بر اساس آخرین گزارش بانک مرکزی، آخرین عملیات بازار باز در تاریخ ۱۷ آذرماه امسال به پایان رسید. در این عملیات ۲۳ بانک شرکت کردند و بانک مرکزی تنها ۲۴۰ هزار میلیارد تومان (همت) از درخواست بانکها موافقت کرده است.
همچنین در هفته منتهی به ۱۷ آذرماه، حداقل ۵ بانک و موسسه اعتباری غیربانکی اقدام به دریافت اعتبارگیری قاعدهمند داشتهاند. که بیشترین میزان اعتبار دریافت شده مربوط به ۱۲ آذر ماه و معادل حدود ۸۶ همت بوده است.
عملیات بازار باز و اعتبارگیری قاعدهمند
زمانی که بانکها به کمبود نقدینگی دچار شده و نتوانند نیاز خود را در بازار بینبانکی مرتفع کنند، ناچاراند از بانک مرکزی تقاضای نقدینگی داشته باشند. این تقاضا به دو شکل و در دو قالب «عملیات بازار باز» و «اعتبارگیری قاعدهمند» انجام میشود.
عملیات بازار باز فرآیندی است که در آن بانکها درخواست منابع مالی کوتاهمدت از بانک مرکزی میکنند و در ازای آن اوراق بهادار دولتی به بانک مرکزی میدهند. این عملیات را به اختصار توافق بازخرید یا ریپو نیز میگویند. اگر برعکس این فرآیند رخ دهد به اصطلاح ریپو معکوس انجام شده و در نتیجه آن منابع مالی از دسترس بانکها خارج میشود. نرخ توافق بازخرید در عملیات بازار باز معادل ۲۳ درصد است.
اگر بانکها نتوانند در طی این عملیات کمبود نقدینگی خود را جبران کنند مجبورند از بانک مرکزی تامین مالی با نرخ ۲۴ درصد داشته باشند. به این فرآیند اعتبارگیری قاعدهمند گفته میشود.
پافشاری بانک مرکزی بر پذیرش سفارشات
حراج ۳۴ ام در روز ۱۷ آذرماه برگزار شد. در عملیات بازار باز این هفته ۲۳ بانک و موسسه اعتباری غیربانکی حضور پیدا کردند. این بانکها و موسسات حدود ۵۶۶ هزار و ۸۳۰ میلیارد تومان در خواست سفارش ارسال کردند که بانک مرکزی تنها با ۲۴۰ همت آن موافقت کرد. به بیان دیگر در این هفته با ۴۲.۳ درصد از درخواست بانکها موافقت صورت گرفته است.
این میزان از موافقت بانک مرکزی برای ماههای متمادی رخ داده و از ۲۴۰ همت فراتر نرفته است. به عبارتی بانک مرکزی در این مدت سعی داشته اعتباردهی به بانکها در قالب عملیات بازار باز را کنترل کند.
همچنین در این هفته ۲۳۱ هزار میلیارد تومان از توافق بازخرید گذشته سررسید شده است.
۴۰۵ هزار میلیارد تومان اعتبارگیری قاعده مند در هفته گذشته
در یک هفته منتهی به ۱۷ آذرماه امسال، به مدت ۵ روز اعتبارگیری قاعدهمند صورت گرفته است. در این مدت حداقل ۵ بانک و موسسه اعتباری غیربانکی درخواست اعتبارگیری قاعدهمند داشتهاند. به طوریکه ۴۰۵ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان درخواست اعتبارگیری قاعدهمند در این مدت ثبت کردهاند.
کمترین میزان اعتبارگیری قاعدهمند مربوط به ۱۷ آذرماه و معادل ۷۶ هزار و ۴۹۰ میلیارد تومان بوده است. در این روز سه بانک و موسسه اعتباری غیربانکی در خواست اعتبارگیری داشتهاند.
از سوی دیگر بیشترین میزان اعتبارگیری قاعدهمند مربوط به ۱۲ آذرماه بوده است. در این روز ۵ بانک و موسسه اعتباری غیربانکی در خواست اعتبارگیری قاعدهمند به ارزش ۸۶ هزار و ۸۵۰ میلیارد تومان داشتهاند.
