امواج تعرفه‌های جدید ترامپ در بازارهای جهانی/ اقدامات تلافی‌جویانه کانادا و مکزیک، اقتصاد آمریکا به لرزه در می‌آید؟

به گزارش اکوایران، دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، روز شنبه (13 بهمن) اعلام کرد که بر کالاهای وارداتی از دو شریک تجاری برتر این کشور یعنی کانادا و مکزیک، تعرفه 25 درصد وضع می‌کند و این فرآیند از روز سه‌شنبه آغاز خواهد شد. دولت آمریکا گفته است این دو کشور در متوقف کردن ورود مهاجران غیرقانونی و مواد مخدر به داخل آمریکا شکست خورده‌اند. یک مستثنی در این میان، نفت کاناداست که تعرفه‌ای پایین‌تر در سطح 10 درصد بر آن وضع می‌شود.

به نوشته وال‌استریت ژورنال، دولت ترامپ همچنین در حال افزایش تعرفه‌های واردات از چین به‌میزان 10 درصد دیگر است. چین سومین شریک تجاری بزرگ ایالات متحده به حساب می‌آید و واشنگتن این کشور را به روانه کردن حجم بزرگ فنتانیل به داخل آمریکا متهم کرده است. رئیس‌جمهور آمریکا همچنین تعرفه‌ها را به‌عنوان ابزاری برای حفاظت و گسترده‌تر کردن تولید آمریکا بیان کرده است.  

دولت ترامپ اعلام کرده است مالیات بر واردات تا زمانی که بحران مواد مخدر و مهاجران کاهش نیابد، برقرار خواهد بود. از سوی دیگر، کانادا و مکزیک اقدامات تلافی‌جویانه‌ای برای وضع تعرفه بر کالاهای آمریکایی آماده کرده‌اند.

اگر جنگ‌های تجاری ادامه پیدا کند، اقتصاد آمریکا به‌شکل منفی تحت تأثیر قرار می‌گیرد و تبعات آن بر تمام کالاها، از قیمت مواد غذایی گرفته تا فولاد و صنایع انرژی، نمایان خواهد شد.  

در ادامه آنچه در هفته‌ها و ماه‌های آتی در انتظار خواهد بود، آورده شده است.

سردرگمی

کسب‌وکارهای آمریکای شمالی به دهه‌ها تجارت بدون تعرفه که به‌واسطه «توافق تجارت آزاد آمریکای شمالی» و جایگزین آن یعنی «توافق آمریکا، کانادا مکزیک» الزامی شده است، عادت کرده‌اند. بنابراین، این احتمال وجود دارد که با وضع تعرفه‌ها، سردرگمی‌هایی به وجود آید، دست‌کم در کوتاه‌مدت. اگر قوانین به‌سرعت شفاف نشوند، ممکن است صف‌های طولانی کامیون‌ها بر پل‌های تگزاس و دیترویت ظاهر شوند و تحویل محموله‌ها به تأخیر بیفتد.

ترامپ اعلام کرده است چندین قانون فدرال به او این اختیار را می‌دهد که به وضع تعرفه بپردازد، از جمله «قانون اختیارات اقتصادی اضطراری بین‌المللی» که به روسای جمهور آمریکا اجازه می‌دهد پس از اعلام وضعیت اضطرار ملی، بخشی از تجارت را تغییر دهند.

متخصصان تجارت می‌گویند چالش‌های قانونی از سوی مکزیک، کانادا و واردکنندگان آمریکایی محتمل به‌نظر می‌رسد، همانطور که شرکت‌های واقع در این سه کشور احتمالا با ماه‌ها نااطمینانی روبه‌رو شوند.

تورم بالاتر

معیار مورد ترجیح فدرال رزرو برای تورم نشان داد که قیمت‌های مصرف‌کننده در ماه دسامبر و در یک بازه یک‌ساله، 2.6 درصد رشد داشته است. طبق اعلام شرکت تجزیه و تحلیل «کپیتال اکونومیکس»، تعرفه 25 درصدی بر کالاهای کانادایی و مکزیکی تورم را به سطح حدود 3.2 درصد افزایش خواهد داد که به‌شکل قابل توجهی بالاتر از هدف 2 درصدی بانک مرکزی آمریکاست.

دولت ترامپ ریسک رشد تورم را در سطح پایینی می‌داند و اعلام کرده است تعرفه‌های بالاتر درآمد بیشتری به خزانه فدرال وارد می‌کند. ترامپ در روز جمعه اعلام کرد: «تعرفه‌ها باعث تورم نمی‌شوند، بلکه موفقیت را به‌همراه می‌آورند.»

قیمت بالاتر مواد غذایی

اقتصاددانان می‌گویند اگر واردکنندگان به‌واسطه تعرفه‌ها مجبور شوند 25 درصد پول بیشتری برای مواد غذایی بپردازند، افزایش قیمت‌ مواد غذایی می‌تواند نخستین علامت رشد تورم باشد که مصرف‌کنندگان آمریکایی متوجه آن می‌شوند.

مکزیک حدود نیمی از واردات محصولات تازه کشاورزی به ایالات متحده را تأمین می‌کند و یک تأمین‌کننده بسیار مهم در فصل زمستان است. به گفته وزارت کشاورزی ایالات متحده، بیش از 80 درصد آووکادوهای ایالات متحده از مکزیک می‌آیند.

کانادا یک تأمین‌کننده بزرگ در طیف گسترده‌ای از محصولات است، از لوبیا قرمز گرفته تا گوجه گیلاسی. این محصولات در گلخانه‌های عظیم در نزدیکی مرز آمریکا تولید می‌شوند. ایالات متحده در تولید مواد غذایی کوتاهی نمی‌کند، بنابراین برخی جایگزین‌های داخلی در دسترس خواهد بود. اما اقتصاددانان هشدار می‌دهند که قیمت‌های بالاتر برای واردات ممکن است باعث شود تأمین‌کنندگان داخلی نیز قیمت‌های خود را افزایش دهند.

غوغای صنعت خودرو

خودروسازان آمریکایی و خارجی یک شبکه پیچیده از کارخانه‌های خود را در داخل ایالات متحده، کانادا و مکزیک ایجاد کرده‌اند. گاهی‌اوقات قطعات و وسایل نقلیه نیمه‌تمام، چندین مرتبه از مرزهای شمالی و جنوبی آمریکا عبور می‌کنند تا در نهایت فرآیند تولید آن‌ها تکمیل شود.

در صورتی که عبور قطعات و خودروهای نیمه‌تمام از مرزهای آمریکا با تعرفه 25 درصدی همراه شود، هزینه‌های تولید بالاتر می‌رود و خودروسازان احتمالا قیمت‌ محصولات خود را افزایش خواهند داد. این در حالیست که مصرف‌کنندگان آمریکایی نسبت به رشد قابل توجه قیمت خودرو در زمان همه‌گیری کرونا، تحت فشار قرار داشته‌اند.

امبروز کانروی، مدیرعامل شرکت مشاوره‌ای Seraph، گفت که برخی تولیدکنندگان قطعات خودرو در مکزیک و کانادا در حال اضافه کردن شیفت‌های اضافه کاری و افزایش تحویل‌ها به ایالات متحده پیش از اعمال رسمی تعرفه‌ها هستند، در حالیکه تولیدکنندگان دیگر انتقال برخی خطوط تولید خود به ایالات متحده را مورد بررسی قرار می‌دهند.

جنرال موتورز این هفته اعلام کرد که واردات خودرو از مکزیک و کانادا را تسریع کرده است. تخمین زده می‌شود که بیش از یک‌سوم فروش این شرکت در ایالات متحده از خودروهایی است که در مکزیک و کانادا تولید می‌شوند.

حمایت از صنعت فولاد

بخش فولاد و آلومینیوم آمریکا از مدت‌ها قبل خواستار حفاظت در برابر رقیبان کم‌هزینه‌ خارجی بوده است و احتمالا وضع تعرفه‌ها را به فال نیک می‌گیرند. ائتلافی از تولیدکنندگان داخلی هفته گذشته از ترامپ خواستند تعرفه‌های جدید بر فولاد و آلومینیوم مکزیک وضع کند.

آن‌ها استدلال می‌کنند که تولیدکنندگان مکزیکی، فولاد و آلومینیوم خود را به بازار ایالات متحده سرازیر کرده‌اند که نقض تعهدات از سوی دولت مکزیک محسوب می‌شود؛ امری که باعث شده است چندین کارخانه آمریکایی تعطیل شود.

زک موتل، رئیس «ائتلاف برای یک آمریکای مرفه» که نماینده تولیدکنندگان داخلی فولاد، آلومینیوم و سایر صنایع آمریکا است، روز شنبه در بیانیه‌ای گفت: «برای دهه‌ها، سیاست‌های به‌اصطلاح تجارت آزاد، پایه صنعتی آمریکا را تضعیف کرده، زنجیره‌های تأمین داخلی را نابود کرده و کارگران آمریکایی را در معرض سلطه دولت‌های خارجی و شرکت‌های چندملیتی قرار داده است.»

خریداران داخلی فولاد در آمریکا احتمالا نظر مخالفی داشته باشند. وضع تعرفه‌های فولاد در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ باعث شد قیمت‌ها در آمریکا افزایش پیدا کند؛ امری که برنامه‌ریزی برای کلید زدن پروژه‌های بزرگ و تحویل آن‌ها در چارچوب بودجه را دشوار کرد.

بازسازی مجدد (شاید)

اگر بخش بزرگی از تولید به‌دلیل تعرفه‌ها برای همیشه به داخل خاک آمریکا بیاید، این موضوع یکی از اهداف ترامپ برای وضع تعرفه‌ها را به واقعیت تبدیل می‌کند. با این حال، اقتصاددانان می‌گویند تردید بزرگی در این رابطه وجود دارد.

برد ستسر، یک مقام سابق وزارت خزانه‌داری ایالات متحده که اکنون از اعضای ارشد شورای روابط خارجی این کشور است، می‌گوید: «این موضوع به‌شکل گسترده در نظر گرفته می‌شود که ترامپ استفاده از تعرفه‌ها را به‌عنوان ابزاری برای چانه‌زنی می‌بیند.»

او معتقد است: «اگر فکر می‌کنید که مذاکره‌ای صورت خواهد گرفت که تعرفه‌ها را حذف کند، تولید را تغییر نخواهید داد. در کوتاه‌مدت، اختلالاتی ایجاد خواهد شد و بسیاری از مردم هزینه‌های بیشتری پرداخت خواهند کرد.»

رشد قیمت‌‌های مرتبط با انرژی

تعرفه‌های جدید می‌تواند قیمت‌ بنزین، سوخت جت و نفت گرمایشی در آمریکا را افزایش دهد، زیرا کانادا حدود 60 درصد و مکزیک 10 درصد از واردات نفت خام آمریکا را تأمین می‌کنند. در مجموع، این واردات حدود 30 درصد از نفت خام مورد استفاده ایالات متحده را تشکیل می‌دهد. بسیاری از پالایشگاه‌های داخلی آمریکا برای پردازش نفت کانادا طراحی شده‌اند و تغییر آن کار ساده‌ای نیست.

وضع تعرفه پایین‌تر بر واردات انرژی کانادا (تعرفه 10 درصدی) نشان می‌دهد دولت ترامپ از ریسک خشمگین کردن مصرف‌کنندگان آمریکایی با قیمت بنزین بالاتر آگاه است. با این حال، کانادا در صورتی که با اقداماتی که عرضه نفت را محدود کند، اقدام تلافی‌جویانه انجام دهد، می‌تواند قیمت‌ها در داخل آمریکا را بالا ببرد.

اقتصاددانان می‌گویند اگر پالایشگاه‌ها یا تولید خودرو، روند آهسته‌ای در پیش بگیرند یا کاملا متوقف شوند، رشد اقتصادی آمریکا به‌شکل منفی تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.

افزایش هزینه لوازم الکترونیکی مصرفی

تعرفه 10 درصدی جدید ترامپ بر کالاهای وارداتی از چین به مجموعه عوارضی که ایالات متحده قبلا بر کالاهای چینی اعمال کرده است، اضافه می‌شود.

در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ و سپس ریاست‌جمهوری جو بایدن، آمریکا تعرفه‌های جدیدی بر طیف وسیعی از کالاهای صنعتی چینی، از جمله نیمه‌رساناها و فولاد وضع کرد تا در برابر سیاست‌های تجاری ناعادلانه چین اعتراض کند. با این حال، بیشتر محصولات مصرفی از این تعرفه‌ها معاف بودند.

اکنون تعرفه 10 درصدی جدید که شامل تمامی کالاهای چینی می‌شود، برای نخستین‌بار بسیاری از محصولات مصرفی را هدف قرار می‌دهد. این اقدام ممکن است افزایش قیمت در خرده‌فروشی‌ها و واکنش متقابل چین را به دنبال داشته باشد. از جمله کالاهایی که تحت تأثیر قرار خواهند گرفت، لوازم الکترونیکی مصرفی هستند، از جمله تلفن‌های همراه هوشمند و لپ‌تاپ که می‌توانند با رشد قیمت همراه شوند.