اختلاف فاحش بیکاری جوانان در نیمه جنوبی ایران

به گزارش اکوایران، جدیدترین آمار مربوط به نیروی کار تا پاییز 1402 در دسترس عموم قرار گرفته است. مرکز آمار در گزارش آماری نیروی کار که به صورت فصلی منتشر می‌کند، سطح اشتغال و بیکاری را به تفکیک اقشار مختلف اجتماعی و استان‌ها گزارش می‌دهد. یکی از اقشاری که وضعیت اشتغال آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و بنابراین به طور جداگانه بررسی می‌شود، جوانان هستند. مرکز آمار تمام افراد 15 تا 24 ساله را «جوان» حساب می‌کند.

 بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ بیکاری جوانان در استان‌های مختلف تفاوت قابل توجهی دارد؛ به طوری که بیشترین اختلاف بیکاری این گروه جمعیتی در سطح استان‌ها در پاییز امسال به حدود 27 واحد درصد رسیده است. بیشترین بیکاری این قشر در استان چهار محال و بختیاری و چند استان جنوبی کشور و کمترین آن در استان تهران بوده است. همچنین مقایسه نرخ بیکاری جوانان از سال گذشته تا کنون حاکی از افزایش آن در 15 استان کشور است.

در این گزارش نرخ بیکاری جوانان در پاییز 1402 و تغییرات آن از سال گذشته تا کنون بررسی شده است.

اهمیت دو چندان بیکاری جوانان

بیکاری یکی از شاخص‌های منفی اقتصاد است که در سطح رفاه جامعه نیز به شدت اثرگذار است، بنابراین برای مردم و سیاست‌گذاران اهمیت خاصی دارد. در ادبیات آماری بیکار به فردی گفته می‌شود که در سن کار (بالای 15 سال) و در جستجوی کار باشد اما موفق به یافتن شغل مناسب نشده باشد. یک شاخص برای اندازه‌گیری بیکاری نرخ بیکاری است که برابر است با تعداد افراد بیکار به کل افراد فعال در بازار کار که منظور از افراد فعال تمام جمعیت شاغل و بیکار است.

یکی از اقشاری که بیکاری آن‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است جوانان هستند. مرکز آمار تمام افراد 15 تا 24 سال را جوان می‌نامد. کارشناسان بیکاری این قشر را دارای تاثیرات گسترده‌ای بر جوامع می‌دانند. زیرا این قشر موتور محرک رشد و توسعه اقتصادی است و افزایش بیکاری آن می‌تواند‌ تاثیر جدی در جهت کاهش توسعه اقتصادی داشته باشد. همچنین علاوه بر آثار اقتصادی بیکاری این قشر می‌تواند آثار اجتماعی نیز داشته باشد و باعث افزایش جرم و جنایت، کاهش حضور آن‌ها در اجتماع و در نتیجه افت توسعه اجتماعی شود.

نرخ بیکاری جوانان در کل کشور در پاییز 1402 برابر با 20.6 درصد بوده است. یعنی از هر صد جوان فعال در بازار کار حدود 21 نفر موفق به یافتن شغل نشده‌اند. اما وضعیت جوانان در استان‌های مختلف از نظر بیکاری متفاوت است. این اختلاف می‌تواند نشان از توسعه متفاوت اقتصاد و صنعت، وضعیت آموزشی و اجتماعی متفاوت و ویژگی‌های جمعیتی متفاوت باشد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد بیشترین بیکاری در استان چهار محال و بختیاری و کمترین بیکاری در استان تهران شامل جوانان شده است.

انباشت جوانان بیکار در چهارمحال و بختیاری و استان‌های جنوبی

در پاییز امسال بیشترین بیکاری جوانان در استان چهار محال و بختیاری برابر با 37.41 درصد بوده است. یعنی از هر 100 نفر جوان فعال در بازار کار در این استان حدود 38 نفر بیکار بوده‌اند که نرخ بالایی است. استان‌های بوشهر، کرمان و هرمزگان نیز دیگر استان‌هایی بوده‌اند که جوانان آن‌ها بیکاری زیادی را در این فصل تجربه کرده‌اند.

بنابراین می‌توان گفت جوانان در استان‌های جنوبی کشور بیکاری را بیشتر تجربه کرده‌اند. این موضوع می‌تواند حاکی از توسعه پایین اقتصادی در این استان‌ها باشد به طوری که ساختار اقتصادی این مناظق فرصت شغلی کافی و متنوع برای به کارگیری نیروی تازه‌کار نداشته است.

از سوی دیگر جوانان در استان‌های تهران، زنجان و مازندران کمترین نرخ بیکاری را داشته‌اند. نرخ بیکاری در تهران برابر با 10.48 درصد بوده است.

اختلاف 26.9 واحد درصدی میان نرخ بیکاری جوانان در استان‌های کشور می‌تواند حاکی از فاصله زیاد ساختار اقتصادی در مناطق کشور باشد.

 همچنین بررسی تغییر نرخ بیکاری در یک سال گذشته حاکی از افزایش بیکاری جوانان در 15 استان است.

رشد بیکاری جوانان در 15 استان در یک سال

برای بررسی تحولات بازار کار می‌توان وضعیت آن را با موقعیت مشابه سال گذشته بررسی کرد. این بررسی نشان می‌دهد که نرخ بیکاری جوانان در کل کشور 1.46 واحد درصد نسبت به پاییز 1401 بیشتر شده است. این افزایش در 15 استان کشور نیز دیده می‌شود.

در این میان بیشترین رشد نرخ بیکاری مربوط به استان چهار محال و بختیاری و برابر با 17.26 واحد درصد بوده است که نشان از بدتر شدن وضعیت اقتصادی آن برای جوانان دارد. خوزستان، کهگیلویه و بویر احمد و بوشهر استان‌های دیگری هستند که بیکاری جوانان آن‌ها رشد کرده است.

 با این حال در 16 استان کشور نیز وضعیت بیکاری جوانان بهبود یافته است که بیشترین بهبود در استان کردستان دیده می‌شود. در این استان نرخ بیکاری از 42.1 درصد به 30.77 درصد رسیده است. خراسان شمالی، یزد و ایلام دیگر استان‌هایی هستند که بیکاری جوانان آن‌ها کم شده است. البته نمی‌توان گفت که چه تعداد از این افراد شاغل شده‌اند و چه تعداد از بازار کار خارج شده‌اند.