آخرین اخبار عملیات بازار باز

بازار باز در هفته چهارم خرداد سه اتفاق مهم را ثبت کرد. این رویداد ها علامتی از تغییر سیاست پولی بانک مرکزی در این بازار بوده که به نوعی نشان می دهد این نهاد رویکرد تصمیم به کاهش تزریق پول در بانک ها گرفته است. از سوی دیگر برخی بهبود نقدینگی نهادهای مالی را عامل مهم دیگر می دانند.
در هفته پایانی خرداد 1401 دو اتفاق مهم در بازار باز رخ داده که در ادامه عملیات این بازار در سال جاری بوده است. در مهم ترین این اتفاقات تزریق نقدینگی بانک مرکزی در بازار کاهش پیدا کرده و هزینه استقراض بانک ها نیز سیری صعودی به خود گرفته است. در همین راستا نرخ سود بازار باز به رکورد خود در سال جاری رسیده است.
سیاست دولت و بانک مرکزی در سال جاری به نوعی تعمیق و رونق بازار اولیه بدهی است. این درحالی است که صالح آبادی اعلام کرده این اتفاق نباید باعث شود بانک ها اوراق خریداری شده در این معاملات را دربازار باز دوباره ریپو کنند. برخی این رفتارهای اخیر را به نوعی دور تورمی در جامعه می دانند که شاید هسته آن کمبود نقدینگی بانک ها باشد.
در هفته ای که بانک مرکزی بسط در بازار باز را کاهش داده و معاملات بازار شبانه نیز جهش قابل توجهی داشته نرخ سود بین بانکی نیز مسیری صعودی را پیمود. طبق داده های بانک مرکزی این شاخص در سطح 20.57 درصد رسیده که بیشترین میزان در 5 ماه اخیر بوده است.
در هفته های اخیر دو اتفاق مهم در بانک ها افتاد. حجم اوراق بدهی در بازار اولیه بالارفته و نرخ سود بازار باز نیز پس از هفته ها با 0.1 واحد درصد افزایش مواجه شد. اتفاقی که انتظار روند صعودی نرخ بهره را ترسیم می کرد. با این حال آمار اخیر بانک مرکزی نشان داد نرخ بهره از مسیر صعودی خود منحرف شده است. عامل چیست؟
به باور برخی بخشی از رقم پایه پولی که ازسوی بازار باز افزایش پیدا کرده اکنون روندی کاهشی به خود گرفته است. این رقم که متغیر مانده نقدینگی نزد بانک ها در عملیات بازار باز بوده در پایان سال 1400 به 90 همت رسیده بود که اکنون تا 67 همت تقلیل پیدا کرده است. بررسی ها نشان می دهد با وجود عدم تحقق هدفگذاری نرخ سود بین بانکی اما بانک مرکزی تصمیم به رفتار انقباضی در بازار باز گرفته است.
درهمایش اخیر پژوهشکده پولی و بانکی در خصوص نقدینگی و بازار باز از دستاوردهای سه ساله برگزاری بازار باز در این حوزه تقدیر شد. در این همایش وثیقه‌محور شدن تراکنش‌ها و در کل رابطه مالی میان دولت و بانک مرکزی، مهمترین نتیجه این معاملات ارزیابی شده و ابراز امیدواری شد تا وثایق معتبر میان اضلاع اصلی بازار پول، پدیده «سلطه مالی تعمیم‌یافته» در اقتصاد ایران تا حد زیادی تخفیف یابد.
در هفته دوم خرداد در عملیات بازار باز دو رکورد مهم به ثبت رسید. نرخ پذیرش اوراق بدهی عرضه شده توسط بانکها پایین آمده و نرخ سود بازار باز مسیری فزاینده به خود گرفت. برخی معتقدند این رفتار بانک مرکزی می تواند علامتی از آغاز روند نزولی تمایل این نهاد به پول پاشی در بازار باز باشد.
خالص جذب پول بانک مرکزی در بازار باز به بیشینه خود در 5 ماه اخیر رسید. به طور کلی روندمعاملات در بازار بین بانکی تا هفته اول خرداد نشان می دهد مسیر سیاست بانک مرکزی دربازار باز انقباضی شده و بحران مالی بانک ها رو به کاهش بوده است.
روند بسط پول دربازار باز مسیری کاهشی قرار گرفته و بسط پول در بازار بین بانکی نیز روندی نزولی پیدا کرده است. با توجه به پذیرش صد درصدی اوراق در بانک مرکزی می توان گفت ریشه کاهش تزریق پول در بازار باز به کمتر شدن بحران نقدینگی بانک ها مرتبط بوده است.