به گزارش اکوایران، کمتر از ۴۸ ساعت پس از صرف شام با یک مذاکره‌کننده اعزامی از سوی ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه در واشنگتن، استیو ویتکاف، نماینده ویژه ایالات متحده که رهبری مذاکرات با مسکو را بر عهده دارد، با دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در کاخ سفید دیدار کرد و پیامی واضح ارائه داد.

ویتکاف گفت که سریع‌ترین راه برای میانجی‌گری در آتش‌بس در اوکراین، حمایت از استراتژی‌ای است که به روسیه مالکیت چهار منطقه شرقی اوکراین را بدهد که این کشور در تلاش برای الحاق غیرقانونی آن‌ها در سال ۲۰۲۲ بود.

به گزارش رویترز، این نقطه نظر ویتکاف پیشتر هم مطرح شده بود و به طور عمومی در مصاحبه‌ای پادکستی با تاکر کارلسون، شخصیت رسانه‌ای محافظه‌کار، در ماه گذشته بیان شده بود، اما کی‌یف بارها آن را رد کرده است و برخی مقامات آمریکایی و اروپایی نیز آن را به عنوان یک درخواست حداکثری از سوی روسیه کنار گذاشته‌اند.

به گفته دو منبع آشنا به موضوع، در دیدار با ترامپ، ژنرال کیث کلوگ، نماینده ترامپ برای اوکراین، به ویتکاف پاسخ داد و گفت که اوکراین، هرچند آماده است درباره برخی از شرایط مربوط به سرزمین‌های مورد مناقشه مذاکره کند، اما هرگز حاضر نخواهد شد که مالکیت کامل این مناطق را به طور یک‌جانبه به روسیه واگذار کند.

دیدار بدون تصمیم ترامپ برای تغییر استراتژی ایالات متحده به پایان رسید. ویتکاف جمعه به روسیه سفر کرد تا با پوتین دیدار کند.

به گفته مقامات آمریکایی و افراد آشنا به این موضوع و چهار دیپلمات غربی که با مقامات دولت در ارتباط هستند، مقامات دولت ترامپ به طور فزاینده‌ای در مورد چگونگی شکستن بن‌بست بین اوکراین و روسیه دچار اختلاف هستند، به طوری که ویتکاف و کلوگ – که طرفدار حمایت مستقیم‌تر از اوکراین است – در مورد بهترین مسیر پیش رو اختلاف نظر دارند.

دفتر ویتکاف، شورای امنیت ملی، وزارت خارجه، وزارت امور خارجه اوکراین و سفارت روسیه در واشنگتن به درخواست‌ها برای اظهارنظر پاسخ ندادند.

در یک تغییر از روال‌های امنیتی معمول، ویتکاف از کیریل دیمیتریف، نماینده روسیه که تحت تحریم‌های ایالات متحده پس از حمله روسیه قرار دارد، دعوت کرده بود پیش از دیدار کاخ سفید برای شام به منزل شخصی‌اش برود.

این موضوع در داخل کاخ سفید و وزارت خارجه هشدارهایی را به دنبال داشت. مقامات آمریکایی معمولاً از دعوت مقامات روسیه که دارای قابلیت‌های اطلاعاتی پیشرفته هستند، به خانه‌های خود اجتناب می‌کنند. شام دوباره برنامه‌ریزی شد و در کاخ سفید برگزار شد.

ویتکاف، دوست قدیمی ترامپ که به رئیس‌جمهور در کسب پیروزی‌های دیپلماتیک کلیدی کمک کرده است، از حمایت‌هایی از سوی کسانی که نسبت به اوکراین نظر منفی دارند در حزب جمهوری‌خواه برخوردار است، اما پیشنهادهای او باعث برانگیختن خشم دیگر جمهوری‌خواهان شده که معتقدند دولت به طور غیرمنتظره‌ای به مسکو تمایل پیدا کرده است.

برخی جمهوری‌خواهان در کنگره آن‌قدر نگران موضع ظاهراً طرفدار روسیه ویتکاف در مصاحبه با کارلسون بودند که پس از آن چند نفر از آن‌ها با مشاور امنیت ملی، مایک والتز و وزیر خارجه، مارکو روبیو تماس گرفتند تا شکایت کنند.

استیو ویتکاف

از زمان به قدرت رسیدن در ژانویه، ترامپ سیاست خارجی ایالات متحده را دگرگون کرده است و از اوکراین خواسته است که با آتش‌بس موافقت کند در حالی که بسیاری از تدابیر دولت بایدن که برای مجازات روسیه به دلیل حمله تمام‌عیار آن به همسایه‌اش در ۲۰۲۲ اتخاذ شده بود را کاهش داده است.

به گفته دو مقام آمریکایی و بیش از دوازده نفر آشنا به مباحث داخلی دولت، از جمله دیپلمات‌های غربی، برخی مقامات آمریکایی و اروپایی نگران هستند که در حالی که ویتکاف به دنبال استراتژی ترامپ است، روس‌ها از بی‌تجربگی او در میز مذاکره بهره‌برداری می‌کنند.

یک نامه توسط اریک لوین، یکی از حامیان مالی عمده جمهوری‌خواهان، در تاریخ ۲۶ مارس نوشته شده است که در آن آمده: «ویتکاف باید برود و روبیو باید جایگزین او شود.» این نامه که به گروهی شامل حامیان مالی جمهوری‌خواه ارسال شده و توسط رویترز دیده شده است، پس از مصاحبه با کارلسون و حضور در برنامه خبری فاکس نیوز نوشته شده و ویتکاف را به دلیل تمجید از پوتین مورد انتقاد قرار داده است.

ترامپ بارها گفته است که می‌خواهد تا ماه مه آتش‌بس در اوکراین را میانجی‌گری کند و استدلال کرده است که ایالات متحده باید به جنگی که صدها هزار نفر را کشته و خطر برخورد مستقیم بین ایالات متحده و روسیه با تسلیحات هسته‌ای را به دنبال دارد، پایان دهد. اما تنها دو توافق آتش‌بس جزئی یکی در زمینه زیرساخت‌های انرژی و دیگری در دریای سیاه به دست آمده و رئیس‌جمهور از عدم پیشرفت ناامید شده است.

نقش فزاینده برای ویتکاف

ویتکاف نقش مرکزی و در حال گسترشی در سیاست خارجی دولت ترامپ ایفا می‌کند. حتی قبل از آنکه ترامپ به مقام خود برسد، ویتکاف به دستیابی به آتش‌بس طولانی‌مدت در غزه کمک کرده بود که بعدها از هم پاشید و پس از آن مذاکرات بازگرداندن یک شهروند آمریکایی، مارک فوگل، از روسیه را انجام داد.

او جمعه به روسیه سفر کرد تا با پوتین دیدار کند و امروز برای مذاکرات با ایران به خاورمیانه می‌آید، و عملاً رهبری یک ماموریت امنیت ملی دیگر را بر عهده دارد.

ویتکاف برای اولین بار ایده واگذاری چهار منطقه اوکراینی؛ لوهانسک، دونتسک، زاپوریژیا و خرسون به روسیه را در مصاحبه ۲۱ مارس با کارلسون مطرح کرد.

او گفت: «این مناطق به زبان روسی صحبت می‌کنند. در اینجا رفراندوم‌هایی برگزار شده که در آن اکثریت قریب به اتفاق مردم نشان داده‌اند که می‌خواهند تحت حاکمیت روسیه باشند.»

آمریکا اوکراین

اظهارات ویتکاف بسیاری از مقامات امنیت ملی ایالات متحده را شوکه کرد. سخنان نماینده ویژه مشابه سخنان مقامات روسیه بود. دولت‌های غربی رای‌گیری‌های برگزار شده را تقلبی خوانده و وعده داده‌اند که نتایج آن‌ها را به رسمیت نخواهند شناخت.

چند روز پس از مصاحبه کارلسون، وال استریت ژورنال که متعلق به شرکت نیوز کورپ روپر مرداک است، یک سرمقاله منتشر کرد با عنوان «استیو ویتکاف طرف کرملین را گرفته است.»

دموکرات‌ها نیز وارد عمل شده‌اند.

ند پرایس، سخنگوی سابق وزارت خارجه در دولت جو بایدن گفت: «ویتکاف و ترامپ مرتکب بزرگترین گناه در دیپلماسی شده‌اند. آن‌ها ناامیدی خود را برای رسیدن به توافق به طور کامل به نمایش گذاشته‌اند.»

ویتکاف حامیانی در داخل دولت دارد که می‌گویند او به طور ناعادلانه از سوی مقامات سیاست خارجی که دیدگاه‌های تندرویانه‌ای دارند، مورد انتقاد قرار گرفته است، در حالی که حزب جمهوری‌خواه به طور فزاینده‌ای از مداخله خارجی دوری می‌کند. ویتکاف و ترامپ هنوز رابطه شخصی محکمی دارند.

مایک والتز، مشاور امنیت ملی، در بیانیه‌ای به هیل گفت: «نماینده ویژه ویتکاف تجربه گسترده‌ای از مذاکرات بخش خصوصی و فوریت را به عرصه دیپلماسی آورده است و ما در چند هفته گذشته نتایج آن را مشاهده کرده‌ایم.»

فشار هم‌پیمانان برای دستیابی به نتایج

برای هم‌پیمانان ایالات متحده، استدلال‌ها و عدم پیشرفت به سمت یک توافق صلح، احساس عدم وجود یک برنامه واضح از سوی ایالات متحده برای پایان دادن به جنگ در اوکراین را تقویت می‌کند.

دو مقام اروپایی که اخیراً با دولت تماس داشته‌اند، گفتند که فشار زیادی برای تیم مذاکره‌کننده وجود دارد تا سریعاً به نتیجه برسند، مسئله‌ای که نگرانی‌هایی را به همراه دارد چون ایالات متحده ممکن است نه تنها اقدامات ناقض منافع اوکراین را بپذیرد، بلکه ساختار امنیتی اروپا را نیز تضعیف کند.

این مقامات که به شرط ناشناس ماندن صحبت کردند، گفتند که پس از بحث‌ها احساس اطمینان نکرده‌اند و احساس نمی‌کنند که اهداف نهایی روشنی در طرف آمریکایی وجود داشته باشد.

با وجود گفت‌وگوهای مکرر بین ویتکاف و کلوگ، دولت آمریکا فرآیند سیاست‌گذاری هماهنگ در مورد اوکراین را ایجاد نکرده است. برخلاف رویه معمول، شورای امنیت ملی تنها یک جلسه برگزار کرده است، جلسه‌ای که شامل تمام یا بیشتر مشاوران ارشد امنیت ملی رئیس‌جمهور است. به گفته فردی آشنا با موضوع، این جلسه منجر به سردرگمی بیشتر در داخل دولت و میان هم‌پیمانان اروپایی در خصوص جهت مذاکرات صلح شده است.

دو دیپلمات ارشد غربی که با دولت در تماس هستند، گفتند که معتقدند واشنگتن برنامه روشنی برای پیشبرد مذاکرات ندارد و نمی‌داند در صورت ادامه تعلل روسیه باید چه کاری انجام دهد.

یکی از دیپلمات‌ها که به شرط ناشناس ماندن صحبت کرد، گفت: «گاهی اوقات از بخش‌های مختلف دولت چیزهای متناقض می‌شنویم. این موضوع نیز احساس عدم وجود یک برنامه واقعی را تشدید می‌کند.»