به گزارش اکوایران؛ صنعت فرش دستباف ایران این روزها با چالش‌های متعددی مواجه است. در حالی که فرش ایرانی به‌لحاظ کیفیت و طراحی در سطح بالایی قرار دارد، مشکلاتی چون موانع صادراتی، نبود حمایت‌های بیمه‌ای برای بافندگان و کمبود سیاست‌های حمایتی از سوی دولت، این صنعت را با بحران‌هایی جدی روبرو کرده است.

محمد زرینه‌کفش، قائم‌مقام اتحادیه کشوری فرش دستباف، در گفت‌وگو با «اکوایران» به بررسی وضعیت کنونی تولید و صادرات فرش دستباف ایران پرداخت و چالش‌های پیش روی این صنعت را تشریح کرد. زرینه‌کفش با تأکید بر اینکه کیفیت فرش دستباف ایران همچنان در سطح بالایی قرار دارد، گفت: هنرمندان و بافندگان ما از نظر کیفیت بافت هیچ مشکلی ندارند و حتی به سمت نوآوری و تنوع پیش رفته‌اند. اگرچه در برخی موارد نیاز است که تنوع طرح‌ها افزایش یابد، اما مشکل اصلی این صنعت مربوط به تولیدکنندگان و بافندگان نیست، بلکه در حوزه بازاریابی و بازارشناسی با کمبودهایی مواجه هستیم.

او معتقد است: اصالت فرش ایرانی باید حفظ شود، اما می‌توان در رنگ‌بندی و طراحی، متناسب با سلیقه جهانی تغییراتی ایجاد کرد تا با دکوراسیون‌های مدرن هماهنگ شود. در حال حاضر، با وجود مشکلات، همچنان تقاضا برای فرش ایرانی در بازارهای جهانی وجود دارد.

زرینه‌کفش از برخی موانع داخلی که صادرات فرش را با مشکل مواجه کرده است، انتقاد کرد و گفت: فراتر از تحریم‌ها، قوانین داخلی نیز چالش‌های متعددی را برای صادرکنندگان ایجاد کرده است. به عنوان مثال، صادرکنندگان ملزم شده‌اند که در مدت شش ماه ارز حاصل از صادرات را به کشور بازگردانند یا کالا را دوباره وارد کنند. این محدودیت در شرایطی که ممکن است فروش یک فرش بیش از شش ماه طول بکشد، غیرمنطقی است و به صادرات ضربه می‌زند.

پیش‌تر این موضوع را مرتضی میری به «اکوایران» گفته بود. او به مشکل تخصیص ارز هم اشاره کرده بود. زرینه کفش هم مشکل تخصیص ارز را یکی از مهمترین چالش‌ها مطرح کرد و گفت: صادرکنندگان مجبورند ارز حاصل از صادرات را با نرخ پایین‌تر به دولت تحویل دهند، در حالی که در بازار آزاد نرخ بالاتری دارد. این سیاست باعث شده بسیاری از فعالان اقتصادی از صادرات فرش دست بکشند.

قائم‌مقام اتحادیه کشوری فرش دستباف با ابراز نگرانی از کاهش صادرات فرش ایرانی در سال‌های اخیر اظهار کرد: با توجه به افزایش نرخ ارز، فرش ایرانی برای خریداران خارجی ارزان‌تر شده و بازار جهانی به شدت به آن علاقه‌مند است، اما به دلیل قوانین سخت‌گیرانه، ما نتوانسته‌ایم از این فرصت استفاده کنیم. در نتیجه، بسیاری از بافندگان از این حرفه خارج شده‌اند و تولید در معرض تهدید قرار گرفته است.

خام‌فروشی پشم ایرانی؛ ضربه به فرش ایرانی

یکی دیگر از مشکلاتی که زرینه‌کفش به آن اشاره کرد، صادرات خام پشم ایرانی بود. او گفت: پشم گوسفند ایرانی به دلیل کیفیت بالا و خاصیت ارتجاعی، یکی از بهترین مواد اولیه برای فرش دستباف است. با این حال، بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد این پشم به صورت خام صادر می‌شود و ما مجبوریم پشم کرک و پشم مرینوس را از کشورهای دیگر وارد کنیم. را از کشورهای دیگر وارد کنیم. در حالی که می‌توان با فرآوری پشم در داخل کشور، ارزش افزوده بیشتری ایجاد کرد و اشتغال را افزایش داد.

فرش های خارجی را تبلیغ نکنید

زرینه‌کفش با اشاره به اهمیت تبلیغات گفت:  در سال‌های گذشته، فرش ایرانی بدون رقیب بود، اما اکنون کشورهای دیگری مانند هند، پاکستان، نپال و چین وارد بازار شده‌اند. ما باید تبلیغات هوشمندانه‌ای انجام دهیم که ویژگی‌های منحصر به فرد فرش ایرانی، مانند کیفیت پشم، رنگرزی طبیعی و دوام بالا را به مشتریان معرفی کند. متأسفانه، تبلیغات ما در سطح بین‌المللی ضعیف است و باید در این زمینه سرمایه‌گذاری کنیم. ما وقتی فقط فرش را تبلیغ می‌کنیم ؛ می‌تواند هر فرشی باشد، پس فرش خارجی را تبلیغ نکنیم.

او  تأکید کرد که باید تبلیغات هدفمند و تخصصی در مورد فرش دستباف ایرانی صورت گیرد. دولت باید برای معرفی و تبلیغ فرش ایرانی سفیرانی را به کشورهای هدف ارسال کند و اهمیت کیفیت، اصالت، و طرح‌های منحصر به‌فرد فرش دستباف ایرانی را در بازارهای جهانی معرفی کند.

محرومیت 90 درصدی بافندگان فرش

در سالهای اخیر چالشهای  بافندگان هم تشدید شده است.  زرینه‌کفش به موضوع بیمه بافندگان نیز پرداخت و گفت: در سال‌های گذشته، اتحادیه تلاش زیادی کرد تا بیمه بافندگان را گسترش دهد، اما متأسفانه در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد بافندگان بیمه نیستند. این در حالی است که زمانی حدود ۴۰۰ هزار نفر تحت پوشش بیمه بودند، اما اکنون این تعداد کاهش یافته است.

او  افزود: دولت برای ایجاد هر شغل جدید باید سرمایه‌گذاری سنگینی انجام دهد، شاید حداقل 2 میلیارد تومان . اما در مورد بافندگان، تنها با اختصاص بودجه‌ای اندک برای بیمه می‌تواند این شغل را حفظ و تقویت کند. اگر این مشکل حل شود، هم تولید رونق می‌گیرد و هم افراد بیشتری به این حرفه جذب خواهند شد.