براساس آخرین گزارش بانک مرکزی از عملیات سیاست پولی و بازار باز 28 مهر سال جاری، میزان در خواست منابع مالی بانکها از بانک مرکزی رقم 500 هزار میلیارد تومان را رد کرده و در مقابل نسبت پذیرش بانک مرکزی کاهش یافته و به پایینتر از 45 درصد رسیده است. نشانههای کمبود منابع مالی بانکها در حراج اوراق مالی اسلامی و نرخ بهره 24 درصدی قابل مشاهده است.
درخواست بانکها باز هم رکورد زد
اعداد و ارقام اعلام شده توسط بانک مرکزی حاکی از آن است که بانکها در هفته منتهی به 28 مهرماه سال جاری حدود 516 هزار و 120 هزار میلیارد تومان درخواست تامین منابع مالی داشتهاند. رقمی که بالاترین مقدار از زمان شروع عملیات بازار باز است. دادهها نشان میدهد روند صعودی تامین منابع مالی از طرف بانکها از آغاز جنگ بین ایران و اسرائیل شروع شده و تا به الان ادامه داشته است. این رخداد احتمالا ناشی از افزایش ریسک و نااطمینانی در اقتصاد ایران و در نتیجه افزایش نیاز بانکها به تامین مالی و نقدینگی است. البته نباید کسری بودجه دولت و تحمیل تکالیف مالی به بانکها را در این زمینه بیتاثیر دانست.
همچنین آخرین دادههای منتشر شده از حراج اوراق مالی اسلامی دولت نشان میدهد که بانکها در این حراج متقاضی حجم پایینی از اوراق منتشر شده بوده و قیمت کمتر و نرخ بازده بالاتری را طلب کردند. علاوه بر اینها نرخ بهره بینبانکی همچنان در سقف دالان باقیمانده و برابر با 24 درصد است.
از طرف دیگر با اینکه درخواست بانک از بانک مرکزی باز هم رکورد قبلی خود را شکسته اما در مقابل سکاندار پولی کشور تغییری در میزان موافقت خود ایجاد نکرده است. بهطوری که در بازار باز هفته گذشته بانک مرکزی با 230 هزار میلیارد تومان از درخواستها و در هفته منتهی به 28 مهر نیز با 230 هزار میلیارد تومان از سفارشات را مورد پذیرش قرار داده است. اینها درحالی است که نسبت پذیرش درخواستها با توجه به افزایش سفارشات شبکه بانکی کاهش پیدا کرده و بانک مرکزی با 44.5 درصد از درخواست بانکها موافقت کرده است.
ارزش توافقات سررسیده شده در هفته منتهی به 28 مهر حدودا معادل 231 هزار میلیارد تومان و ارزش توافقاتی که همچنان سررسید نشده و در وضعیت باز قرار دارند برابر با 230 هزار میلیارد تومان است.
دادهها از بازار قاعدهمند یا شبانه چه میگویند؟
از آنجایی که بانک مرکزی با نسبت پایینی از درخواست بانکها در بازار باز موافقت کرده، از همینرو بانکها جهت تامین منابع خود به بازار قاعدهمند یا شبانه مراجعه کردند. آمارها نشان از آن دارد که ارقام رد و بدل شده در بازار شبانه منتهی به 28 مهر سال 1404 بین 55 هزار میلیارد تومان تا 65 هزار میلیارد تومان بوده است. در روز آخر این بازار تعداد بانکهای مشارکت کننده برابر 5 بوده و ارزش اعتبارگیری بانکها معادل 55 هزار و 480 میلیارد تومان گزارش شده است. همچنین ارزش توافقات سررسید شده در تاریخ 28 مهر نیز نزدیک به 61 هزار میلیارد تومان بوده است.
