هفته گذشته خبر احضار مدیران عامل دو خودروساز بزرگ کشور توسط سازمان بازرسی و تفهیم اتهام آنها درباره عدم اهتمام لازم در کاهش تعداد محصولات ناقص دپویی در کف پارکینگ خبرساز شد.

اواخر مهرماه سال جاری حسن درویشیان، رئیس وقت سازمان بازرسی کل کشور از تکمیل محصولات ناقص موجود در پارکینگ خودروسازان تا پایان هشتمین ماه از سال جاری خبر داد.

در آن زمان آمارها نشان می داد حول و حوش 145 هزار دستگاه خودرو به صورت ناقص در پارکینگ های شرکت های خودروساز دپو شده بود. سهم ایران خودرویی ها 90 هزار دستگاه خودرو و سهم دیگر خودروساز بزرگ کشور یعنی سایپا حول و حوش 53 هزار دستگاه خودرو برآورد شد.  مدیران دو خودروساز بزرگ کشور اعلام کردند دلیل تولید این تعداد خودرو ناقص نبود قطعات الکتریکی و همچنین نبود نقدینگی لازم برای تکمیل این محصولات است. به رغم این چالش ها دو خودروساز در آن زمان به سازمان بازرسی کشور قول کاهش تعداد خودروهای ناقص را دادند. براساس اخبار منتشر شده ایران خودرویی ها اعلام آمادگی کردند تا 60 هزار دستگاه خودروی ناقص را تکمیل و روانه بازار  کنند. دیگر خودروساز کشور یعنی سایپا نیز وعده تکمیل حدود 43 هزار دستگاه خودروی ناقص را داد.

با این حال آبان ماه به اتمام رسید اما خبری تکمیل محصولات ناقص نشد. سازمان بازرسی کشور که پیگیر موضوع بود اوایل آذرماه سال جاری اعلام کرد خودروسازان به وعده خود بابت کاهش محصولات دپویی عمل نکرده‌اند. بررسی های سازمان بازرسی نشان می دهد دو خودروساز بزرگ کشور نتوانستند مبادرت به کاهش خودور‌های دپو شده خود کنند.

محسن دهنوی از نمایندگان مجلس نیز در توییتی مدعی شد تعداد خودروهای دپویی خودروسازان نه تنها کاهش نیافته که در حال حاضر حدود 170 هزار خودرو به صورت ناقص در پارکینگ شرکت های خودروساز وجود دارد.

مدیران خودروساز نیز در این میان به سازمان بازرسی کشور احضار و به نوعی تفهیم اتهام شدند. به اعتقاد سازمان بازرسی کشور اقدام خودروسازان در تکمیل نکردن محصولات ناقص به نوعی مصداق احتکار است.

با این حال استدلال خودروسازان این است که دلیل این مساله چالش تامین ریز تراشه ها است. خودروسازان با اشاره به وضعیت برندهای خودروساز جهانی می گویند در حال حاضر نه تنها ایران خودرو و سایپا که برندهای مطرح بین المللی نیز با چالش تامین این قطعات مواجه شده و به ناچار تیراژ تولید خود را کاهش داده اند.

از طرف دیگر انجمن قطعه سازان طی بیانه ای درباره تولید محصولات ناقص در خطوط تولید خودروسازان به اظهارنظر پرداخته است آن طور که در این بیانیه آمده تولید خودروهای ناقص تنها به دلیل چالش ریز تراشه ها اتفاق نیفتاده و شرکت های قطعه ساز به دلیل کمبود شدید نقدینگی توان سابق را برای تزریق نقدینگی به خطوط تولید خودروسازان ندارند.

قطعه سازان می گویند افزایش قیمت خودرو در مبدا نیز باعث نشده شرکت های خودروساز به سمت تسویه بخشی از بدهی خود با فعالان قطعه ساز بروند به نظر قطعه سازان شرکت های خودروساز اولیت های دیگری برای هزینه کار منابع مالی حاصل افزایش قیمت کارخانه ای محصولات خود دارند.

البته در بیانیه فعالان قطعه ساز به نوعی تمام تقصیرها متوجه شرکت های خودروساز نیست. شرکت های قطعه ساز معتقدند تسریع در تکمیل خودروهای ناقص نیازمند همراهی نهادهایی همچون نظام بانکی، گمرک و استاندارد است.

تحلیل فعالان قطعه ساز از نحوی عملکرد بانک مرکزی و گمرک این است که نظام بانکی عملا متناسب با تورم و شرایط بحرانی هیچگونه تغییر رفتاری نداده است. گمرک نیز نه تنها متناسب با شرایط بحرانی فعالیت خود را تطبیق نداده بلکه متاثر از شرایط روند بسیاری طولانی تر را جایگزین کرده که تامین مواد اولیه و قطعات وارداتی بیش از گذشته زمان بر شده است.

البته چالش تامین ریز تراشه ها نیز از نگاه فعالان قطعه ساز دور نمانده و آنها معتقدند در حال حاضرتامین ریز تراشه ها با واسطه و با دشواری بیشتری صورت می گیرد. فعالان قطعه ساز تاکید می کنند این موضوع علاوه بر افزایش هزینه ها زمان بر نیز هست.