چگونه نفوذ یمنی‌ها از آفریقا تا اروپا گسترش یافت؟

به گزارش اکوایران، محور مقاومت طی یک ماه گذشته متحمل یک سری ضربات شده، از جمله عملیاتی که رهبری حماس در غزه و حزب‌الله را هدف قرار داده است و حمله هفته گذشته به تأسیسات نظامی ایران.

این امر حوثی‌های یمن را از حملات بیشتر پهپادی و موشکی به کشتی‌ها در دریای سرخ در این هفته باز نداشته است. این آخرین نشانه‌ای است از این که چگونه این جنگ منطقه‌ای در حال تقویت نقش یک بازیگر نسبتاً کوچک مورد حمایت ایران در منطقه است.

به نوشته وال‌استریت ژورنال، حوثی‌ها تاکنون از حمله اسرائیل مانند آنچه که منجر به ترور حسن نصرالله، رهبر کاریزماتیک حزب‌الله شد - که این گروه مستقر در لبنان را به قدرتمندترین نیروی مسلح غیردولتی جهان تبدیل کرد - اجتناب کرده‌اند. چند هفته پس از ترور وی، اسرائیل یحیی سینوار، رهبر حماس در غزه را ترور کرد.

به گفته مقامات و تحلیلگران غربی، در مقابل، حوثی‌ها از ورود خود به درگیری غزه سود برده‌اند. از زمان آغاز جنگ در سال گذشته، این گروه که آمریکا آن را در فهرست تروریسم خود قرار داده، به سمت بیش از 80 کشتی تجاری هواپیماهای بدون سرنشین و موشک پرتاب کرده است که تجارت را با مشکل مواجه کرده و هزینه‌های حمل و نقل را افزایش داده است.

گسترش نفوذ حوثی‌ها

به گفته مقامات غربی، حوثی‌ها به سرعت در حال گسترش در خارج از یمن هستند و نیروی انسانی قابل توجه خود را به درگیری‌ها در جاهای دیگر می‌فرستند و با طیفی از بازیگران در خاورمیانه، آفریقا و مناطق دورتر مانند روسیه پیوندهای بین‌المللی ایجاد می‌کنند.

تیموتی لندرکینگ، فرستاده ویژه ایالات متحده در امور یمن گفت: «یکی از نتایج ناگوار درگیری غزه این است که حوثی‌ها تماس‌های خود را با دیگر بازیگران ناسازگار در منطقه و فراتر از آن افزایش داده‌اند». لندرکینگ این روند را «بسیار نگران کننده» خواند و گفت که ایالات متحده در حال گفتگو با شرکای منطقه‌ای در مورد چگونگی واکنش است.

حوثی‌ها که به شاخه شیعه اسلام تعلق دارند، از مبارزان جنگ داخلی طولانی مدت یمن هستند. آن‌ها پایتخت، صنعا را در سال 2014 تصرف کردند که باعث شد عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی تحت رهبری سنی، در این درگیری مداخله کنند. ایران، یکی دیگر از قدرت‌های شیعه، با ارائه حمایت مادی و آموزش بیشتر به حوثی‌ها پاسخ داد که این گروه را به تهران نزدیک‌تر کرد.

اما پس از نزدیک به یک دهه در قدرت، حوثی‌ها با بحران مالی فزاینده در یمن و نارضایتی از دستمزدهای پرداخت نشده مواجه بودند. زمانی که درگیری سال گذشته در غزه آغاز شد، حوثی‌ها شروع به پرتاب موشک و پهپاد به سمت اسرائیل و کشتی‌های بین‌المللی در دریای سرخ کردند.

محمد آلباشا، تحلیلگر امنیت خاورمیانه مستقر در ایالات متحده، گفت که وارد شدن به جنگ به آن‌ها «مشروعیت داخلی و منطقه‌ای تازه‌ای بخشید و خود را به عنوان مدافع غزه در مناقشه گسترده‌تر اسرائیل و فلسطین معرفی کردند».

به نظر می‌رسد این استراتژی کارساز بوده است و حمایت داخلی و بین المللی بیشتری برای این گروه ایجاد کرده است. جذب نیروی حوثی‌ها در داخل یمن افزایش یافت و در ماه مه، رهبر نیروهای عراقی کتائب حزب الله گفت که گروهش با حوثی‌ها برای حمله به اسرائیل همکاری خواهد کرد.

مبارزان صندل‌پوشی که به ستاره‌های راک تبدیل شدند

مایکل نایتز، یکی از بنیانگذاران پلتفرم میلیشیا اسپات لایت، که گروه‌های مورد حمایت ایران در خاورمیانه را مورد مطالعه قرار می‌دهد، گفت: «حوثی‌ها از مبارزان صندل‌پوش به ستاره‌های راک تبدیل شده‌اند. این‌ها افرادی هستند که می‌خواهید در حال حاضر با آن‌ها ارتباط داشته باشید».

گزارش اخیر سازمان ملل که توسط گروهی از کارشناسان نوشته شده است، شواهد گسترده‌ای از همکاری حوثی‌ها با دیگر گروه‌های خارجی پیدا کرده است. از جمله موارد ذکر شده، مراکز عملیات مشترک حوثی‌ها در عراق و لبنان با هدف هماهنگی اقدامات نظامی گروه‌های متحد ایران است.

در این گزارش آمده است که حوثی‌های یمن در حال تبدیل شدن «از یک گروه مسلح محلی با ظرفیت محدود به یک سازمان نظامی قدرتمند هستند».

هدف قرار دادن کشتی‌ها توسط حوثی‌ها، منجر به حملات تلافی جویانه‌ای از سوی ایالات متحده و متحدانش شده است، از جمله حمله‌ای در 16 اکتبر توسط نیروی هوایی و دریایی ایالات متحده که با بمب افکن‌های بی-2 اسپریت انجام شد و انبارهای سلاح زیرزمینی را هدف قرار داد. حملات ایالات متحده، در عین حال که آسیب رسان بوده، کار زیادی برای کاهش توانایی حوثی‌ها انجام نداده است.

اسرائیل حملاتی را علیه حوثی‌ها انجام داده است، اما تا حد زیادی مقابله با این گروه را به ایالات متحده و متحدان غربی خود واگذار کرده است.

تلاش حوثی‌ها برای پر کردن خلاء

اما برخی تحلیلگران استدلال می‌کنند که تمرکز اسرائیل بر دیگر گروه‌های متحد ایران به طور ناخواسته به نفع حوثی‌ها بوده است. آلباشا گفت پس از اینکه اسرائیل در اواخر سپتامبر نصرالله را ترور کرد، «حوثی‌ها به سرعت وارد عمل شدند تا خلأ سیاسی و نظامی در محور مقاومت را پر کنند».

شگفت‌آورتر اینکه حوثی‌ها به برخی شاخه‌های مبارز سنی نزدیک‌تر شده‌اند، با وجود خصومت سنتی این گروه سنی با اسلام شیعه. لندرکینگ گفت که همکاری حوثی ها با گروه الشباب در سومالی «بسیار گسترده» است و افزود که دو گروه در حال گفتگو در مورد راه‌هایی برای «تهدید آزادی کشتیرانی در دریای سرخ» هستند.

بر اساس ادعای گزارش سازمان ملل، حوثی‌ها همچنین با انتقال پهپادها، موشک‌های حرارتی و وسایل انفجاری به القاعده در شبه‌جزیره عربستان موافقت کرده‌اند و در حال مذاکره درباره حملات مشترک به مخالفان یمنی مستقر در عدن و اهداف دریایی هستند.

لندرکینگ گفت که کشورهایی مانند عربستان سعودی، عمان و جیبوتی از این روند نگران هستند و ایالات متحده در حال بحث با متحدان خود در مورد افزایش اشتراک گذاری اطلاعات و نحوه جلوگیری از انتقال سلاح است.

حوثی‌ها همچنین به دنبال یافتن راه‌های جدیدی برای تامین تسلیحات و کمک‌های مالی از خارج از کشور، از جمله از مسکو هستند. ادعا شده ویکتور بوت، دلال اسلحه روسی که تقریباً دو سال پیش در معامله تبادل زندانیان، با ستاره بسکتبال آمریکایی بریتنی گرینر مبادله شده بود، در تلاش است به حوثی‌ها مسلسل‌های تهاجمی بفروشد.

مقامات آمریکایی گفتند که روسیه برای حمله به کشتی‌های غربی در دریای سرخ، به حوثی‌ها داده‌های هدف‌گیری ارائه کرده است و در حال بررسی تحویل موشک‌های ضد کشتی به حوثی‌ها است. ایالات متحده از دیپلماسی برای جلوگیری از انتقال این سلاح‌ها استفاده می‌کند.

به نظر می‌رسد این اقدام بالقوه مسکو پاسخی به حمایت ایالات متحده از اوکراین باشد، به ویژه این احتمال که واشنگتن به کی یف اجازه دهد از موشک‌های دوربرد غربی علیه روسیه استفاده کند. لندرکینگ گفت که مسکو «از یمن به عنوان راهی برای تلافی علیه ایالات متحده استفاده می‌کند».