وضعیت ناپایدار بازارکار در 7 استان ایران

به گزارش اکوایران، در تابستان امسال استان مرکزی کمترین نرخ بیکاری را با ۴.۳ درصد و استان سیستان و بلوچستان با ۱۴ درصد بیشترین نرخ بیکاری را داشته است. از نظر سهم اشتغال ناقص بوشهر با ۱.۲ درصد در جایگاه اول و استان خراسان شمالی با سهم ۱۷ درصدی جایگاه آخر را داشته است.

اگر هر دوی این شاخص‌ها را با یکدیگر ترکیب کنیم، می‌توان دیدی کلی از کیفیت و پایداری اشتغال در استان‌ها به دست آورد. استان‌هایی که نرخ بیکاری و سهم اشتغال ناقص آنها بالاست، می‌تواند نمایانگر ضعف‌های ساختاری در بازار کار، از جمله کمبود فرصت‌های شغلی پایدار و مناسب باشند. در مقابل، استان‌هایی که هر دو شاخص در آن‌ها در سطوح پایین‌تری قرار دارند، ممکن است از وضعیت اشتغال مطلوب‌تر و پایدارتری برخوردار باشند.

چند خط من باب نرخ بیکاری و اشتغال ناقص

طبق تعریف مرکز آمار ایران، افراد ۱۵ ساله و بیشتر جمعیت حاضر در سن کار تلقی می‌شوند و وضعیت آنها در آمارهای بازار کار محاسبه می‌شود. این جمعیت به دو بخش جمعیت فعال و غیرفعال تقسیم می‌شود. جمعیت فعال مجموع افراد شاغل و بیکار است. آن دسته از جمعیت فعال که به دنبال کار هستند، ولی موفق به یافتن آن نمی‌شوند «بیکار» نامیده می‌شوند. از نسبت افراد بیکار به جمعیت فعال نیز نرخ بیکاری به دست می‌آید.

گروهی از افراد شاغل وجود دارند که اشتغال ناقص دارند. در واقع، این افراد به دلایل اقتصادی مثل رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت کار بیشتر، قرار داشتن در فصل غیر کاری و ... کمتر از ۴۴ ساعت در هفته کار کرده، خواهان و آماده برای انجام کار اضافی در هفته هستند. به عبارت دیگر، افرادی که به مشاغل نامرتبط با مهارت و دانش‌شان مشغول هستند.

تحولات بازار کار در تابستان امسال

در تابستان جاری، ۷.۳ درصد از شاغلین کشور دارای اشتغال ناقص بوده‌اند. از میان استان‌های کشور، استان بوشهر کمترین سهم از اشتغال ناقص را با ۱.۲ درصد داشته است. به عبارتی دیگر، از هر ۱۰۰ فرد شاغل در این استان، تنها یک نفر به شغلی غیر مرتبط با مهارتش مشغول بوده است. در مقابل، استان خراسان شمالی بیشترین سهم از اشتغال را با ۱۷ درصد داشته است.

خبر مرتبط

اولین تصویر از بازار کار تابستان 1403: بیکاری به کجا رسید؟

اکوایران: تازه‌ترین داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که در تابستان سال جاری در مقایسه با مدت مشابه در سال قبل، نرخ بیکاری در کل کشور کاهش یافته است.

همچنین در این دوره، نرخ بیکاری کل کشور برابر با ۷.۵ درصد بوده است. کمترین نرخ بیکاری را استان مرکزی با ۴.۳ درصد در فصل تابستان داشته است. از طرفی، استان سیستان و بلوچستان با ۱۴ درصد بیشترین نرخ بیکاری را در این فصل تجربه کرده است.

وضعیت استان‌ها در مختصات بیکاری و اشتغال ناقص

وضعیت استان‌ها بر اساس این دو شاخص در چهار ناحیه مختلف بررسی شده است. زمانی که در یک استان نرخ بیکاری و سهم اشتغال ناقص پایین باشد، ممکن است وضعیت اشتغال مطلوب‌تر و پایدارتر باشد و به عنوان یک وضعیت خوب شناخته می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد میانگین کل کشور در این دسته جای دارد. همچنین، حدود نیمی از استان‌های کشور بازار کار پایدار و اشتغال باکیفیت دارند که بر اساس نمودار مختصات، استان مازندران در بهترین وضعیت قرار دارد.

در حالی‌که، اگر عکس این حالت رخ دهد و نرخ بیکاری و سهم اشتغال ناقص بالا باشد، وضعیت نامناسبی را تلقی می‌کند و نشانگر بازار کار ضعیف و آسیب‌پذیری بالاست. در تابستان ۱۴۰۳، ۷ استان در این وضعیت قرار داشته‌اند.

اگر نرخ بیکاری پایین اما سهم اشتغال ناقص بالا باشد، ممکن است بیانگر عدم تناسب مشاغل با نیازهای شغلی باشد. در تابستان امسال، ۸ استان در این وضعیت قرار داشته‌اند. در مقابل، اگر نرخ بیکاری بالا ولی سهم اشتغال ناقص پایین باشد، می‌تواند ناشی از کمبود کلی فرصت‌های شغلی باشد که در تابستان تنها دو استان اردبیل و چهارمحال و بختیاری در این وضعیت قرار داشته‌اند. هر چند، وضعیت این دو استان نیز به مرکز مختصات نزدیک‌تر بوده‌اند و این موضوع نشان می‌دهد استان‌هایی که نرخ بیکاری بالایی دارند، سهم اشتغال ناقص آنها بالاست.

خبر مرتبط

با افزایش مشارکت اقتصادی مردم، بیکاری در استان‌ها کم می‌شود؟

اکوایران: بررسی‌ آمارهای نرخ بیکاری و نرخ مشارکت در هر استان نشان می‌دهد نرخ مشارکت بالاتر در بازار کار الزاما به نرخ بیکاری پایین‌تر منتهی نمی‌شود.