جنجال در کاخ سفید، جشن در کرملین؛ مهم‌ترین سیگنالی که ترامپ برای پوتین فرستاد

به گزارش اکوایران، رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ می‌گوید که خواهان یک آتش‌بس سریع در اوکراین است، اما به نظر می‌رسد ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، عجله‌ای برای پایان دادن به جنگ ندارد. در همین حال، تنش‌های روز جمعه بین ترامپ و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، ممکن است به پوتین همان فرصت و اهرم فشاری را بدهد که برای طولانی‌تر کردن جنگ به آن نیاز دارد.

به نوشته نیویورک تایمز، با تشدید اختلافات و شکاف آشکار در اتحاد آمریکا و اوکراین، اکنون به نظر می‌رسد پوتین بیش از پیش به دنبال دستیابی به توافقی مطابق با خواسته‌های خود است و حتی ممکن است وسوسه شود که حملات خود را در میدان نبرد گسترش دهد.

در صحنه‌ای بی‌سابقه در واشنگتن، ترامپ در سخنانی تند علیه زلنسکی موضع گرفت؛ صحنه‌ای که صبح شنبه به‌عنوان تیتر نخست در شبکه‌های تلویزیون دولتی روسیه پخش شد. این اتفاق، دقیقاً در راستای سه سال تبلیغات کرملین بود که زلنسکی را به‌عنوان یک رهبر ناپخته و بی‌پروا به تصویر می‌کشید که دیر یا زود حمایت غرب را از دست خواهد داد.

اما شاید مهم‌ترین پیام برای کرملین در سخنان بعدی ترامپ بود، جایی که او هشدار داد اگر اوکراین «هم‌اکنون» با آتش‌بس موافقت نکند، این کشور جنگ‌زده باید «به‌تنهایی بجنگد» و دیگر روی کمک آمریکا حساب نکند.

پیامد‌های عمیق قطع کمک آمریکا

چنین موضعی می‌تواند نتیجه‌ای را رقم بزند که پوتین مدت‌هاست به دنبال آن بوده است؛ حتی به قیمت از دست دادن ده‌ها هزار نیروی روسی: تسلط بر اوکراین و دریافت امتیازات گسترده از غرب.

درواقع، تلاش‌های ادعایی ترامپ برای پایان سریع جنگ، می‌تواند آن را تشدید و طولانی‌تر کند. کارشناسان هشدار داده‌اند که اگر آمریکا واقعاً آماده‌ی رها کردن اوکراین باشد، پوتین ممکن است تلاش کند تا مناطق بیشتری از این کشور را تصرف کند و در صورت برگزاری مذاکرات صلح، با اهرم فشار بیشتری وارد شود.

کنستانتین رمچوکوف، سردبیر روزنامه‌ای در مسکو با ارتباطاتی در کرملین، در توصیف پیامدهای اختلاف آشکار بین ترامپ و زلنسکی گفت: «روسیه آماده خواهد بود که برای مدت طولانی‌تر و با شدت بیشتری بجنگد. اگر زلنسکی بگوید مردم اوکراین آماده‌ی ادامه‌ی جنگ هستند، مسکو هم خواهد گفت "بسیار خوب، پس به جنگ ادامه می‌دهیم".»

رمچوکوف گفت که اگر تنش‌های روز جمعه در واشنگتن منجر به کاهش بیشتر حمایت نظامی آمریکا از اوکراین شود، پیامدهای آن می‌تواند بسیار گسترده باشد و حتی ممکن است پوتین را به بازگشت به اهداف اولیه‌ای که در زمان آغاز تهاجم در سال ۲۰۲۲ دنبال می‌کرد، ترغیب کند.

او افزود: «من تعجب نخواهم کرد اگر مسکو تصمیم بگیرد پیشروی خود را به سمت اودسا یا میکولاییف ادامه دهد.» این دو شهر بندری مهم در دریای سیاه همچنان تحت کنترل اوکراین هستند، اما رمچوکوف هشدار داد که چنین تحولی می‌تواند مسیر استراتژیک عملیات نظامی روسیه را تغییر دهد.

اختلاف نظر میان ترامپ و پوتین درباره آینده جنگ

با وجود هم‌راستایی اخیر میان ترامپ و پوتین، تحلیلگران به تفاوت مهمی در دیدگاه‌های این دو اشاره می‌کنند. ترامپ می‌گوید که می‌خواهد هرچه سریع‌تر «به کشتار در اوکراین پایان دهد»، درحالی‌که پوتین تأکید دارد که ابتدا باید «علل ریشه‌ای جنگ» حل‌وفصل شوند.

از دیدگاه پوتین، این اصطلاح به معنای توافقی گسترده‌تر است که مانع پیوستن اوکراین به ناتو شود، توان نظامی این کشور را محدود کند و به روسیه نفوذی قابل‌توجه در سیاست داخلی اوکراین بدهد - همچنین به عقب‌نشینی ناتو از اروپای شرقی و مرکزی منجر شود.

رسیدن به چنین توافقی به ماه‌ها مذاکره نیاز دارد، و همین موضوع دلیل مقاومت پوتین در برابر یک آتش‌بس فوری است. درگیری لفظی در کاخ سفید در روز جمعه نیز به سود کرملین تمام شد، زیرا ممکن است ترامپ را متقاعد کند که زلنسکی، نه پوتین، طرف لجوج‌تر و سرسخت‌تر است.

ترامپ در دفتر بیضی خطاب به زلنسکی گفت: «شما به ما می‌گویید که یک آتش‌بس نمی‌خواهید. اما من یک آتش‌بس می‌خواهم، زیرا شما زودتر از یک توافق به آن می‌رسید.»

زلنسکی روز شنبه بار دیگر مخالفت خود را با یک آتش‌بس سریع با پوتین اعلام کرد و تأکید داشت که رئیس‌جمهور روسیه قابل‌اعتماد نیست. او گفت که اوکراین برای جلوگیری از حملات آینده روسیه، به تضمین‌های امنیتی از سوی غرب نیاز دارد.

با این حال، زلنسکی نشان داد که هنوز امید به بهبود روابط با ترامپ را از دست نداده است. پس از نشست روز جمعه، او در اظهارات عمومی خود از حمایت‌های آمریکا قدردانی کرد؛ اقدامی که پس از آن صورت گرفت که جِی‌دی وَنس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، او را به «قدرنشناسی» متهم کرده بود.

تأخیر به نفع روسیه خواهد بود

یکی از تحلیلگران سیاست خارجی مسکو که به کرملین نزدیک است، روز شنبه اظهار داشت که هرگونه تأخیر در مذاکرات صلح به سود روسیه خواهد بود، زیرا در حال حاضر هیچ توافقی که بتواند رضایت پوتین را جلب کند، در دسترس نیست. این تحلیلگر تأکید کرد که وضعیت کنونی به نفع کرملین است.

دیمیتری سوسلوف، کارشناس روابط بین‌الملل در مدرسه عالی اقتصاد مسکو، در گفت‌وگویی با روزنامه کومرسانت اعلام کرد که پس از «شکست مذاکرات زلنسکی با ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا «حتی بیشتر به موضع روسیه درباره توافق صلح تمایل پیدا خواهد کرد.»

دیمیتری سوسلوف همچنین احتمال دستیابی روسیه به مناطقی فراتر از ۲۰ درصد از خاک اوکراین را که در حال حاضر در اختیار دارد، مطرح کرده است.

او هشدار داد که اگر ایالات متحده ارسال سلاح و اطلاعات نظامی به اوکراین را متوقف کند، «سرعت شکست کی‌یف در میدان نبرد افزایش خواهد یافت و احتمالاً ظرف چند ماه، جبهه‌های اوکراین به‌طور کامل فروخواهند پاشید.»

تنش‌های روز جمعه در کاخ سفید برای مسکو دستاوردهای دیگری نیز به همراه داشت. در عرض چند دقیقه، یکی از اهداف دیرینه پوتین - کنار زدن ولودیمیر زلنسکی از قدرت - به شکل جدی‌تری مطرح شد.

بلافاصله پس از دیدار در کاخ سفید، لیندسی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه ایالت کارولینای جنوبی که از حامیان سرسخت اوکراین بود، در اظهاراتی غافلگیرکننده گفت: «نمی‌دانم که آیا دیگر می‌توانیم با زلنسکی همکاری کنیم یا نه.»

او برخورد رئیس‌جمهور اوکراین در دفتر بیضی را «بی‌احترامی» توصیف کرد.

شکاف در اتحاد غربی

این مجادله علنی، یکی دیگر از اهداف بلندمدت پوتین را نیز محقق کرد: تضعیف اتحاد نظامی غرب به رهبری آمریکا، که پس از تهاجم روسیه در سال ۲۰۲۲ از اوکراین حمایت کرده بودند.

رهبران اروپایی پس از این دیدار، بلافاصله حمایت خود از اوکراین را اعلام کردند، که می‌تواند زمینه‌ساز شکاف میان ایالات متحده و متحدان دیرینه‌اش در اروپا شود. 

مقامات روسی تقریباً نتوانستند شادی خود را کنترل کنند.

دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهور پیشین روسیه و معاون شورای امنیت این کشور، در پستی در شبکه اجتماعی X از ترامپ حمایت کرد و در عین حال، زلنسکی را «خوک گستاخ» خواند. 

کنستانتین کوساچف، از اعضای ارشد مجلس فدرال روسیه، در پیامی در تلگرام نوشت: «زلنسکی این دور را با شکستی مفتضحانه از دست داد. او باید سینه‌خیز خود را تا دور بعدی برساند.»

تحلیلگران نزدیک به کرملین نیز که سال‌ها آمریکا را دشمن اصلی معرفی می‌کردند، به سختی می‌توانستند این تغییر شرایط را باور کنند.

ایگور کوروتچنکو، کارشناس نظامی که حضوری ثابت در برنامه‌های تلویزیونی روسیه دارد، در پستی نوشت که هرگز فکر نمی‌کرد روزی رئیس‌جمهور ایالات متحده را تحسین کند: «اما امشب، من برای رئیس‌جمهور چهل‌وهفتم ایالات متحده، دونالد ترامپ، کف می‌زنم. زلنسکی مثل یک گربه ولگرد از کاخ سفید بیرون انداخته شد.»

آینده جنگ

با وجود تمام خوشحالی مقامات روسی از تحولات اخیر، نشست پرتنش روز جمعه در واشنگتن، هیچ مسیر روشنی را برای حل‌وفصل جنگ ترسیم نکرد. 

با این که پوتین ممکن است خواهان ادامه جنگ باشد، اما تداوم بیش از حد درگیری نیز می‌تواند به ضرر او تمام شود، زیرا اقتصاد روسیه تحت فشار قرار دارد و تلفات میدانی این کشور سنگین است.

گریگوری گولوسوف، استاد علوم سیاسی در دانشگاه اروپایی سن‌پترزبورگ، اظهار داشت: «رهبری روسیه مایل است جنگ را تحت شرایط خود پایان دهد، نه فقط برای احیای روابط با آمریکا. با این حال، علی‌رغم اتفاقات روز گذشته، هیچ چشم‌انداز روشنی برای دستیابی به چنین توافقی وجود ندارد.»