گرانی به یک بازار دیگر رسید

به گزارش اکو ایران، عملیات بازار باز در دومین هفته تیر ماه سه اتفاق مهم را رقم زد. در این بازار بانک ها استقراض میان مدت از بانک مرکزی داشته و سعی می کنند تا وضعیت نقدینگی خود را بهبود بخشند.

بانک مرکزی نیز با صلاحدید خود و بااستناد به سیاست های پولی خود با این نهاد های مالی به دادو ستد پرداخته تا ضمن مدیریت نقدینگی بانک ها، نرخ سود بین بانکی را نیز تنظیم کند.

بررسی عملیات بازار باز در هفته دوم تیر ماه نشان می دهد حجم عملیات بازار باز تغییری نداشته اما هزینه استقراض در بازار بالا رفته است.

حجم بدون تغییر عملیات بازار باز در هفته دوم تیر

برای درک بهتر رویدادهای به وقوع پیوسته در هفته دوم بازار باز خوب است درابتدا مروری بر سازو کار معاملات در این بازار داشت.

براساس تعریف معاملات در این بازار، مهم ترین ابزار استقراض و داد و ستد میان بانک ها و بانک مرکزی، اوراق بدهی است. همان اوراقی که بانک ها آن را در بازار اولیه از دولت خریداری کرده اند.

بنابراین بانک هایی که دارای کسری نقدینگی هستند می توانند اوراق خود را به بانک مرکزی عرضه کرده و این نهاد هم بسته به تشخیص خود  می تواند هر میزان که صلاح بداند از این اوراق خریداری کند. البته هر خرید اوراق  یک نرخ سود و یک تاریخ سررسید دارد. به این معنا که بانک هایی که اوراق خود را به بانک مرکزی فروخته اند باید در سررسید مشخص و با احتساب نرخ سودی که بانک مرکزی آن را به صورت هفتگی تعیین می کند عودت داده و دوباره اوراق خود را پس بگیرند. تاریخ سررسید این بازار حداقل هفت روزه است بنابراین بیشتر مناسب رفع کسری های میان مدت بوده  و کمتر نیازهای فوری را برآورده می کند.

در نهایت برخی تحلیل گران، خرید بانک مرکزی در هر هفته را معادل با تزریق نقدینگی دربانک ها دانسته و در عوض باز پس گیری اوراق از سوی بعد درتاریخ سررسید موعود را جذب نقدینگی بانک مرکزی در این بازار می دانند. 

بنابراین نرخ سود در هر مقطع نشان می دهد هزینه استقراض بانک ها از بانک مرکزی در چه سطحی قرار دارد؟

در همین رابطه معادلات بازار باز در چهاردهمین مرحله حراج اوراق بدهی دولتی نشان می دهد بانک مرکزی 59 هزار و 900 میلیارد تومان اوراق از بانک ها خریداری کرده که معادل با بسط همین مبلغ پول در بازار باز قلمداد می شود. بنابراین بسط پول بانک مرکزی در بانک ها در سطح 60 همت قرار داشته است. مقایسه این رقم با هفته قبل نشان می دهد میزان تزریق نقدینگی تفاوت چندانی با هفته قبل نداشته و تقریبا 10 میلیارد تومان بیشتر شده است.

ثبات بسط نقدینگی در این مدت در حالی رخ داده که روند هفتگی این معاملات در بازار باز مسیری کاهشی داشته و هر هفته از این رقم کاسته شده است. به نظر می رسد این روند کاهشی در هفته دوم تیر ماه قطع شده و ثابت مانده است.

عدم تغییر در معاملات بازار باز در حالی رخ داده که نرخ پذیرش اوراق هم در همان حد هفته قبل و در کمترین سطح 5 ماهه نشسته است.

نرخ پذیرش 68 درصدی بانک مرکزی درهفته دوم تیر ماه

در بررسی آن که تغییرات بسط پول چه علامتی از وضعیت نقدینگی بانک ها را در بردارد برخی کارشناسان معتقدند نرخ پذیرش اوراق نیز باید مورد ارزیابی قرار بگیرد. دراین بررسی مشاهده می شود نیاز بانک ها همچنان در سطح 85 هزار میلیارد و 740 میلیارد تومان بوده که به نسبت سطح بالایی به شمار می آید. از میزانی که این نهادها به بانک مرکزی عرضه کرده اند در حدود 69.8 درصد آن مورد پذیرش این نهاد قرار گرفته که تقریبا برابر با هفته قبل بوده است.

مقایسه این شاخص با هفته های قبل نشان می دهد کمترین نرخ پذیرش اوراق دربازار باز در 9 ماه گذشته بوده است.

این موضوع نشان می دهد سیاست بانک مرکزی اکنون بیشترین فاصله را با نیاز بانک ها دارد. این نهاد اصرار به کاهش بسط پول داشته ولی همچنان نیاز بانک ها در سطح بالایی قرار دارد.

در کنار این موضوع بالا بردن هزینه استقراض نیز به شکل دیگری در راستای ادامه سیاست انقباضی بانک مرکزی در بازار باز به شمار می آید.

بنابراین سومین اتفاق در این بازار رکوردزنی نرخ سود دربازار بین بانکی است.

رکوردزنی نرخ سود بازار باز در هفته دوم تیر 1401

طبق اعلام بانک مرکزی از معاملات بازار باز این مقطع سومین اتفاق مهم به ثبت رسید و طی آن نرخ سود در بازار باز برابر با 20.3 درصد است.

بررسی آمار نرخ سود در این بازار نشان می دهد این بیشترین میزان این شاخص در تاریخ برگزاری بازار باز بوده است. 

کنار هم قرار دادن سه رویداد مهم بازار باز در هفته های اخیر نشان می دهد باوجود نیاز ممتد بانک ها به نقدینگی اما بانک مرکزی بسط پول در بانک ها از کانال بازار باز را کاهش داده و این معاملات را برای نهادهای مالی هزینه برتر کرده است.