رمزگشایی از یک سفر غیرمنتظره؛ لاوروف به قصد میانجی‌گری به تهران آمد؟

به گزارش اکوایران، یک روز پس از آنکه واشنگتن تحریم‌های جدیدی را علیه صنعت نفت ایران اعمال کرد، وزیر امور خارجه ایران، عباس عراقچی، پس از دیدار با همتای روسی خود، سرگئی لاوروف، اعلام کرد که تهران تحت فشار ایالات متحده تسلیم نخواهد شد.

 سفر یک روزه لاوروف به تهران در ۲۵ فوریه، یک هفته پس از نخستین گفت‌وگوهای سطح بالا بین مسکو و واشنگتن در سه سال گذشته صورت گرفت. این مذاکرات که در ۱۸ فوریه در عربستان سعودی برگزار شد، امیدها به از سرگیری روابط بین روسیه و ایالات متحده پس از افزایش تنش‌ها به دنبال حمله مسکو به اوکراین در سال ۲۰۲۲ را افزایش داده است.

احتمال بهبود روابط روسیه و ایالات متحده نگرانی‌هایی در ایران به وجود آورده است، که ممکن است مسکو برای احیای روابط با واشنگتن تهران را رها کند. در عین حال، برخی در تهران امیدوارند که مسکو بتواند میانجی‌گری کرده و بن‌بست میان ایران و ایالات متحده را پایان دهد.

عباس عراقچی در کنفرانس خبری مشترک با لاوروف گفت: «تا زمانی که فشار حداکثری به این شکل ادامه داشته باشد، هیچ‌گونه امکان مذاکره مستقیم با ایالات متحده وجود ندارد.»

سفر لاوروف یک روز پس از آن صورت گرفت که واشنگتن دور جدیدی از تحریم‌ها را علیه صنعت نفت ایران اعمال کرد.

در کنفرانس خبری مشترک، لاوروف گفت که اقدامات دیپلماتیک برای حل مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران همچنان روی میز قرار دارد.

جایگاه ایران در مذاکرات روسیه و آمریکا

احتمال بهبود روابط میان واشنگتن و مسکو نگرانی‌هایی در تهران برانگیخته است، چرا که برخی در ایران بر این باورند که این تحولات می‌تواند بر ایران تأثیر بگذارد.

روزنامه جمهوری اسلامی در ۲۵ فوریه هشدار داد که ممکن است «توافق بزرگی» میان واشنگتن و مسکو صورت گیرد که در نتیجه آن روسیه «چشم خود را بر روی هرگونه اقدام نظامی احتمالی ایالات متحده علیه ایران ببندد.»

روزنامه اعتماد در این هفته اشاره کرد که ممکن است لاوروف پیامی از واشنگتن به همراه داشته باشد که شامل پیشنهادهایی برای کاهش تنش‌ها میان ایران و ایالات متحده و فراهم آوردن زمینه برای دور جدیدی از مذاکرات بین این دو کشور باشد.

این روزنامه همچنین گفت که هدف از سفر لاوروف به ایران می‌تواند آشنایی با مواضع تهران پیش از ملاقات احتمالی میان ترامپ و رئیس‌جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین، در آینده باشد.

با وجود بی‌اعتمادی عمیق، تهران و مسکو از زمان حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ و تحمیل مجموعه‌ای از تحریم‌های غربی به روسیه، روابط نزدیک‌تری پیدا کرده و همکاری‌های نظامی خود را تقویت کرده‌اند.

برخی دیگر از تحلیلگران ایرانی می‌گویند که بهبود روابط میان ایالات متحده و روسیه می‌تواند فرصتی برای تهران باشد.

عبدالرضا فراجی‌راد، تحلیلگر مقیم تهران، در مصاحبه‌ای با اعتماد گفت که سفر لاوروف به ایران در شرایط «بن‌بست» میان تهران و واشنگتن صورت می‌گیرد و همزمان چالش‌های اقتصاد ایران در حال بدتر شدن است.او افزود: «اگر روسیه بتواند به عنوان میانجی بین تهران و واشنگتن عمل کند، می‌تواند یک پیشرفت مثبت تلقی شود.»

همچنین به نوشته اینتلی‌نیوز، مسئله هسته‌ای یکی از موضوعات اصلی گفتگو با لاوروف بود. عراقچی گفت که ایران روسیه را از مذاکرات اخیر خود با سه کشور اروپایی در ژنو آگاه کرده و بر هماهنگی با مسکو و پکن تأکید کرد.

عراقچی با قاطعیت گفت: «در مورد مذاکرات هسته‌ای، موضع ما واضح است. ما تحت فشار، تهدید و تحریم مذاکره نخواهیم کرد.»

لاوروف نیز گفتگو درباره مسئله هسته‌ای را تأیید کرد و از راه‌حل‌های دیپلماتیک به جای استفاده از زور یا تهدیدات حمایت کرد.

وی گفت: «مسکو معتقد است که ظرفیت دیپلماسی هنوز وجود دارد و باید به‌طور مناسب از آن استفاده شود»، و تأکید کرد که بحران توسط ایران ایجاد نشده است.

ترغیب ایران به دادن امتیاز

تحلیلگران گمانه‌زنی می‌کنند که سفر لاوروف به تهران ممکن است بخشی از تلاش گسترده‌تر برای میانجی‌گری بین ایران و ایالات متحده باشد، به طوری که روسیه ممکن است ایران را به دادن امتیازاتی در برنامه هسته‌ای و سیاست‌های منطقه‌ای خود ترغیب کند.

برخی ادعا می‌کنند لاوروف در تهران این است که در ازای جلوگیری از حمله نظامی اسرائیل و قطع صادرات نفت، تهران را به تعطیل کردن برنامه هسته‌ای و محور مقاومت وادار کند. حتی ممکن است لاوروف پیام ترامپ را با خود آورده و بخشی از سیاست هویج و چماق رئیس‌جمهور آمریکا باشد.

در همان کنفرانس خبری، عراقچی بر حمایت ادامه‌دار ایران از محور مقاومت تأکید کرد.وی گفت: «ما معتقدیم که گروه‌های مقاومت برای یک هدف عادلانه و درست می‌جنگند و مبارزه آن‌ها در هر شکلی که انتخاب کنند، مورد حمایت ایران است.»