ریشه‌یابی کاهش نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی

به گزارش اکوایران، در سال های اخیر همراه با افزایش جمعیت، ظرفیت دانشگاه‌های کشور نیز افزایش یافته است. به دنبال بالا رفتن پذیرش مراکز آموزش عالی، فارغ التحصیلان آن‌ها نیز بیشتر شده است. این در حالی است که بازار کار گنجایش جذب این فارغ التحصیلان را نداشته و بنابراین نرخ بیکاری در این گروه افزایش یافته است.

باتوجه به اینکه فارغ التحصیلان آموزش عالی در گروه کارکنان ماهر طبقه بندی شده و حضور آن‌ها در بازار کار به توسعه مشاغل کمک می کند، کنترل نرخ بیکاری آن‌ها و جذب نیروی کار عرضه شده به بازار اهمیت دارد.

نرخ بیکاری بیانگر این مطلب است که از مجموع افراد جویای کار دانشگاهی یا جمعیت دانشگاهی فعال چه تعداد موفق به پیدا کردن شغل در بازار کار نشده اند. بررسی ها حاکی از آن است که نوسان نرخ بیکاری در محدوده سال های 97 تا پایان سال 98 بیشتر از نوسان این نرخ در سال های 99 تا پاییز 1402 بوده است.

مشاهدات نشان می‌دهد فارغ التحصیلان دانشگاهی در تابستان 97 بیشترین نرخ بیکاری را به ثبت رسانده اند. پس از این دوره روند نرخ بیکاری فارغ التحصیلان نزولی شده و در پاییز 1402 در سطح 11.4 درصدی قرار گرفته است. این رقم کمترین مقدار بیکاری ثبت شده از فارغ التحصیلان آموزش عالی در 6 سال گذشته بوده است. در ادامه نرخ بیکاری فارغ التحصیلان آموزش عالی از ابتدای سال 97 تا پایان پاییز امسال بررسی شده است.

چرا نرخ بیکاری تحصیل کرده‌ها در ایران افزایش یافته است؟

در سال‌های اخیر جمعیت کشور با افزایش مواجه شده است. به دنبال بالارفتن جمعیت،‌ پذیرش مراکز آموزش عالی نیز بیشتر شده و ظرفیت دانشگاه‌ها افزایش یافته است. بنابراین به صورت کلی خروج فارغ التحصیلان آموزش عالی نیز نسبت به قبل بیشتر شده است. از نیروی کار فارغ التحصیل به عنوان «جمعیت ماهر» یاد می شود.

اگرچه که در طی این سال‌ها نیروی کار ماهر افزایش یافته اما ظرفیت بازار کار برای جذب این افراد تغییر نکرده است. این وقایع منجر به افزایش بیکاری نیروی کار ماهر شده است. در ادامه به بررسی نرخ بیکاری فارغ التحصیلان آموزش عالی از بهار 97 تا پاییز 1402 پرداخته شده است.

تصویر نرخ بیکاری فارغ التحصیلان آموزش عالی

فارغ التحصیلان آموزش عالی یک گروه مهم از افراد متمایل به فعالیت در بازار کار هستند و استفاده از آن‌ها در بازار کار به عنوان  نیروی کار ماهر می‌تواند نقش مهمی در توسعه مشاغل داشته باشد.

بنابر تعاریف مرکز آمار،‌ از میان فارغ التحصیلان دانشگاهی 15 ساله و بیشتر که به عنوان جمعیت فارغ التحصیل در سن کار شناخته می شوند، گروهی تمایل و توان کار کردن دارند. به این دسته از افراد، جمعیت فارغ التحصیل دانشگاهی «فعال» گفته می شوند. البته باید توجه داشت که همه این افراد که در جست و جوی شغل هستند، موفق به پیدا کردن شغل نشده اند و از آن‌ها به عنوان افراد «بیکار» یاد می شود.

نرخ بیکاری جمعیت فارغ التحصیل، یکی از شاخص های مهم بازار کار است و نشان دهنده آن است که چه تعداد از نیروی کار دانشگاهی عرضه شده به بازار، جذب نشده است. شواهد آماری حاکی از آن است که روند نرخ بیکاری از ابتدای سال 97 تا پایان پاییز امسال روند نزولی داشته است.

برش اول؛

ثبت بالاترین نرخ بیکاری دانشگاهیان در سال 97

گزارش های مرکز آمار حاکی از آن است که نوسانات نرخ بیکاری دانشگاهیان از ابتدای سال 97 تا پایان 98،‌ در سطح بالاتری نسبت به نوسانات سال 99 تا پایان پاییز 1402 بوده است. به بیان دقیق تر محدوده نوسانات نرخ بیکاری فارغ التحصیلان آموزش عالی از بهار 97 تا بهار 99 در بازه 18.9 تا 13.5 درصدی قرار داشته است.

نرخ بیکاری دانشگاهیان در ابتدای سال 97 در سطح 17.9 درصدی قرار گرفته است. این رقم در تابستان همین سال به 18.9 درصد افزایش یافته که بالاترین نرخ بیکاری فارغ التحصیلان آموزش عالی در 6 سال بررسی شده محسوب می شود. این نرخ نشان می دهد که در تابستان 97 از هر 100 نفر فارغ التحصیل آموزش عالی، حدود 19 نفر بیکار مانده اند.

نرخ بیکاری این گروه پس از تابستان 97 کاهشی شده و در تابستان 98 بار دیگر افزایش یافته است. تا جایی که در پاییز 98 این نرخ به 17.4 درصد رسیده است. روند کاهش بیکاران دانشگاهی باردیگر پس این دوره رو به نزول نهاده است. می توان گفت یکی از دلایل این امر آن است که بازار کار توانسته راهی برای اشتغال موجی از فارغ التحصیلان بیکار که یکباره افزایش یافته اند را در این دوره پیدا کند.

برش دوم؛‌

ثبت پایین ترین نرخ بیکاری در پاییز 1402

محدوده نوسانات نرخ بیکاری از سال 99 تا پاییز امسال، از 14.9 تا 11.4 درصد بوده است. به بیان دقیق تر در تابستان 99 از مجموع فارغ التحصیلانی که به دنبال کار بوده اند، 14.9 درصد بیکار مانده اند.

از تابستان 99 نرخ بیکاری دانشگاهیان در بازه محدوتری نوسان داشته و در پاییز 1401 این نرخ به زیر 13 درصد رسیده است. در بهار امسال بیکاری این گروه در محدوده 12.1 درصدی قرار گرفته است. شواهد آماری حاکی از آن است که نرخ بیکاری در سال جاری به صورت متوالی نزولی بوده است. این نرخ در پاییز امسال به سطح زیر 12 درصد دست یافته و به 11.4 درصد رسیده است. این رقم، کمترین نرخ بیکاری ثبت شده از فارغ التحصیلان آموزش عالی در 6 سال گذشته محسوب می شود.