بانک مرکزی تغییر کرده است؟

در دوهفته گذشته برآیند عملیات بانک مرکزی در بازار های بین بانکی نشان از خالص عملکرد مثبت این نهاد و روند انبساطی عملکرد خود داشته است. این در حالی است که در تمام سال جاری عملیات بانک مرکزی انقباضی بود. این موضوع علامتی از یک تغییر سیاست است. آیا این نهاد با تغییر سیاست خود از مدیریت نقدینگی بانک ها به تنظیم نرخ سود بین بانکی شیفت کرده است؟

به گزارش اکو ایران، همه چیز در بازار باز در سال جاری تغییر کرده اما موقعیت بانک مرکزی هنوز ثابت است. این نهاد سه سال پیش مواجهه خود با بانک ها را گسترش قاعده مندتری داد این بار نه از جنس کوتاه مدت در بازار شبانه.

در معاملاتی که سال 99 راه اندازی شد بانک مرکزی به بانک ها امکان خرید و فروش اوراق راداد . به این صورت که یک طرف بانک ها باشند و طرف دیگر بانک مرکزی.

بانک هایی که پیش از این نیازهای خود را در بازار بین بانکی برطرف کرده یا مجبور به اضافه برداشت بودند کافی بود در بازار اولیه اوراق بخرند و به وسیله آن با بانک مرکزی دادو ستد کنند.

به این شکل بانک مرکزی هم مدیریت بیشتری بر نقدینگی بانک ها و از سمت دیگر نرخ بهره پیدا می کرد. هنوز این بازار ادامه دارد ودر هفته سوم تیر ماه به پانزدهمین مرحله خود رسیده است. یکی از شاخص های مهم در این معاملات میزان خرید بانک مرکزی از بانک ها است که به نوعی همان بسط پول است. بسطی که البته قاعده و قانونی دارد. بانک ها باید اوراق فروخته خود را دوباره با نرخ سود معلوم و تاریخ سررسید مشخص که هر دو را در موقع خرید بانک مرکزی بنابر صلاحدید خود تعیین میکند خریداری کنند.

این موضوع دو اتفاق را رقم می زند. یعنی در هر هفته که بسطی هست قبض پولی هم به دلیل معاملات هفته گذشته ثبت شده است. این موضوع موجب می شود تا یک شاخص دیگر مطرح شود. خالص عملکرد بانک مرکزی در بازارهای بین بانکی.

کمترین میزان قبض پول در خالص عملکرد بانک مرکزی در 1401

آمارهای بانک مرکزی در سال جاری نشان از کاهش بسط پول دربازار باز داشته اما یک اتفاق مهم تر هم ثبت شده است.

در این هفته بانک مرکزی 59 هزار و 900 میلیارد تومان اوراق از بانک ها خرید کرده و در مقابل هم 60 هزار و 130 میلیارد تومان جذب کرده است. یعنی خالص جذب  تقریبا 230 میلیارد تومان بوده است.

هفته قبل هم مشابه همین اتفاق افتاد اما خالص 10 میلیارد تومان کمتر بود یعنی 220 میلیارد تومان.

موازی با کمتر شدن خالص انقباضی بانک مرکزی در بازار باز، در مجموع دوبازار اما وضعیت حتی انبساطی هم بوده است.

دو بازار یعنی بازار باز و بازار شبانه.

دومین هفته مثبت عملکرد بانک مرکزی

درکنار بازار باز، بازار شبانه یا بازار بین بانکی نیز هر هفته برگزاری می شود که البته این معاملات روزانه هستند. تاریخ سررسید کوتاه مدت دارند و برای رفع نیاز فوری نهادهای مالی است. اعتبارات قاعده مند همان مداخله بانک مرکزی در این بازار بوده که نرخ سودی 22 درصدی دارد. در این هفته مجموع خالص عملکرد بانک مرکزی در دو بازار برابر با  هزار و 80 میلیارد تومان بوده که دومین هفته مثبت در خالص عملکرد بانک مرکزی به شمار می آید.

در هفته قبل این رقم 3 هزار و 180 میلیارد تومان ثبت شده بود.

این اتقاق یک سوال را در ذهن تداعی می کند که آیا رفتار بانک مرکزی درسال جاری تغییر کرده است؟ یعنی آن چه که تاکنون بوده و حاکی از رفتار انقباضی بانک مرکزی بوده اکنون تغییر روش داده و به نوعی انبساطی شده است.