7 اکتبر؛ روزی که سیاست آمریکا و خاورمیانه تغییر کرد

به گزارش اکوایران، جو بایدن پس ازشتافتن به کمک اسرائیل پس از حمله مهیب ۷ اکتبر سال گذشته، متعهد شد که آمریکا در روزهای تاریک اسرائیل در کنار آن خواهد ایستاد، و روزهای خوب که او اصرار داشت خواهند آمد.

تغییر موازنه قوا

در آن زمان هیچ کس از پیامدهای سیاسی داخلی و بین المللی وعده بایدن خبر نداشت. جنگ متعاقب آن نقش وجودی ایالات متحده در بقای اسرائیل را ثابت کرد، اما همچنین به شدت ائتلاف آن‌ها را تحت فشار قرار داد. و نیز پیش از انتخابات پرآشوب بین کامالا هریس، معاون رئیس‌جمهور و رئیس‌جمهور سابق، دونالد ترامپ در ماه آینده، برخی از عمیق‌ترین شکاف‌های سیاسی آمریکا را آشکار کرده و گسترش داده است.

به نوشته سی‌ان‌ان، حمله ۷ اکتبر حماس فقط موازنه استراتژیک خاورمیانه را تغییر نداد –از جمله با دو رویارویی مستقیم اسرائیل و ایران. بلکه مانند حملات 11 سپتامبر در سال 2001، وحشت حمله حماس زنجیره‌ای از وقایع را به راه انداخت که زندگی‌های بی شماری را تحت تأثیر قرار داد و باعث ایجاد ناآرامی‌های سیاسی در هزاران کیلومتر دورتر شد.

از نظر نظامی، ایالات متحده و متحدانش دو عملیات بی‌سابقه را برای محافظت از اسرائیل در برابر رگبار موشک‌ها و پهپادهای ایران انجام داده‌اند. ایالات متحده همچنین بارها نیروهای حوثی در یمن را بمباران کرده است، که در پی 7 اکتبر حملاتی را به کشتی‌های بین المللی در دریای سرخ انجام داده‌اند. در بحبوحه ترس واشنگتن از یک جنگ تمام عیار خاورمیانه، آسیب پذیری نیروهای آمریکایی در منطقه در ژانویه برجسته شد، زمانی که سه نیروی آمریکایی در حمله به پایگاهی در اردن کشته شدند.

در داخل آمریکا، پیامدهای حملات حماس با فضای سیاسی مسموم سال انتخابات ریاست جمهوری همزمان شده است. اعتراضات دانشگاه‌ها بر انشعابات در حزب دموکرات تأکید کرد. این حزب به سرعت شاهد تحولات سیاسی بی‌سابقه‌ای بود که طی آن بایدن از نامزدی انتخاب مجدد خود صرف‌نظر کرد و تنها چند ماه قبل از انتخابات از هریس حمایت کرد. در رقابت جدید بین هریس و ترامپ، رویدادهای خاورمیانه همچنان طنین‌هایی را ایجاد می‌کند که می‌تواند بر نتیجه انتخابات تأثیر بگذارد.

چالش عظیم برای سیاست خارجی آمریکا

یورش اسرائیل علیه حماس در غزه که ده‌ها هزار غیرنظامی در آن کشته شده‌اند، ممکن است در نهایت امیدهای ایالات متحده برای راه‌حل تشکیل دو کشور را از بین ببرد. و همچنین به بزرگترین بحران خارجی دولت بایدن تبدیل شده است، آن هم در زمانی که سیستم جهانی تحت رهبری ایالات متحده تحت فشار چالش‌های روسیه و چینِ در حال ظهور است.

تشدید جنگ اسرائیل علیه حزب‌الله در لبنان، ممکن است دامن واشنگتن را بگیرد و جرقه درگیری مستقیم با ایران را بزند، چیزی که تاکنون در طول تقریباً نیم قرن خصومت پس از انقلاب اسلامی از آن اجتناب شده است.

بایدن برای چندین دهه حامی سرسخت اسرائیل بوده، اما عملکرد او مانع از افزایش سوء ظن و اختلافات با راست‌گراترین کابینه اسرائیل در تاریخ نشد. بنیامین نتانیاهو بارها درخواست‌های رئیس‌جمهور آمریکا برای کاهش هزینه‌های غیرنظامی جنگ در غزه را رد کرده است و زمانی که منافع آمریکا و اسرائیل از هم فاصله داشتند، اولویت‌های واشنگتن را نادیده گرفته است. در نتیجه، دولت بایدن شاهد فرسایش قابل توجهی در اقتدار خود در صحنه بین المللی بوده و اولویت‌های سیاست خارجی آن تهدید شده است.

ماه‌ها دیپلماسی شاتلی ایالات متحده پیشرفت محسوسی نداشته و توافق آتش بس دورتر از همیشه به نظر می‌رسد. اعتبار شخصی بایدن نیز به دلیل سرپیچی‌های نتانیاهو آسیب دیده است، کسی که از مداخله در سیاست داخلی آمریکا دریغ نکرده است و آشکارا از ترامپ و جمهوری‌خواهان متحد او حمایت کرده است.

در هفته‌های پس از حملات 7 اکتبر، به نظر می‌رسید که نتانیاهو در مسیر فراموشی سیاسی است و تصویر او به‌عنوان محافظ نهایی اسرائیل در تاریک‌ترین روز تاریخ آن نابود شده است. اما استقامت سرسختانه او به این معنی است که اکنون تقریباً مطمئن است که او بیش از بایدن دوام خواهد آورد، که در ژانویه قدرت را ترک می‌کند. گسترش جنگی که رئیس جمهور ادامه آن را به ترامپ یا هریس واگذار خواهد کرد، لکه‌ای بر میراث سیاستمداری خواهد بود که خود را متخصص سیاست خارجی می‌دانست.

پس لرزه‌های عمیق سیاسی داخلی

حمله حماس و پاسخ اسرائیل شکاف‌ها را در جامعه و سیاست داخلی آمریکا آشکار و گسترده‌تر کرده است.

واشنگتن چندین نسل در میانجیگری خاورمیانه مشارکت داشته است. اما مناقشه اسرائیل و فلسطین هرگز مانند پس از 7 اکتبر به یک موضوع سیاسی داخلی خطرناک تبدیل نشده بود.

تصاویر تلافی‌جویی اسرائیل علیه حماس در غزه و صحنه‌های دلخراش کشته شدن کودکان و غیرنظامیان فلسطینی باعث واکنش ضد اسرائیلی در جناح چپ شد که فشار سیاسی خطرناکی را برای بایدن و سپس هریس ایجاد کرد.

خشم جریان مترقی نسبت به اسرائیل و ناکامی دولت بایدن در مهار نتانیاهو، ائتلاف دموکرات را دو دسته کرد. هزاران رای دهنده آمریکایی عرب و دیگران از حمایت از بایدن در انتخابات مقدماتی خودداری کردند و احتمال غیاب آن‌ها در انتخابات ماه آینده، به ویژه در ایالت‌های نوسانی بحرانی مانند میشیگان، می‌تواند امیدهای هریس برای کاخ سفید را نابود کند.

هریس اکنون در تلاش است تا همان تعادل خطرناکی را دنبال کند که بایدن مدت‌ها از آن ناتوان بود. او باید دستورکار سیاست خارجی ایالات متحده را در اولویت قرار دهد، به عنوان یک ضرورت سیاسی در کنار اسرائیل بایستد، و به دنبال تعدیل ناآرامی‌های درون حزب دموکرات بر سر جنگ باشد. هریس هفته گذشته در نشانه‌ای از نگرانی عمیق سیاسی، برای دیدار با رهبران عرب آمریکایی به میشیگان سفر کرد.

اما پیش از آن نیز نگرانی و تلاش‌های او مشهود بود. او این هفته به سی‌بی‌اس گفت: «کاری که ما به صورت دیپلماتیک با رهبری اسرائیل انجام می‌دهیم، پیگیری مستمر پیرامون شفاف‌سازی اصول خودمان است، که شامل نیاز به کمک‌های بشردوستانه، نیاز به پایان دادن به این جنگ و نیاز به توافقی است که گروگان‌ها را آزاد و آتش‌بس را برقرار کند» 

هریس افزود: «ما در اعمال فشار بر اسرائیل و بر منطقه، از جمله رهبران عرب، متوقف نخواهیم شد». او اصرار داشت که برخلاف آنچه به نظر می‌رسد، واشنگتن به طور قابل توجهی بر استراتژی نتانیاهو تأثیر گذاشته است.

اتحاد ضمنی ترامپ و نتانیاهو

نتانیاهو مدت‌هاست که یک بازیگر حرفه‌ای در سیاست آمریکا بوده است و قدمت آن به دولت کلینتون در دهه 1990 بازمی‌گردد. اما مداخلات زیرکانه او که برای حفظ او در قدرت طراحی شده بود، در سال گذشته به سطوح جدیدی رسیده است. او منافع مشترکی با جمهوری‌خواهانی پیدا کرده است که به دنبال استفاده از جنگ برای آسیب رساندن به بایدن در آستانه انتخابات بودند. در ماه ژوئیه، در طول سفری که عمدتاً توسط جمهوری‌خواهان برنامه‌ریزی شد و بسیاری از دموکرات‌ها را خشمگین کرد، در کنگره ایالات متحده سخنرانی کرد.

به نظر می‌رسد نتانیاهو روی بازگشت ترامپ به قدرت سرمایه‌گذاری می‌کند. رئیس‌جمهور سابق در دوره اول خود تا حد زیادی از سیاست‌های جنگ‌طلبانه رهبر اسرائیل پیروی کرد و از جنگ پس از 7 اکتبر استفاده کرد تا روایت خود را ترویج کند که جهان زیر نظر دموکرات‌ها به سمت جنگ جهانی سوم می‌رود.

پس از آنکه بایدن گفت اسرائیل نباید با حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران به حملات موشکی بالستیک ایران هفته گذشته پاسخ دهد، اختلافات سیاسی در آمریکا بر سر اهداف اسرائیل تشدید شد. بسیاری از حامیان نتانیاهو در ایالات متحده بر این پندارند که پس از ترور رهبران ارشد حزب‌الله و تضعیف قابلیت‌های نظامی آن، هرگز زمانی بهتر به دست نخواهد آمد که اسرائیل تلاش کند برنامه هسته‌ای ایران را مختل کند.

اما با توجه به اینکه این تأسیسات پراکنده و در اعماق زمین هستند، سؤالاتی در مورد اینکه اسرائیل تا چه حد می‌تواند این برنامه را عقب بیاندازد وجود دارد. بسیاری از کارشناسان همچنین نگرانند که چنین حمله‌ای جنگی آخرالزمانی را آغاز کند که ایالات متحده به آن کشیده شود.

به نظر می‌رسد ترامپ که به دنبال ضعیف نشان دادن بایدن و هریس است، نتانیاهو را تشویق می‌کند که این کار را انجام دهد. ترامپ روز جمعه از حضار در یک گردهمایی در ایالت کارولینای شمالی پرسید. «نظرتان در مورد ایران چیه؟ (بایدن) می‌گوید می‌توانند بزنند، تا زمانی که به چیزهای هسته‌ای ضربه نزنند. مگر این همان چیزی نیست که شما می‌خواهید به آن ضربه بزنید، درست است؟ فکر می‌کنم او اشتباه کرده است. این همونی نیست که قراره بزنی؟»

موج‌های شوک روزافزون در سال پیش رو

در ادامه چه می‌شود؟

ساکن بعدی کاخ سفید یکی از خطرناک‌ترین بحران‌های پیش روی یک رئیس جمهور مدرن آمریکا را به ارث خواهد برد.

اگر هریس برنده شود، که تا کنون تمایلی به پرداختن به نظرات خود خارج از محدودیت‌های رویکرد بایدن نداشته است، باید سیاست خود را در مورد جنگ ترسیم کند. او احتمالاً با آزمون‌های مشابهی برای قدرت خود و پیچیدگی‌های درگیری بین منافع ایالات متحده و اسرائیل روبرو خواهد شد، زیرا به نظر می‌رسد احتمال کمی وجود دارد که جنگ در چند ماه آینده به پایان برسد.

و در حالی که اغلب دیده شده که ترامپ به نتانیاهو یک چک سفید پیشنهاد می‌کند، مخالفت او با دخالت ایالات متحده در جنگ‌های خارجی - به‌ویژه در خاورمیانه - ممکن است به این معنی باشد که او کمتر به دنبال تشدید تنش خواهد بود، به ویژه اگر به جایگاه سیاسی خودش ضربه بزند.

هر اتفاقی که ماه آینده بیفتد، ایالات متحده پس از 7 اکتبر 2023 همچنان عمیقاً درگیر واقعیت‌های جدید خاورمیانه خواهد بود.