جوبایدن رئیس جمهوری ایالات متحده دیروز ۱۲ نوامبر در یادداشتی به وزارت امور خارجه این کشور اعلام کرد عرضه نفت خام به میزان کافی وجود دارد پس مشتریان نفتی ایران می‌توانند خریدشان را کاهش بدهند. 

اما داستان این یادداشت چیست؟ باید گفت این جملات، جملاتی با ساختار تقریبا ثابت هستند که از سال ۲۰۱۲ تاکنون روئسای جمهور ایالات متحده برای تمدید تحریم‌ها از آن استفاده کرده‌اند. 

به گزارش اکو ایران جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده وضعیتی را در خصوص مشتریان نفتی ایران تمدید کرد که در زمان معاونت ریاست جمهوری خودش در دولت باراک اوباما تصویب شده بود. 

ماه مارس ۲۰۱۲ باب مننندز سناتور امریکایی و رئیس کمیته روابط خارجی سنا پشت تریبون قرار گرفت و به مشتریان نفتی ایران ۳ ماه مهلت داد که خرید نفت خام از ایران را کاهش بدهند چرا که در غیر این صورت با تنبیهات مالی روبرو خواهند شد. 

این اتفاق بعد از این می‌افتاد که در چند مرحله فروش نفت خام ایران نشانه گرفته شده بود. مرحله اول تحریم کشتیرانی بود و بعد از آن تحریم بیمه و امکان‌های پوشش ریسک محموله‌های نفتی. بعد از این بود که مشتریان نفتی به صورت مستقیم مورد خطاب هشدارهای تنبیهات مالی قرار گرفتند. 

کنگره امریکا این تحریم‌ها را در ماه دسامبر ۲۰۱۲ به تصویب رسانده بود اما قضاوت در خصوص تاثیر آن‌ها بر اقتصاد جهانی بر عهده رئیس جمهور بود. در واقع او بود که باید تشخیص می‌داد آیا شرایط بازار جهانی نفت خام به نحوی هست که تحریم‌ها اعمال و تداوم یابند یا نه. 

 بعد از این بود که باراک اوباما در بیانیه‌ای اعلام کرد که با وجود اینکه بازار نفت با محدودیت روبروست اما به اندازه کافی نفت خام غیر ایرانی در بازار هست که مشتریان ایران بتوانند آن را جایگزین کنند. 

طبق آمارهای رسمی در سال ۲۰۱۱ و پیش از اعمال این تحریم‌ها ایران به طور متوسط روزانه ۲ میلیون و ۳۶۷ هزار بشکه نفت خام صادر می‌کرد. مقصد نخست با حدود ۵۰۰ هزار بشکه در روز چین بود و هند، ژاپن، کره، ترکیه، چند کشور اروپایی و افریقای جنوبی دیگر مشتریان را تشکیل می‌دادند.

بر پایه همین اقدامات ایالات متحده، صادرات نفت خام ایران از سال ۲۰۱۲ افت شدیدی را تجربه کرد تا حسن روحانی رئیس جمهور سابق عنوان کرد بدون برجام صادرات نفت خام ایران صفر می‌شد.

با خروج دونالد ترامپ از برجام در تاریخ ۸ ما ۲۰۱۸، الزام رئیس جمهور ایالات متحده به تمدید وضعتیت کاهش خرید نفت از ایران دوباره برگشت. 

 

دونالد ترامپ یک بار در ماه می ۲۰۱۸ و بار دیگر شش ماه بعد نوامبر ۲۰۱۸ دونالد ترامپ در یادداشتی با مضمون یادداشت جو بایدن و با همین کلمات نوشت که به مقدار کافی نفت و فرآورده نفتی برای کشورها وجود دارد تا خریدشان از ایران را به میزان قابل توجهی کاهش بدهند. 

 

شاید آنچه باعث شده است تصمیم جوبایدن این بار مورد توجه رسانه‌ها قرار بگیرد، همزمانی این موضوع با دیدار ویدیوکنفرانسی او با شی جین پینگ رئیس جمهور چین در روز دوشنبه باشد. 

موضوع میزان واردات نفت خام چین از ایران در ماه‌های اخیر یک معما بوده است. گمرک چین اعلام می‌کند یک بشکه نفت خام نیز از ایران وارد نکرده است اما شرکت‌هایی مثل تانکر ترکز مدعی هستند این آمار حتی به روزانه ۱ میلیون بشکه در روز نیز رسیده است. 

از طرف دیگر برخی، یادداشت روز گذشته‌ی جوبایدن را در تضاد با اظهارات او در حاشیه نشست آب و هوایی گلاسکو می‌دانند. بایدن در این نشست اوپک پلاس را بابت عدم افزایش تولید نفت خام، مقصر قیمت‌های بالای نفت معرفی کرده بود.