افت رشد اقتصادی در بزرگ‌ترین بخش اقتصاد ایران

به گزارش اکوایران حجم حقیقی اقتصاد ایران از 192 هزار میلیارد تومان در تابستان سال گذشته به 197 هزار میلیارد تومان در تابستان امسال رسیده، بر این اساس رشد اقتصادی رقم خورده در تابستان سال جاری 2.5 درصد بوده است. بررسی ها نشان می دهد رشد اقتصادی در تابستان نسبت به بهار به شکل قابل توجهی کاهش یافته است. در میان بخش های اقتصادی بیشترین سهم از حجم اقتصاد ایران را بخش خدمات دارد، به بیان ساده تر بالغ بر 50 درصد ارزش افزوده اقتصادی ایران در این بخش شکل می گیرد و از این حیث خدمات بزرگ ترین بخش اقتصاد کشور است. بخش خدمات عموما در سال های گذشته‌تر کمتر دچار چرخه های رونق و رکود می‌شد و تقریبا روند رشد متعارفی را هر ساله تکرار می کرد، حتی در سال 97 که پس از شروع دور جدید تحریم های ایالات متحده علیه ایران بود و رشد کل منفی شد، باز هم رشد این بخش مثبت ماند، اما با شیوع کرونا در اواخر سال 98 این روند شکسته شد.

رشد اقتصادی بخش خدمات بر مدار نزول

حجم حقیقی بخش خدمات در تابستان سال گذشته 102.3 هزار میلیارد تومان برآورد شده، این رقم در تابستان امسال به 103.7 هزار میلیارد تومان رسیده، بر این اساس رشد اقتصادی بزرگ ترین بخش اقتصاد کشور در تابستان امسال 1.4 درصد بوده است. این در حالیست که این نرخ رشد در بهار 3.9 درصد بوده است. علاوه بر اینکه رشد اقتصادی بخش خدمات نسبت به بهار پایین تر آمده، نسبت به نرخ های سال گذشته به شکل قابل توجهی کاهش یافته است، به گونه که رشد این بخش در تابستان سال گذشته 5.7 درصد بوده است. بنابراین رشد اقتصادی بخش خدمات در تابستان امسال نسبت به نرخ رشد تجربه شده همین بخش در فصل مشابه سال گذشته بالغ بر 4 درصد پایین تر آمده است.

در انتهای زمستان سال 98 بود که کشور با شیوع ویروس کرونا دچار بحران شد. به طبع زمانی که بحران هایی مانند کرونا رخ می دهد، نخستین ضربه اقتصادی شان به بخش خدمات است، چراکه عموما در چنین شرایطی مردم تقاضایشان را از بازار خدمات کاهش می دهد. از همین رو نیز این رکود تقاضا باعث شد تا رشد اقتصادی بخش خدمات در بهار، تابستان و پاییز سال 99 منفی شود. این رشد منفی موجب شد تا حجم 391 هزار میلیاردی بخش خدمات در سال 98 به 386 هزار میلیارد تومان در سال 99 برسد.

از زمستان 99 و به طور کلی از سال 1400 با آرام تر شدن تب کرونا و عادت کردن جامعه و اقتصاد به شرایط جدید، بخش خدمات به مدار رشد های مثبت و نسبتا بالا رسید. البته بخشی از این نرخ های رشد بالا به دلیل منفی بودن رشد در سال 99 بود، به عبارت دیگر در سال 99 حجم این بخش کاهش یافت و در سال 1400 که شرایط عادی تر شد با کمی افزایش ارزش افزوده خدمات اعداد رشد قابل ملاحظه ای به دست آمد. همانگونه که گفته شد از تابستان 1400 به بعد روند نزولی نرخ رشد بخش خدمات آغاز شد تا جایی که در تابستان امسال به کانال یک درصد رسیده است. می توان گفت در سال گذشته بخش خدمات زخم های سال 99 رو ترمیم کرده و نشانه آن هم رشد های بالای به ثبت رسیده است، اما اکنون این بخش به حالت عادی خود رسیده و از این به بعد برای تجربه رشد های بالا نیاز به ایجاد ظرفیت های جدید دارد.