تخطی بانک مرکزی از مرز دولت

به گزارش اکوایران، بانک مرکزی خبر داد که نرخ بهره بین بانکی در هفته منتهی به 23 شهریور ماه، به 20.93 درصد رسیده است. این پنجمین هفته متوالی است که نرخ بهره بین بانکی در مسیر صعودی حرکت می کند. 

پیش از این تیم اقتصادی دولت تصمیم داشت تا نرخ بهره بین بانکی را در مرز 20 درصد نگه دارد و بانک مرکزی نیز به این استراتژی رضایت داشت. اما در طول یک ماه اخیر این نرخ به صورت چراغ خاموش یک واحد درصد افزایش پیدا کرده است. به نظر سیاستگذار پولی تصمیم گرفته تا نرخ هدف را متناسب با واقعیت های اقتصادی تغییر دهد. 

آنچه این فرضیه را تقویت می کند، کنترل تزریق پول در عملیات بازار باز است. تزریق پول در این بازار در حوالی 70 هزار میلیارد تومان قرار دارد، نرخ سود بازار باز نیز 2 هفته است که در سطح 21 درصد کنترل شده است. همه اینها نشان از این دارد که بانک مرکزی خیال ندارد این ابزار پولی را به وزارت اقتصاد واگذار کند، چرا که برخی می گویند تابع هدف وزارت اقتصاد در مورد نرخ بهره بین بانکی، سیگنال مثبت به بازار سرمایه است، در حالیکه هدف بانک مرکزی کنترل تورم است که با نرخ بهره غیرواقعی قابل تحقق نیست. 

2 احتمال از وضعیت بازار پول

آنچه افزایش نرخ سود را مبهم می کند، کاهش اعتبارات قاعده مند در هفته گذشته است. میزان اعتبارات قاعده مند، که نشان دهنده استقراض فوری بانک های نیازمند از بانک مرکزی در سقف نرخ سود(22 درصد) است، در هفته اخیر 21 هزار میلیارد تومان کاهش پیدا کرده است. نتیجه گیری اولیه این است که نیاز بانک ها به نقدینگی فوری در حال کاهش است. اتفاقی که باید منجر به کاهش نرخ بهره بین بانکی شود، اما در عمل واقعیت جور دیگری رقم خورده است.

کارشناسان در توضیح این پدیده 2 سناریو را مطرح می کنند، سناریوی اول ممکن است مربوط به جریمه  ای باشد که بانک مرکزی برای یک سری از بانک های با اضافه  برداشت در نظر گرفته باشد. در این سناریو، سیاستگذار پولی مسیر اعتبارات قاعده مند را برای آنها سخت کرده و این بانک ها نمی توانند به شکل نامحدود از این امکان برخوردار شوند؛ در نتیجه ناچار شده اند نیاز خود را با نرخ بیشتر از بازار بین بانکی تامین کنند.

سناریو دوم می تواند ناشی از افزایش انتظارات تورمی در بانک ها باشد. در واقع افزایش نرخ بهره بین بانکی در این حالت، سیگنالی از افزایش انتظارات در بانک ها است که دیگر بانک های دارای مازاد، منابع خود را از نرخی پایین تر در اختیار دیگر بانک ها قرار نمی دهند.