«به نام سعادت ملت ایران و به منظور کمک به تامین صلح جهانی، امضاکنندگان ذیل پیشنهاد مینماییم که صنعت نفت ایران در تمام مناطق کشور بدون استثنا ملی اعلام شود یعنی تمام عملیات اکتشاف، استخراج و بهرهبرداری در دست دولت قرار گیرد.»
این متنی بود که با امضای محمد مصدق، ابولحسن حائریزاده، الهیار صالح، حسین مکی و علی شایگان در ٨ آذرماه ١٣٢٩ به مجلس شانزدهم پیشنهاد شد؛ اما در آن روز مورد اقبال نمایندگان قرار نگرفت؛ با این حال نزدیک به 3 ماه بعد و پس از ترور حاجعلی رزم آرا نخست وزیر وقت، به تصویب مجلسین شورا و سنا رسید.
این مصوبه نمایندگان ملت به یکی از مهمترین نقاط عطف تاریخ معاصر ایران بدل شد. نقطه عطفی که سایه آن تا سالها بر بخش عمده تحولات این مرز پرگهر سایه انداخته است.
سیدحمید متقی پژوهشگر تاریخ ایران معاصر در هفتاد و سومین سالگرد ملی شدن صنعت نفت، درباره پیامدهای مثبت و منفی جنبش ملی صنعت نفت با سیدحسن شجاعی استاد تاریخ دانشگاه مازندران و نویسنده کتاب توسعه نیافتگی و صنعتیسازی در ایران عصر قاجار و پهلوی، به گفتوگو نشسته است.
