حمله‌ای که حیثیت ماشین جنگی پوتین را خدشه دار کرد/ چرا اوکراین ناگهان به قلمرو کرملین یورش برد؟

به گزارش اکوایران، ورود سریع اوکراین به منطقه کورسک روسیه بزرگترین حمله مرزی نیروهای کی‌یف در طول جنگ تقریباً دو و نیم ساله بود که آسیب‌پذیری روسیه را آشکار ساخت و ضربه دردناکی به کرملین وارد کرد. این حمله غافلگیرانه هزاران غیرنظامی را مجبور به فرار از منطقه کرده و ارتش روسیه برای دفع حمله تلاش می‌کند.

به نوشته آسوشیتدپرس، برای اوکراین، حمله فرامرزی به منطقه کورسک روسیه در زمانی که نیروهای کم‌تعداد و کم‌تجهیزات این کشور با حملات بی‌امان مسکو در امتداد خط مقدم بیش از ۱۰۰۰ کیلومتری مواجه بوده‌اند، به روحیه عمومی کمک زیادی می‌کند.

حمله اوکراین چگونه رخ داد؟

صبح سه‌شنبه، نیروهای کی‌یف از چند جهت وارد منطقه کورسک شده و سریعاً چندین ایست بازرسی و استحکامات میدانی که توسط مرزبانان و واحدهای پیاده‌نظام سبک مسلح در امتداد مرز ۲۴۵ کیلومتری این منطقه با اوکراین اداره می‌شدند را سرکوب کردند.

بر خلاف حملات قبلی که توسط گروه‌های کوچک داوطلبان روسی که در کنار نیروهای اوکراینی می‌جنگیدند انجام می‌گرفت، گزارش‌ها حاکی از آن است که در حمله به منطقه کورسک، واحدهایی از چندین تیپ ارتش جنگ‌دیده اوکراینی شرکت داشتند.

بلاگرهای نظامی روسیه گزارش دادند که گروه‌های سیار اوکراینی متشکل از چندین خودروی زرهی سریعاً ده‌ها کیلومتر در خاک روسیه پیش رفته و با دورزدن استحکامات، وحشت را در سراسر منطقه پراکنده کردند.

اندیشکده آمریکایی مؤسسه مطالعات جنگ گفت که نیروهای اوکراینی موفق شده‌اند تا ۳۵ کیلومتر در عمق این منطقه پیشروی کنند. این مؤسسه در تحلیل این حمله گفت: «به نظر می‌رسد نیروهای اوکراینی می‌توانند از این گروه‌های کوچک زرهی برای انجام حملات پس از خط درگیری، به دلیل کمبود نیروی انسانی روسیه در مناطق مرزی استفاده کنند».

نیروهای اوکراینی از پهپادها برای حمله به خودروهای نظامی روسیه و استقرار دارایی‌های جنگ الکترونیکی برای سرکوب پهپادهای روسی و اخلال در ارتباطات نظامی استفاده گسترده کرده‌اند.

در حالی که گروه‌های کوچک سیار اوکراینی بدون تلاش برای تحکیم کنترل در منطقه پرسه می‌زدند، گزارش‌ها حاکی از آن است که سربازان دیگر در اطراف شهر سودژا در حدود ۱۰ کیلومتری مرز و برخی مناطق دیگر شروع به سنگرگرفتن کرده‌اند.

واکنش نظامی روسیه چگونه بوده است؟

نیروهای روسی که غافلگیر شده بودند، نتوانستند پاسخ سریعی به این تجاوز بدهند. با درگیرشدن بخش عمده ارتش روسیه در تهاجم به منطقه شرقی دونتسک اوکراین، نیروهای کمی برای محافظت از منطقه مرزی کورسک باقی مانده بود. واحدهای روسی در امتداد مرز عمدتاً شامل سربازان وظیفه بودند که به راحتی توسط واحدهای نخبه اوکراینی شکست خوردند. برخی از آن‌ها نیز دستگیر شدند.

کمبود نیروی انسانی فرماندهی نظامی روسیه را بر آن داشت تا در ابتدا برای جلوگیری از حمله اوکراین به جنگنده‌ها و هلیکوپترها متکی شود. طبق گفته وبلاگ‌نویسان نظامی روسیه، حداقل یک هلیکوپتر روسی سرنگون شد و دیگری توسط نیروهای پیشروی اوکراین آسیب دید.

نیروهای کمکی مسکو، از جمله واحدهای ویژه نخبه و کهنه‌سربازان جنگ‌دیده واگنر، بعداً وارد منطقه کورسک شدند، اما تاکنون نتوانسته‌اند نیروهای اوکراینی را از سودژا و مناطق دیگر نزدیک مرز بیرون برانند.

برخی از نیروهای تازه‌وارد فاقد مهارت‌های جنگی بوده و متحمل تلفات شدند. در یک مورد، یک کاروان نظامی کامیونی در کنار جاده نزدیک منطقه درگیری متوقف شد و مورد اصابت آتش اوکراینی قرار گرفت.

وزارت دفاع روسیه جمعه اعلام کرد که در چهار روز درگیری، اوکراین ۹۴۵ سرباز از دست داده است. این ادعا را نمی‌توان به طور مستقل تأیید کرد. این وزارتخانه هیچ اطلاعاتی درباره تلفات روسیه ارائه نداد.

مقامات اوکراینی چه گفتند؟

مقامات اوکراینی از اظهارنظر در مورد حمله فرامرزی خودداری کرده‌اند. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور این کشور در سخنرانی ویدئویی خود در اواخر روز پنج‌شنبه، از اشاره مستقیم به درگیری در منطقه کورسک خودداری کرد؛ اما گفت: «روسیه جنگ را به سرزمین ما آورد و باید بفهمد که چه کاری کرده است».

روز پنجشنبه، میخایلو پودولیاک، مشاور زلنسکی گفت که حملات فرامرزی باعث می‌شود روسیه درک کند که جنگ به آرامی در داخل خاک روسیه در حال رخ دادن است. او همچنین افزود که چنین عملیاتی دست کی‌یف در هر مذاکره آتی با مسکو را بهبود می‌بخشد. او گفت: «چه زمانی می‌توان یک روند مذاکره را به گونه‌ای انجام داد که بتوانیم آن‌ها را تحت فشار قرار دهیم یا چیزی از آن‌ها بگیریم؟ فقط زمانی که جنگ طبق سناریوهای آن‌ها پیش نمی‌رود».

کرملین چه گفت؟

ولادیمیر پوتین این حمله را یک «تحریک بزرگ‌مقیاس» توصیف کرد که شامل «شلیک بی‌رویه به ساختمان‌های غیرنظامی، خانه‌های مسکونی و آمبولانس‌ها» بود. مقامات روسیه گفتند که دست‌کم پنج غیرنظامی از جمله دو کارمند آمبولانس در حمله اوکراین به منطقه کورسک کشته و نزدیک به ۷۰ نفر دیگر زخمی شده‌اند.

دیمیتری مدودف، معاون رئیس شورای امنیت روسیه گفت که حمله اوکراین بر ضرورت گسترش اهداف جنگی مسکو برای تصرف بیشتر خاک اوکراین، از جمله کی‌یف، بندر دریای سیاه اودسا و سایر شهرهای بزرگ تأکید دارد.

روسیه وضعیت اضطراری فدرال را در منطقه کورسک اعلام کرده که به مقامات محلی برای هماهنگی سریع پاسخ اضطراری، اختیارات بیشتری می‌دهد. تبلیغات دولتی روسیه بر تلاش‌های کرملین برای ارائه کمک به ساکنان آواره متمرکز بود و در عین حال، عدم آمادگی ارتش برای این حمله را کم‌اهمیت جلوه داد.

اهداف اوکراین چیست و اوضاع چگونه می‌تواند پیش برود؟

کی‌یف با آغاز این حمله می‌تواند هدف خود را وادارکردن کرملین به منحرف‌ساختن منابع از منطقه دونتسک شرقی قرار دهد؛ جایی که نیروهای مسکو در چندین بخش حملات تهاجمی انجام داده و با تکیه بر برتری آتش خود، پیشرفت‌های آهسته اما پیوسته‌ای داشته‌اند.

این حمله در زمانی که نیروهای کی‌یف برای جلوگیری از پیشروی روس‌ها در شرق تلاش می‌کنند، نشان‌دهنده توانایی اوکراین در تصاحب ابتکار عمل است. همچنین ضربه شدیدی به کرملین وارد کرد و ناکامی آن در محافظت از خاک کشور و نابودی روایت پوتین مبنی بر اینکه روسیه تا حد زیادی تحت تأثیر درگیری‌ها قرار نگرفته را برجسته کرد.

اما با وجود موفقیت‌های اولیه، ورود به روسیه می‌تواند باعث تلفات در برخی از توانمندترین واحدهای اوکراین شود و نیروهای دونتسک را بدون پشتیبانی حیاتی رها کند.

ایجاد حضور پایدار در منطقه کورسک برای نیروهای اوکراینی که خطوط تدارکاتی آن‌ها در معرض آتش روسیه خواهد بود، می‌تواند چالش برانگیز باشد.

تحلیلگران نظامی می‌گویند هنوز مشخص نیست که اهداف عملیاتی اوکراین چیست و چه تعداد نیرو در حمله به کورسک شرکت کرده‌اند.

مایکل کوفمَن، تحلیلگر نظامی در بنیاد کارنگی گفت: «بخش زیادی به این بستگی دارد که اوکراین چه چیزی برای این عملیات در چنته دارد و روسیه چقدر سریع خود را برای مقابله سازماندهی می‌کند».