بحران اقتصادی عظیم پیش روی «ترامپ آرژانتین»/ خاویر میلی از پس جراحی اقتصادی بر می‌آید؟

به گزارش اکوایران، برای یک مخاطب آمریکایی، انتخابات آرژانتین ممکن است به طرز عجیبی آشنا به نظر برسد. یک فرد خارج از طبقه سیاسی با موهای پف‌کرده و سابقه اظهارات تکان‌دهنده، وعده می‌دهد که کشور را «دوباره عالی» می‌کند، و توسط نخبگان لیبرال نادیده گرفته می‌شود، تا این که با حمایت گسترده مردم –که بسیاری از آن‌ها احساس عقب ماندن می‌کنند- در انتخابات ریاست جمهوری پیروز می‌شود. با این حال، انتخاب خاویر میلی، در 19 نوامبر، که خود را یک «آنارکو-کپیتالیست» توصیف می‌کند، تکرار کتاب بازی دونالد ترامپ در آمریکای جنوبی نیست. آقای میلی با وضعیت اقتصادی بسیار پیچیده‌تری نسبت به هر رئیس‌جمهوری در آمریکا در سال‌های اخیر مواجه است. بسیاری به او رای دادند نه به دلیل لفاظی‌های تحریک آمیز او، بلکه به رغم آن، در اقدامی از سر استیصال.

به نوشته اکونومیست، آرژانتین در وضعیت وحشتناکی قرار دارد. تورم سالانه در حال حاضر بیش از 140 درصد است و پیش‌بینی می‌شود تا اوایل سال آینده به 200 درصد برسد. زمانی که آلبرتو فرناندز، رئیس جمهور پرونیست مستعفی، در سال 2019 روی کار آمد، این رقم 54 درصد بود. از هر ده آرژانتینی چهار نفر در فقر زندگی می‌کنند. در هفته‌های پیش از انتخابات، سرجیو ماسا، وزیر اقتصاد و رقیب میلی، ولخرجی‌های پوپولیستی را افزایش داد که معادل حدود 1 درصد تولید ناخالص داخلی است.

کشور به طور کامل ورشکسته است. نسبت بدهی عمومی به تولید ناخالص داخلی 90 درصد است. و کسری بودجه -زمانی که به درستی اندازه گیری شود و چاپ پول بانک مرکزی را نیز شامل شود- حدود 10 درصد تولید ناخالص داخلی است. اوراق قرضه دلاری آن 33 درصد کمتر از ارزش اسمی خود معامله می‌شود. منابع نقدینگی خارجی مصرف شده‌اند: این کشور در حال حاضر 44 میلیارد دلار به صندوق بین‌المللی پول بدهکار است و ذخایر ارزی آن به صورت خالص حدود 10 میلیارد دلار است. حداقل 15 نرخ ارز مختلف از جمله نرخ ویژه برای صادرات سویا وجود دارد. در حالی که نرخ ارز رسمی فروش عمده 354 پزو به ازای هر دلار است، در بازار سیاه ارز نزدیک به 900 پزو معامله می‌شود.

سه اقدام اقتصادی اضطراری

برای رویارویی با مصائب آرژانتین، دولت آقای میلی باید سه اقدام اقتصادی اضطراری را انجام دهد. اول، کاهش سریع هزینه‌ها برای کاهش کسری بودجه: حقوق‌های بازنشستگی غیرقابل استطاعت و یارانه‌های سوخت از حوزه‌های واضح برای هدف‌گذاری هستند. دوم، آزادسازی نظام نرخ ارز، حتی اگر منجر به کاهش ارزش پول ملی و تورم شود. این امری اجتناب ناپذیر است: آرژانتین دیگر دلاری که برای حفظ نرخ‌های رسمی نیاز دارد را ندارد. و در نهایت، کشور باید بدهی های خود را تجدید ساختار کند تا آن‌ها را به سطوح پایداری برساند. این احتمالاً مستلزم آن است که صندوق بین‌المللی پول زیان‌هایی را بپذیرد یا برای 44 میلیارد دلار وامی که به آرژانتین اعطا کرده است -که یکی از بزرگترین اشتباهات در تاریخ صندوق است- نرخ‌های بهره مصنوعی پایینی در نظر بگیرد.

در مورد سیاست برجسته آقای میلی، دلاری شدن چطور؟ وقتی اعتبار مالی یک کشور در حال ریزش است، استفاده از دلار به جای پول داخلی آن ممکن است منطقی باشد. هشت کشور به غیر از ایالات متحده از دلار به عنوان پول قانونی استفاده می‌کنند، از جمله اکوادور و پاناما. با این وجود، انجام این کار به شیوه درست، مستلزم زمان کافی برای آماده‌سازی‌های دقیق مورد نیاز و حجم اولیه زیادی ذخایر دلاری برای حمایت از سیستم بانکی است. آرژانتین هیچ یک از این دو را ندارد.

در واقع همین سه اقدام اضطراری اقتصادی خود نیازمند یک جهش بزرگ است. آقای میلی، که مبارزات انتخاباتی خود از اره برقی به عنوان نمادی از رویکرد خود برای از بین بردن دولت استفاده کرد- ممکن است پیروز یک مأموریت خطیر شده باشد. اما موقعیت شکننده‌ای در دولت خواهد داشت: ائتلاف او، «پیشروی آزادی» تنها 38 کرسی از 257 کرسی در مجلس سفلی کنگره و 7 کرسی از 72 کرسی در سنا خواهد داشت. این بدان معناست که او باید اتحادهایی ایجاد کند، به ویژه با حزب راست‌ میانه «پیشنهاد جمهوری»، به رهبری پاتریشیا بولریچ، یک راستگرای میانه‌رو که در دور اول انتخابات در اکتبر حذف شد.

برای ایجاد چنین اتحادهایی، آقای میلی باید بعد از یک عمر رفتارهای عجیب، بیشتر شبیه دولتمردان شود. او تا به حال برای مشاوره به چهره های تفرقه افکن و افراطی متکی بوده است. ویکتوریا ویارروئل، معاون وی، جنایات حکومت نظامی آرژانتین را که از سال 1976 تا 1983 بر این کشور حکومت می‌کرد، بی اهمیت جلوه داده است. آقای میلی نگفته است که چه کسی وزیر اقتصاد خواهد شد و پیشنهاد کرده که ممکن است خودش این کار را به عهده بگیرد. در عوض، او باید خود را با سیاستمداران جریان اصلی احاطه کند که می‌توانند به او در ایجاد ائتلاف در کنگره و حفظ حمایت عمومی از اصلاحات دردناک کمک کنند. او باید خانم بولریچ و مائوریسیو ماکری، رئیس جمهور سابق را در کابینه خود منصوب کند.

دوران حضور آقای میلی در قدرت آسان نخواهد بود. آقای میلی اولین غیر پرونیستی بود که دوره ریاست جمهوری خود را از زمان احیای دموکراسی در سال 1983 به پایان رساند. آقای میلی باید سریع عمل کند، اما همچنین باید یک اجماع ملی در مورد اصلاحات اقتصادی ایجاد کند تا اطمینان حاصل شود که سیاست‌های او منجر به ریختن آرژانتینی‌ها به خیابان‌ها نمی‌شود. تا کنون نداشتن تجربه و شخصیت ناپایدار او نشان نمی‌دهد که او بتواند این کار را مدیریت کند. اگر اقتصاد آرژانتین به یک بازی قمار تبدیل شده باشد، او آخرین تاس این بازی است.