شکاف عجیب در تورم فقیر و غنی + نمودار

به گزارش اکو ایران، سیاست گذاری دولت در خصوص حذف ارز ترجیحی و یارانه از کالاهای خوراکی مشخص موجب شد تا درخرداد ماه شاهد تورمی بی سابقه در کشور باشیم. اتفاقی که برخی کارشناسان آن را شوکی گذرا در سطح عمومی قیمت ها می دانستند و معتقد بودند این افزایش در کالاهای خوراکی با شیب تند تخلیه خواهد شد.

این در حالی است که برخی دیگر نظری مخالف دارند. این عده متعقدند رشد قیمت ها از مسیر زنجیره تامین و وابستگی گروه های خوراکی و غیرخوراکی از لحاظ قیمتی به یکدیگر  مانع از افت زود هنگام تورم در کشور خواهد شد.

گذشته از آن رویکرد دولت برای حذف ارز 4200 از کالاهای مشمول به نیت رشد وضعیت رفاه در طبقات پایین تر جامعه بود. اکنون سوال این جاست که الان که دو ماه از سیاست اخیر دولت گذشته است چه تغییری در وضعیت اقتصادی دهک های پایینی رخ داده است؟

رشد 80 درصدی قیمت خوراکی ها در کل کشور 

پس از ثبت تورم بالا در خرداد ماه، تورم نقطه ای تیر ماه به 54 درصد رسیده که بالاترین سطح را در بازه 26 ساله داشته است. بررسی های آماری نشان می دهد بیشترین وزن را در رشد قیمت ها تورم خوراکی ها داشته اند. تورم این شاخه کالایی در مقایسه نقطه ای تیرماه برابر با 86 درصد بوده و در سمت غیر خوراکی ها معادل با 36.9 درصد ثبت شده است.

آمارها را که نگاه می کنیم متوجه می شویم پیش از این در فروردین ماه سال 98 رشد قیمت خوراکی ها تا مرز 84 درصد رفته و تورم نقطه ای در کالاهای غیر خوراکی نیز در سطح 37.8 درصد قرار داشته که بیشترین سطوح تورمی را تا قبل از ماه اخیر دراین سال ها ثبت کرده اند. اکنون اما رشد قیمت خوراکی ها افزایش شدید تری پیدا کرده و 2 واحد درصد از ابتدای 98 بالاتر بوده است. این افزایش گویا عاملی شده تا رشد قیمت در دهک های پایین تر بیش از دهک های بالاتر باشد.

سرایت تورم 60 درصدی به دهک سوم

در خرداد ماه تنها دهک های اول و دوم تورم بالای 60 درصد را تجربه کرده بودند. در این ماه تورم نقطه ای 60 درصدی به دهک سوم نیز سرایت کرده است.

در همین رابطه تورم دهک اول برابر با 66.7 درصد  بوده که بیشترین میزان را در بازه سال های اخیر داشته است. این شاخص در دهک های دوم و سوم نیز فراتر از مرز 60 درصد ثبت شده است.

این در حالی است که تورم نقطه ای در دهک دهم معادل با 49 درصد رقم خورده و کمترین رشد سالانه را در میان دهک های درآمدی جامعه داشته است.

بررسی ماهانه رشد قیمت ها نیز نشان می دهد هنوز سرعت افزایش قیمت ها در طبقات کم درآمد بالاتر از پردرآمدتر ها بوده است. براساس داده ها، تورم ماهانه دهک اول برابر با 5 درصد و تورم دهک دهم معادل با3.9 درصد ثبت شده است.

رشد بیشتر قیمت ها در طبقات کم در آمد در ماه های اخیر در حالی رقم خورده که یکی از مبناهای سیاست گذاری ها توجه بیشتر به قشر کم در آمد بوده است. مقایسه داده های آماری تورم نشان می دهد این رشد قیمت در طبقات پایین تر به مراتب فاصله بیشتری را با پردرآمدها ثبت کرده است.

رکوردزنی فاصله تورم میان دهک های اول و دهم

روند تورم دهک اول و دهم در 5 سال اخیر نشان می دهد هر مقطع با توجه به رشد قیمت خوراکی هاو غیر خوراکی ها در کشور تورم دهک کم در آمدها گاهی از پردرآمدها پیشی گرفته و در مواقعی نیز بر عکس.

از آنجا که خوراکی ها در سبد مصرفی کم در آمدترها رشد بیشتری داشته مسلما در این مقطع و ابتدای سال 98 تورم تجربه شده نیز در این گروه ها بیشتر از پردر آمدتر ها خواهد بود. اما نکته مهم در این مقطع فاصله 17 واحد درصدی ای است که میان این دو دهک ثبت شده. رویدادی که در نقطه پررنگ دیگر تورم در سال 98 مشاهده نمی شود. در آن موقع تورم دهک اول و دهم تقریبا در سطح هم دیگر بوده و فاصله زیر 1 واحد درصد داشته اند. حتی در ماه بعد یعنی اردیبهشت ماهبا وجود تورم 84 درصدی خوراکی ها فاصله تورم دهک اول و دهم برابر با منفی 3.4 واحد درصد بوده است. به این معنا که تورم دهک اول 3.4 واحد درصد تورم کمتری داشته است.

برخی کارشناسان معتقدند به طورکلی روند فاصله تورم در این دو گروه نشان می دهد یکی از مهم ترین دلایل در این بازه تغییر قیمت در بخشی از کالاهایی است که در سبد مصرفی کم در آمدها جایگاه بیشتری دارد. مثلا در این ماه تورم کالاهایی نظیر نان و غلات، شیر و پنیر و تخم مرغ ، روغن ها و چربی ها به ترتیب برابر با 101 درصد، 119 درصد و 293 درصد بوده است. این در حالی است که تورم این کالاها در سال 98 برابر با 29، 47 و 53 درصد بوده است. این درحالی است که در کالاهایی نظیر گوشت قرمز و گوشت قرمزو ماکیان و ماهی ها و صدف داران که سهم بیشتری در سبد دهک دهم دارند در سال 98 تورم بالای صد درصد ثبت شده بوده است. این کالاها در سال جاری تورمی حول و حوش 60 درصد را دارا بوده است. 

به عبارت دیگر در این مقطع سهم بالای خوراکی های در سبد دهک های نخست موجب شده تا تورم نقطه ای دهک های نخستین بالاتر از پردر آمدها ثبت شود. اتفاقی که کارشناسان را نگران آن کرده که تخلیه تورم در خوراکی و گروه های کم برخوردار تر به سادگی رخ ندهد.