه عمدتاً غیرفعال بوده است. حملات آن به دلیل تلاش‌های هماهنگ متعدد در سراسر منطقه که توانستند این سازمان افراط‌گرا را تضعیف و در نهایت متوقف کنند، اندک و پراکنده بود.

با این حال، اکنون شورشی کم‌تحرک دوباره ظاهر شده و این گروه در حال کسب قدرت است.

داعش

طی دو سال گذشته، این گروه ۴۵۵ حمله در عراق انجام داده است. در همین حال، اس‌دی‌اف در مناطق کردنشین سوریه ادعا کرده که از ژانویه ۲۰۲۴، فعالیت داعش به طور متوالی در هر ماه ۴۰ درصد افزایش یافته است که برای گروهی که ظاهراً شکست خورده، افزایش قابل توجهی به شمار می‌رود.

تنها در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۴، حداقل ۱۳۵ حمله در منطقه بادیه رخ داده است و ماه مارس شاهد دست‌کم ۶۹ حمله این گروه در سراسر استان‌های سوریه بوده که منجر به کشته شدن ۸۴ سرباز سوری و ۴۴ غیرنظامی شده است.

یک منبع نظامی سوریه در منطقه بادیه گفت: «طاعون داعش به سرعت در حال ظهور مجدد است. طی ماه‌های گذشته، از پرسنل نظامی منطقه گرفته تا غیرنظامیان، صدها نفر تلفات داشته‌ایم؛ حتی جمع‌آورندگان قارچ ترافل نیز به طور وحشیانه شکار و اعدام شدند. این مشکلی جدی است. بیابان برای هر ارتشی غیرقابل‌کنترل یا حتی نظارت است».

بخش زیادی از این وضعیت به دلیل غیرقابل‌دسترس بودن مناطقی است که این گروه در آن قرار دارد. یافتن آن‌ها اغلب دشوار بوده و در زمین‌های غیرقابل‌سکونت پنهان شده‌اند. بیابان پناهگاه جغرافیایی کاملی را برای داعش فراهم می‌کند تا در وسعت آن پنهان شده و در شب حمله کند.

ایمن الظواهری، کارشناس گروه‌های افراطی می‌گوید: «برای مدت‌زمان زیادی، داعش تمایل داشت در مورد اتفاقات منطقه بادیه سکوت کند. آن‌ها فعالیت‌های خود را کم گزارش می‌کردند. با این حال، از اواخر سال گذشته تا ابتدای سال جاری و تا به امروز، آن‌ها اکنون به طور علنی مسئولیت حملات بیشتری را در مرکز، شرق و شمال شرق سوریه برعهده می‌گیرند. به نظر می‌رسد فعالیت‌های داعش در حال گسترده‌تر و بلندپروازانه‌تر شده است».

حضور این گروه در منطقه وسیع بادیه که از دیرالزور در شمال شرق تا استان جنوبی سویدا امتداد دارد، به داعش امکان مخفی‌کاری بیشتری در کوه‌های صعب‌العبور و تپه‌های شنی داده است.

تمیمی افزود: «بادیه منطقه‌ای کم‌جمعیت است، بنابراین به داعش فضای مانور می‌دهد. تقسیم قلمرو بین ارتش سوریه و اس‌دی‌اف نیز مانع هماهنگی می‌شود. این مسئله به داعش فضای اضافی می‌دهد. ایالات متحده همچنین التنف را اشغال کرده و این لزوماً یک استراتژی ضدداعش نیست، بلکه بیشتر یک تاکتیک ضدایرانی است».

بی‌ثباتی منطقه و رشد تروریسم

تنش‌ها بین نیروهای مقاومت و ایالات متحده در بحبوحه حملات متعدد به پایگاه‌های آمریکا در منطقه و حملات هوایی تلافی‌جویانه بعدی، به شدت افزایش یافته است. با در اولویت قرار گرفتن حملات مداوم اسرائیل به غزه، جنگ با داعش در حالت تعلیق قرار دارد.

داعش

در شرق سوریه، قبایل عرب و اس‌دی‌اف در اطراف دیرالزور درگیر بوده‌اند. حتی در جنوب به سمت سویدا، این استان به قطب مخالفان دمشق تبدیل شده و با وفاداری‌های سیاسی متفاوت و رقابت‌های فزاینده، برای داعش فضای گسترده‌ای برای فعالیت باقی گذاشته است. حتی در ادلب تحت کنترل مخالفان در شمال غرب که یک جعبه پاندورا برای گروه‌های جهادی است، بی‌ثباتی مشهود بوده و به داعش اجازه نفوذ و پیشروی می‌دهد. در واقع، هیچ کجا امن نیست.

این درگیری‌های داخلی، تنش‌ها و آشوب‌ها به نفع داعش تمام شده، گروهی که حتی طی سال‌های اخیر مسئولیت بمب‌گذاری‌هایی را در نقاط دوردست مانند دمشق و درعای، شهر مرزی سوریه و اردن بر عهده گرفته و خود را به عنوان هیولایی چند سر با توانایی حملات خشونت‌آمیز به نقاط مختلف نشان داده است.

تمیمی می‌گوید: «برای مثال، اگر قامشلی را در نظر بگیرید که کنترل آن بین اس‌دی‌اف و دولت سوریه تقسیم شده، این شهر امن تلقی می‌شود و من خودم به آنجا رفته‌ام. داعش مسئولیت دست‌کم چهار حمله را در خود شهر بر عهده گرفته که هم نیروهای سوری و هم اس‌دی‌اف را هدف قرار داده است. این بخشی از گسترش حملات است».

مشکل اینجاست که فعالیت‌های این گروه برای همه طرف‌های درگیر، صرفاً یک استراتژی ساده بزن و دررو نیست. همانطور که تمیمی توضیح می‌دهد، یک برنامه اصلی تاکتیکی و دقیق‌تر در حال اجراست: «فلسفه داعش بر این تصور استوار شده که اگر به حملات بی‌امان خود ادامه دهند، نیروهای سوری و اس‌دی‌اف را خسته و فرسوده خواهند کرد و در نهایت قادر خواهند بود به دستاوردهای جاه‌طلبانه‌تری برسند و سرانجام فروپاشی را رقم بزنند».

تا زمانی که تلاش جامع‌تری در تمام جبهه‌ها صورت نگیرد، این احتمال وجود دارد که این حملات بتوانند منجر به فروپاشی ناگهانی استحکامات و مواضع سوری و کرد در مناطق شرقی سوریه شود. تمیمی افزود: «سال‌هاست که همه احساس خستگی می‌کنند. به همین دلیل، در تبلیغات داعش تمرکز زیادی بر پایداری و ثبات وجود دارد؛ جایی که نهایتاً یک فروپاشی زنجیره‌ای مشابه موصل در سال ۲۰۱۴ را رقم خواهند زد.

سناریوی تصرف موصل همان چیزی است که داعش روی آن حساب باز کرده و وضعیت فعلی تنش‌های ایران و آمریکا بر سر سوریه و حملات اسرائیل به نیروهای ایرانی، خلأیی ایجاد می‌کند که این گروه می‌تواند از آن بهره‌برداری کند. داعش این را می‌داند و بیشترین بهره را از وضعیت موجود برده است.