به گزارش اکوایران ؛ خبر افزایش سطح روابط تجاری دو کشور به پنج میلیارد دلار در دو سال آینده که از سوی سید رضا فاطمی امین وزیر صنعت، معدن و تجارت مطرح شد؛ این سوال را به وجود آورد که چرا تاکنون گام اجرایی در خصوص توسعه روابط تجاری میان این دو کشور برداشته نشده است. از سوی دیگر با توجه به اینکه توافقنامه امروز میان ایران و پاکستان اولین توافقنامه تجاری نبوده و پیش از این نیز توافقنامه های اینچنینی میان دو کشور بسته شده، اما اجرایی نشده، چه تضمینی  برای تحقق پنج برابر کردن حجم تجاری میان دو کشور وجود دارد. 

به گفته فعالان اقتصادی، ناامنی در مرزهای شرقی ایران یکی از عمده دلایلی است که موجب شده تا امکان استفاده از بازار بزرگ پاکستان برای دو کشور فراهم نشود، مشکلی که با نخست وزیری عمران خان و تاکید وی بر ایجاد امنیت در مرز این کشور با ایران برطرف شد. در این خصوص محمد حاجی آقازاده رییس کمیسیون اقتصادی و تسهیل تجارت اتاق مشترک ایران و پاکستان می گوید: در حال حاضر  امنیت در مرز با پاکستان برقرار شده و امکان استفاده از مرزهای شرقی به وجودآمده است. نکته بعدی که فعالان اقتصادی به آن اشاره می کنند به مقوله عدم شناخت تجار و تولیدکنندگان ایرانی از بازار پاکستان باز می گردد، عاملی که موجب شد تا روابط تجاری دو کشور به تهار نفت با کالای کشاورزی (عمدتا برنج محدود) شود. روندی که فعالان اقتصادی معتقدند با تغییر آن امکان افزایش سهم ایران از این بازار بزرگ را به وجود خواهد آورد.

روند تجاری پاکستان

پاکستان یکی از کشورهای همسایه ایران محسوب می شود که در میان 10 کشور پرجمعت جهان با رشد جمعیتی بالا قرار دارد و رقم قابل توجهی از واردات را نیز از کشورهای جهان دارد. طبق اعلام مرکز تجارت بین الملل، پاکستان سالانه حدود ۶۰ میلیارد دلار واردات از کشور‌های جهان دارد. اما نکته قابل توجه اینجاست که ایران در مبادلات تجاری با این کشور هماسیه سهم ناچیزی دارد.  براساس آخرین آمار‌ها حجم مبادلات تجاری ایران و پاکستان در سال ۱۳۹۹ کمی بیش از ۷۰۰ میلیون دلار بوده و بیشتر این رقم نیز بصورت عمده به تبادلات تجاری در حوزه انواع سوخت و انرژی و کشاورزی اختصاص یافته است.

حجم اندک مبادلات تجاری میان ایران و پاکستان در حالی در سال گذشته ثبت شده که ایران در تامین بسیاری از نیازمندی‌های پاکستان مانند «گازمایع (ال پی جی)، فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی (نفت، قیر، نفت سفید، گازوئیل، بنزین، کود‌های شیمیایی، تولیدات پلیمری و….)، لبنیات، خشکبار، لوازم خانگی، لوازم بهداشتی، لوازم ساختمانی، سیمان» و بسیاری دیگر از کالا‌ها این قابلیت را دارد که سهم بیشتری از بازار پرجمعیت کشور همسایه شرقی را از آن خود کند؛ و البته تامین این نیاز‌های وارداتی برای پاکستان از طریق ایران بسیار اقتصادی‌تر از دیگر کشورهاست.

ایجاد مرکز رفع موانع تجاری

 تشکیل مراکز رفع موانع توسعه تجاری در پاکستان و ایران یکی از مسیرهایی است که می تواند زمینه توسعه تجاری بین دو کشور را فراهم کند. در این خصوص  سید رضا فاطمی‌امین وزیر صنعت، معدن و تجارت در نهمین نشست اجلاس کمیته مشترک تجاری جمهوری اسلامی ایران و پاکستان از ایجاد  مراکز تخصصی در دو کشور در راستای بررسی و رفع این موانع تا سه ماه آینده خبر می دهد. 

فاطمی امین، با بیان اینکه در هر دو کشور موانعی برای تحقق توسعه تجاری وجود دارد به همین منظور مراکز تخصصی در دو کشور در راستای بررسی و رفع این موانع ایجاد خواهد شد خبرداد و گفت: پیش از انجام این مذاکرات، جلساتی با وزارتخانه‌های مختلف در ایران از جمله وزارت جهادکشاورزی در زمینه تبادل محصولات کشاورزی و موانع موجود داشتیم تا با رفع این موانع بتوانیم باعث تقویت تجارت بین دو کشور شویم.

وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: این اراده در حال حاضر در دو کشور برای توسعه و تعمیق روابط تجاری و اقتصادی وجود دارد و عملیاتی شدن ترانزیت کامیون‌های پاکستانی در ایران نشانه این اراده برای گسترش روابط دوطرف است.     

به گفته فاطمی‌امین، بر اساس مذاکرات صورت گرفته، روابط اقتصادی شرکت‌های خصوصی دو کشور نیز به زودی شکل می‌گیرد و دو مرکز با ماموریت رفع موانع اقتصادی و تجاری و بین دو کشور تشکیل خواهد شد.

وزیر صنعت، معدن و تجارت در ادامه بر این نکته تاکید کرد که می‌توانیم علاوه بر مبادلات کالا در سرمایه‌گذاری مشترک هم فعالیت کنیم و به عنوان مثال ایران می‌تواند در حوزه‌هایی مانند لبنیات و لوازم خانگی در پاکستان سرمایه‌گذاری کند و علاوه بر سرمایه‌گذاری، تبادلات بین دو کشور را به تبادلات منطقه‌ای توسعه‌ دهیم.

ضرورت توسعه روابط اقتصادی   

در این نشست عبدالرزاق داود مشاور نخست وزیر پاکستان در امور بازرگانی و سرمایه‌گذاری نیز با اشاره به استقبال کشورش نسبت به توسعه روابط تجاری بین دو کشور، اقتصاد ایران و پاکستان را مکمل یکدیگر خواند و گفت: ما خواهان استفاده از مزایای تجارت آزاد و رفع موانع در این حوزه هستیم.

  عبدالرزاق داود افزود: کاملا موافقم که لازم است روابط را فراتر از روابط تجارت کالاها ببریم و تا حوزه‌های فرهنگی و تعامل میان تجار و بازرگانان بسط و توسعه دهیم.

مشاور نخست وزیر پاکستان در امور بازرگانی و سرمایه‌گذاری با بیان اینکه نهمین نشست اجلاس کمیته مشترک تجاری جمهوری اسلامی و پاکستان آغازگر فرآیند رسیدگی به مسائل و موانع میان دو کشور در حوزه تجارت است، خواهان پیشرفت و توسعه در همه حوزه‌ها و ارتباط بین دو کشور از جمله حمل و نقل آزاد کالا، گسترش تهاتر، ایجاد بازارچه مرزی و بهره‌مندی از مزایای تجارت آزاد و رفع موانع در این زمینه شد.

وی با اشاره به توافقات تجاری بین دو کشور در سال ۲۰۱۶، از عدم تحقق آن‌ها ابراز تاسف کرد و افزود: امیدوارم امروز گام‌های لازم برای تحقق این امر برداشته شود.