به گزارش اکوایران، بازار لوازم آرایشی و بهداشتی در ایران یکی از پررونق‌ترین بخش‌های اقتصادی به شمار می‌رود، اما همزمان با رشد مصرف، چالش‌هایی مانند افزایش قیمت، گسترش قاچاق و ورود محصولات تقلبی نیز این بازار را تحت تأثیر قرار داده است. 

بر اساس تحقیقات مؤسسه گالوپ، خانواده‌های ایرانی به‌طور میانگین ۴.۵ درصد از درآمد خود را صرف خرید محصولات آرایشی و بهداشتی می‌کنند. این رقم در مقایسه با کشورهایی مانند آلمان، انگلستان، فرانسه و ایتالیا به‌مراتب بالاتر است. همچنین، برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که ایران پس از عربستان سعودی، در رتبه دوم مصرف لوازم آرایشی در خاورمیانه قرار دارد و در سطح جهانی نیز هفتمین مصرف‌کننده بزرگ این محصولات محسوب می‌شود.

افزایش قیمت و رشد بازار محصولات تقلبی

در سال‌های اخیر، ممنوعیت واردات رسمی لوازم آرایشی و بهداشتی، همراه با افزایش نرخ ارز، باعث افزایش قیمت این محصولات در بازار ایران شده است. در نتیجه، عرضه محصولات تقلبی و قاچاق نیز به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. 

موسی احمدزاده، نایب‌رئیس انجمن واردکنندگان فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی، می‌گوید: «ایران رتبه اول مصرف مژه مصنوعی در جهان را دارد. همچنین، در برخی دسته‌های آرایشی مانند ریمل، پنکیک و رژ لب، ایران در جایگاه نخست جهانی قرار گرفته است.» با این حال، او هشدار می‌دهد که بسیاری از این محصولات، به‌ویژه در شرایط فعلی بازار، ممکن است تقلبی باشند.

حجم قاچاق محصولات آرایشی؛ 2.4 میلیارد دلار

به گفته حمیدرضا دهقانی‌نیا، سخنگوی پیشین ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، حجم قاچاق لوازم آرایشی و بهداشتی از سال ۱۳۹۷ تاکنون افزایش قابل توجهی داشته و در سال ۱۴۰۰ به حدود ۲.۴ میلیارد دلار رسیده است. او می‌گوید: «از سال ۹۷ تا ۱۴۰۰، میزان قاچاق این محصولات از ۱.۶ میلیارد دلار به ۲.۴ میلیارد دلار افزایش یافته که نشان‌دهنده رشد قابل توجه این معضل است.»

بر اساس گزارش‌ها، بسیاری از این محصولات از طریق مسیرهای غیررسمی مانند مرزهای عراق، کردستان و دبی وارد کشور می‌شوند. برخی از کالاهای قاچاق نیز در بازارهای مرزی مانند بانه عرضه شده و سپس به سراسر کشور توزیع می‌شوند.

ورود لوازم آرایشی قاچاق همراه مسافر، ته‌لنجی و ملوانی

کارشناسان هشدار می‌دهند که برخی از محصولات آرایشی تقلبی، حاوی ترکیبات مضر بوده و می‌توانند مشکلات جدی برای سلامت مصرف‌کنندگان ایجاد کنند. آزاد عبدالهی، کارشناس صنعت آرایشی و بهداشتی، می‌گوید: «بافت برخی از این محصولات نشان می‌دهد که از مواد صنعتی ساخته شده‌اند، نه ترکیبات استاندارد آرایشی. برای مثال، برخی رژلب‌های تقلبی به جای ایجاد لطافت، باعث خشکی پوست می‌شوند و برخی کرم‌ها نیز در تماس با تعریق، تکه‌تکه شده و واکنش‌های پوستی ایجاد می‌کنند.»

بنا به گزارش ایلنا، سردار جلال امینی، رئیس پلیس مبارزه با قاچاق کالا و ارز، نیز تأکید دارد که بسیاری از این محصولات از طریق قاچاق همراه مسافر، ته‌لنجی و حتی ملوانی وارد کشور می‌شوند.

به گفته او، برخی از این کالاها در داخل کشور نیز تولید شده و با استفاده از بسته‌بندی‌های مشابه برندهای خارجی به فروش می‌رسند.

 مصرف‌کنندگان به برچسب اصالت کالا توجه کنند

در حالی‌که برخی از مسئولان بر لزوم حمایت از تولیدکنندگان داخلی تأکید دارند، تولیدکنندگان با چالش‌هایی مانند کمبود مواد اولیه و افزایش هزینه‌های تولید مواجه‌اند. محمدمهدی برادران، معاون پیشین وزیر صمت، اعلام کرده است که برای حمایت از تولید داخلی، اجازه واردات مواد اولیه آرایشی صادر شده است، اما تولیدکنندگان داخلی همچنان با مشکلاتی مانند نوسانات قیمت مواداولیه و نبود حمایت‌های لازم دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

کارشناسان توصیه می‌کنند که برای جلوگیری از خرید محصولات تقلبی، مصرف‌کنندگان به برچسب اصالت کالا توجه کنند. کسری مومنیان، مدیر اداره نظارت بر فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی، می‌گوید: «برچسب اصالت باید شامل شناسه رهگیری، سری ساخت، تاریخ انقضا و کد ۱۶ رقمی باشد که از طریق پیامک به شماره سازمان غذا و دارو قابل استعلام است.»