به گزارش اکوایران، به دلایل استراتژیک، روسیه همواره برای تضعیف اتحاد رقبای خود، به طور آشکار یا ضمنی از جنبش‌های جدایی‌طلب یا مخالف اتحادیه در اروپا حمایت کرده است (از جمله خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، استقلال اسکاتلند یا جدایی طلبی کاتالان‌ها).

به همین دلایل، بدیهی است که مسکو خروج همسایگان خود، جمهوری‌های سابق شوروی، از حوزه نفوذ اوراسیای روسیه و سازمان‌های چندجانبه‌ای که آن را به هم پیوند می‌دهد را نمی‌پذیرد. روسای جمهور، بوریس یلتسین و ولادیمیر پوتین برای حفظ نفوذ خود در مولداوی، گرجستان و اوکراین و جلوگیری از پیوستن آن‌ها به غرب، درگیری‌هایی را ایجاد و تغذیه کردند.

اتحادیه اروپا به جای اتحادیه اقتصادی اوراسیا

به نوشته نشنال اینترست، نخست وزیر ارمنستان، نیکول پاشینیان، از عضویت در اتحادیه اروپا حمایت کرده است. آرارات میرزویان، وزیر امور خارجه ارمنستان گفت: «امروزه فرصت‌های جدید زیادی در ارمنستان مورد بحث است و این یک راز نیست که این شامل عضویت در اتحادیه اروپا نیز می‌شود.» برای پیوستن به اتحادیه اروپا، خروج ارمنستان از اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EEU) به رهبری روسیه ضروری است، زیرا هیچ کشوری نمی‌تواند به دو اتحادیه گمرکی تعلق داشته باشد.

پاشینیان برخلاف محکومیت سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) به رهبری روسیه- که تهدید به خروج از آن را نیز مطرح کرده است- از اتحادیه اقتصادی اوراسیا انتقادی نکرده است. پاشینیان هیچ اشاره‌ای نکرده است که می‌خواهد سازمان پیمان امنیت جمعی را با تمایل برای پیوستن به ناتو جایگزین کند. با این وجود، کرملین دیگر اتحادیه اروپا و ناتو را به عنوان موجودیت‌های جداگانه نمی‌بیند. مقامات و رسانه‌های روسی از ماموریت اتحادیه اروپا در ارمنستان که در ژانویه ۲۰۲۳ تأسیس شد، به شدت انتقاد کرده‌اند و آن را ابزاری برای هدایت این کشور به سمت اتحادیه اروپا می‌دانند، که بدین ترتیب، عملاً با اروپا و ایالات متحده روابط امنیتی برقرار خواهد کرد. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، گفت که مأموریت اتحادیه اروپا در ارمنستان در حال تبدیل شدن به یک مأموریت ناتو است.

کرملین به ارمنستان هشدار داده که بدون روسیه نمی‌تواند بقا پیدا کند. مارگاریتا سیمونیان، رئیس شبکه تلویزیونی دولتی آرتی روسیه، که خود ارمنی اما از طرفداران پرشور پوتین است، پاشینیان را به خیانت به ارمنستان «به خاطر یک مستمری ناچیز» متهم کرد.

روسیه بر بخش انرژی ارمنستان تسلط دارد. ۸۵۰ هزار ارمنی به عنوان کارگر مهاجر در روسیه زندگی می‌کنند که تقریباً یک سوم جمعیت ارمنستان را تشکیل می‌دهد. حواله‌های کلان آن‌ها سهم قابل توجهی در اقتصاد این کشور دارد.

از زمان روی کار آمدن پاشینیان در یک انقلاب رنگی در سال ۲۰۱۸، او همزمان که همکاری‌های اقتصادی و تجاری با روسیه را افزایش داده، از ادغام با اروپا صحبت کرده است. تجارت ارمنستان و روسیه در حال افزایش است و نه کاهش. ارمنستان یک صادرکننده عمده کالاهای غربی به روسیه است و تحریم‌های غرب را که پس از حمله به اوکراین اعمال شده، دور می‌زند. بانک مرکزی ارمنستان برای جلوگیری از تحریم ارمنستان توسط ایالات متحده، استفاده از سیستم پرداخت ملی روسیه «میر» را برای بانک‌های ارمنستان ممنوع کرده است.

شبه اتحاد نظامی

پاشینیان روسیه را به دلیل عدم دخالت نظامی برای حمایت از ارمنستان در جریان جنگ دوم قره باغ در سال ۲۰۲۰ با آذربایجان سرزنش می‌کند. پاشینیان همچنین به اصطلاح «صلح‌بانان» روسیه را به دلیل عدم محافظت از منطقه جدایی طلب قره باغ در سال ۲۰۲۳ محکوم کرد.

پاشینیان عضویت ارمنستان در سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) را تعلیق کرده و دیگر به آن بودجه ارائه نمی‌کند. مقامات ارمنی همچنین احتمال خروج ارمنستان از سازمان پیمان امنیت جمعی را مطرح کرده‌اند که منجر به سیلی از تهدیدات از سوی روسیه شد.

پاشینیان خواستار خروج نیروهای مرزی روسیه از فرودگاه بین المللی زوارتنوتس در ایروان و مرزهای بین المللی خود شده است. ارمنستان در حال بررسی این است که از روسیه بخواهد پایگاه نظامی خود در گیومری را تعطیل کند، که اقدامی بسیار تحریک آمیزتر خواهد بود. این پایگاه بر اساس توافقنامه ای در سال 1995 بین مسکو و ایروان تاسیس شد و با پروتکلی در سال 2010، اجاره آن تا سال 2044 تمدید شد.

تلاش برای پایان دادن به پاشینیان

روابط ارمنستان با روسیه به یک بازی فوتبال داخلی تبدیل شده است. کرملین در حالت ایده آل دوست دارد پاشینیان را با یک رژیم طرفدار روسیه جایگزین کند، چیزی که قبل از سال 2018 وجود داشت. روسیه از کلیسای حواری ارمنی طرفدار روسیه حمایت می‌کند که اسقف اعظم آن، باگرات گالستانیان خواستار استعفای پاشینیان شده است. رسانه‌های روسیه که همچنان مخاطبان زیادی در ارمنستان دارند، از درخواست برای برکناری پاشینیان حمایت کرده و او را مسئول شکست‌های نظامی ارمنستان در سال‌های 2020 و 2023 می‌دانند.

کرملین همیشه به انقلاب‌های رنگی مشکوک بود و معتقد بود که آن‌ها توطئه‌های سازماندهی شده توسط سیا علیه روسیه هستند. در نتیجه، رسانه‌های روسی ادعاهای توطئه آمیزی را منتشر کردند مبنی بر اینکه پاشینیان توسط نیروهای «گلوبالیست» به قدرت رسیده و از آن زمان «مطیعانه برنامه‌های آن‌ها را اجرا کرده است.» گفته می‌شود که ارمنستان توسط لژهای ماسونی که «ارباب واقعی کل اتحادیه اروپا» هستند به اتحادیه اروپا کشیده خواهد شد. در 24 مارس، ارمنستان دو برنامه تلویزیونی ولادیمیر سولوویف، مبلغ کرملین را متوقف کرد و ماه بعد به توافق برای پخش برنامه‌های تلویزیونی روسیه در ارمنستان پایان داد.

پاشینیان گفت این اشتباه بود که ارمنستان از سال 1991 تنها به روسیه متکی بوده است. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در پاسخ گفت که روسیه مجبور خواهد شد در روابط خود با ارمنستان تجدید نظر کند زیرا با «دشمنان روسیه» همسو شده است. پاشینیان در مراسم تحلیف پوتین در 7 می شرکت نکرد.

لفاظی های پاشینیان در مورد ادغام با اروپا به هیچ نتیجه مشخصی منجر نخواهد شد زیرا کرملین فوق ملی‌گرا و امپریالیست هرگز اجازه آرمگزیت (مشابه برگزیت) را نخواهد داد. غرب به طرز احمقانه‌ای ارمنستان را به خروج تشویق می‌کند و در عین حال شدت احتمالی پاسخ روسیه را نادیده می‌گیرد. همانطور که در اوکراین مشهود است، پوتین برای جلوگیری از استقلال همسایگانش از کنترل روسیه، حاضر است جنگ‌های طولانی و سختی را آغاز کند.