به گزارش اکوایران، پیش از برگزاری جلسه اوپک پلاس در روزهای آینده،‌ روسیه بار دیگر صادرات نفت خام خود از طریق دریا را کاهش داد و میزان این صادرات را به کمترین سطح از ماه آگوست رساند.

به نوشته بلومبرگ، این اقدام روسیه به دنبال افزایش قابل توجه صادرات دریایی نفت این کشور در ماه اکتبر رخ داده است. ارزیابی‌های بلومبرگ نشان می‌دهد در هفته منتهی به 28 آبان، حدود 2/7 میلیون بشکه نفت به شکل روزانه از بنادر روسیه صادر شده است. این آمار در مقایسه با هفته منتهی به 21 آبان با کاهش حدود 580 هزار بشکه در روز مواجه شده است که بیشترین کاهش هفتگی در بیش از چهار ماه گذشته محسوب می‌شود.

مسکو در اوایل ماه آگوست اعلام کرد که به محدود کردن میزان صادرات نفت خود ادامه خواهد داد. این محدودیت با نرخ کاهش 300 هزار بشکه در روز کمتر از میانگین سطح صادرات ثبت‌شده در ماه‌های می و ژوئن خواهد بود و تا پایان سال ادامه خواهد داشت. روسیه در اوایل ماه جاری میلادی نیز مجددا این تصمیم را مورد تأیید قرار داد.

اگر این کاهش به طور کامل متوجه نفت خام باشد، صادرات دریایی نفت خام روسیه 3/28 میلیون بشکه خواهد بود، اما معاون نخست‌وزیر این کشور گفته این کاهش به طور همزمان شامل نفت خام و محصولات پالایش‌شده می‌شود.

اعضای تولیدکننده نفت گروه اوپک پلاس به رهبری روسیه و عربستان سعودی قرار است در روز یکشنبه (5 آذر) در وین، پایتخت اتریش، دیدار کنند. در این جلسه قرار است چگونگی پاسخ به چشم‌انداز ضعیف بازار نفت و میزان عرضه در نیمه نخست سال 2024 مورد بحث قرار گیرد.
نمودار 1

صادرات نفت خام روسیه در چهار هفته اخیر، نوسان کمی داشت و به 3/23 میلیون بشکه در روز کاهش پیدا کرد که 200 هزار بشکه در روز کمتر از مدت مشابه منتهی به 21 آبان بوده است. این میزان، کمترین صادرات روسیه در هشت هفته اخیر بوده، اما هنوز 340 هزار بشکه در روز بیشتر از صادرات نفت خام این کشور در بازه منتهی به 29 مرداد بوده است؛ یعنی زمانی که صادرات نفت خام مسکو در پایین‌ترین سطح خود قرار داشت.

فرآوری نفت روسیه در هفته منتهی به 24 آبان با جهش همراه شد و به بالاترین سطح خود در حدود سه ماه اخیر رسید زیرا پالایشگاه‌های نفت این کشور پس از اتمام دوره نگهداری فصلی، توانستند بار دیگر به حداکثر ظرفیت تولید خود نزدیک شوند.

در همین حال، آمریکا تحریم‌هایی علیه سه شرکت حمل‌ونقل مستقر در امارات متحده عربی وضع کرده که سقف قیمت 60 دلاری برای هر بشکه از نفت خام روسیه را نقض کرده‌اند. درآمد هفتگی کرملین از عوارض صادرات نفت نیز به کمترین میزان خود در دو ماه اخیر رسیده است.

صادرات نفت روسیه از طریق مسیرهای دریایی در چهار هفته منتهی به 28 آبان به 3/23 میلیون بشکه در روز کاهش پیدا کرده که کمتر از صادرات 3/43 میلیون بشکه در روز در مدت مشابه منتهی به 21 آبان است. به طور همزمان، صادرات نفت کرملین به پایین‌ترین سطح هشت هفته اخیر رسیده که حدود 360 هزار بشکه در روز کمتر از میانگین حجم صادرات آن از آوریل تا ژوئن محسوب می‎‌شود.
نمودار 2

مقاصد صادراتی به آسیا

صادرات نفت روسیه به مشتریان آسیایی - شامل نفتکش‌هایی که مقصد نهایی آن‌ها مشخص نشده - در چهار هفته منتهی به 28 آبان به 2/73 میلیون بشکه در روز کاهش پیدا کرد که کمتر از صادرات 2/93 میلیون بشکه در روز در چهار هفته منتهی به 21 آبان است. این آمار همچنین بسیار کمتر از اوج صادرات نفت روسیه در ماه می است که میزان آن به 3/6 میلیون بشکه در روز می‌رسید.

در چهار هفته منتهی به 28 آبان، حدود 1/17 میلیون بشکه نفت در روز به سوی چین صادر شده است. واردات نفت خام به چین از طریق مسیرهای دریایی با ورود مستقیم حدود 800 هزار بشکه در روز از طریق خطوط انتقال نفت روسیه یا قزاقستان تکمیل می‌شود.

صادرات دریایی نفت مسکو به مقصد هند نیز در چهار هفته منتهی به 28 آبان به طور متوسط حدود یک میلیون بشکه در روز بوده است.

به طور روزانه حدود 510 هزار بشکه از نفت روسیه به سمت پورت‌سعید یا سوئز در مصر منتقل می‌شود یا پیش‌بینی می‌شود این مقادیر از یک کشتی به کشتی دیگر در نزدیکی بندر یوسو در کره جنوبی منتقل شوند. این سفرهای دریایی معمولا به بنادر هند یا چین منتهی می‌شوند و تا زمانی که مقصد نهایی تأیید شود، در نموداری با عنوان «مقصد ناشناخته در آسیا» مشخص می‌شوند.

در چهار هفته منتهی به 28 آبان، حجم انتقال نفت به «سایر مقاصد ناشناخته» تقریبا 50 هزار بشکه در روز بوده است. بسیاری از این محموله‌ها از بنادر غربی روسیه صادر می‌شوند، از کانال سوئز عبور می‌کنند و احتمالا به ترکیه ختم می‌شوند. برخی از این محموله‌ها ممکن است از یک کشتی به کشتی دیگر منتقل شوند و بیشتر این انتقال‌ها در دریای مدیترانه در نزدیک سواحل یونان انجام می‌شود.
نمودار 3

مقاصد صادراتی به اروپا و ترکیه

از زمان آغاز حمله روسیه به اوکراین در فوریه 2022، بازار صادرات دریایی نفت خام روسیه به کشورهای اروپایی از بین رفته است. پیش از جنگ اوکراین،‌ این بازار شامل صادرات حدود 1/5 میلیون بشکه نفت خام روسیه از پایانه‌های صادراتی در بالتیک، دریای سیاه و قطب شمال بود که اکنون تقریبا به طور کامل از بین رفته است. بازار اروپا با بازار کشورهای آسیایی جایگزین شده که به علت مسافت دورتر، بسیار پرهزینه و زمان‌بر است.

نمودار 4

در چهار هفته منتهی به 28 آبان، هیچ محموله‌ای از نفت روسیه به کشورهای اروپای شمالی یا حوزه مدیترانه صادر نشد. صادرات به بلغارستان که اکنون تنها بازار اروپایی برای نفت روسیه است، حدود 104 هزار بشکه در روز بوده که تغییری در مقایسه با مدت مشابه پیشین نداشته است.

صادرات به ترکیه هم در چهار هفته منتهی به 28 آبان حدود 390 هزار بشکه در روز بوده که‌ بیش از دو برابر حجم صادرات روسیه به این کشور در ماه‌های جولای و آگوست بوده است.

درآمد صادراتی

در هفت روز منتهی به 28 آبان، تأمین سرمایه جنگ روسیه علیه اوکراین از طریق صادرات نفت به 68 میلیون دلار کاهش یافت،‌ در حالیکه میانگین درآمد چهار هفته نیز به 78 میلیون دلار نزول کرده است. درآمد هفتگی روسیه از صادرات نفت به کمترین میزان خود در دو ماه اخیر رسیده است.

درآمد حاصل از عوارض صادرات نفت

نمودار 5

نرخ عوارض صادرات در ماه نوامبر 3/57 دلار به ازای هر بشکه تعیین شده است. این محاسبه بر مبنای متوسط قیمت نفت اورال روسیه بوده که قیمت آن از 24 شهریور تا 22 مهر، 83/35 دلار به ازای هر بشکه بوده است. این قیمت حدود 7/70 دلار پایین‎‌تر از بهای هر بشکه نفت برنت در مدت مشابه است. نرخ عوارض صادرات نفت روسیه در ماه نوامبر، بالاترین نرخ در سال 2023 محسوب می‎‌شود.

نرخ عوارض صادرات در ماه دسامبر 3/37 دلار به ازای هر بشکه خواهد بود. این محاسبه بر مبنای متوسط قیمت نفت اورال روسیه بوده که قیمت آن از 23 مهر تا 23 آبان، 79/23 دلار به ازای هر بشکه بوده است. این قیمت حدود 9/39 دلار پایین‎‌تر از ارزش هر بشکه نفت برنت در مدت مشابه است.

در هفته منتهی به 28 آبان، 19/1 میلیون بشکه نفت روسیه توسط 26 نفت‌کش از بنادر این کشور صادر شد که 4 میلیون بشکه کمتر از هفته پیشین آن است. تعداد کشتی‌هایی که در هفته منتهی به 28 آبان در انتقال نفت روسیه مورد استفاده قرار گرفت، کمترین میزان در سه ماه اخیر بوده است.

ثابت ماندن قیمت نفت

همزمان با نشانه‌هایی از افزایش ذخایر نفت در آمریکا پیش از برگزاری جلسه اوپک پلاس در اتریش، قیمت نفت ثابت ماند. انتظار می‎‌رود اوپک پلاس در جلسه آتی خود موضوع کاهش تولید را در اولویت قرار دهد.

در روز سه‌شنبه (30 آبان) قیمت هر بشکه نفت برنت بیش از 82 دلار به ازای هر بشکه بود و نفت وست تگزاس اینترمدیت حدود 78 دلار قیمت‌گذاری شد.

موسسه نفت آمریکا اعلام کرده ذخایر نفت در سطح این کشور طی هفت روز گذشته 9/05 میلیون بشکه افزایش پیدا کرده است.