به گزارش اکوایران، بررسی‌ها از سرانه تولید ناخالص داخلی (بدون نفت) نشان می‌دهد سهم هر ایرانی از تولیدات کشور (به جز نفت) در سال‌های اخیر افزایشی بوده است. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که اگر تولید ناخالص در سال ۱۴۰۳ رشدی مشابه سال ۱۴۰۲ تجربه کند، سرانه تولید در سال جاری به بیشترین سطح در ۱۳ سال اخیر برسد.

سرانه تولید ناخالص داخلی (GDP per capita) یکی از مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی است که میزان تولید ثروت در یک کشور را به نسبت جمعیت آن اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص به‌عنوان ابزاری کلیدی برای سنجش سطح رفاه اقتصادی و مقایسه عملکرد اقتصادی کشورهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

محاسبه سرانه تولید ناخالص داخلی از طریق تقسیم مقدار کل تولید ناخالص داخلی بر جمعیت کشور انجام می‌شود. این شاخص نشان می‌دهد که به‌طور متوسط هر فرد در یک کشور از چه میزان از تولید ناخالص داخلی بهره‌مند است. هرچند این شاخص به‌طور مستقیم سطح درآمد یا ثروت افراد را نشان نمی‌دهد، اما می‌تواند تصویری کلی از وضعیت اقتصادی کشور و سطح زندگی مردم ارائه دهد.

افزایش سرانه تولید ناخالص داخلی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله رشد اقتصادی پایدار، افزایش بهره‌وری نیروی کار، بهبود زیرساخت‌های تولیدی و رشد سرمایه‌گذاری در بخش‌های کلیدی. همچنین، کاهش نرخ رشد جمعیت می‌تواند به افزایش سرانه تولید ناخالص داخلی کمک کند، زیرا منابع تولیدی کشور بین جمعیت کمتری تقسیم می‌شود.

در عین حال، این شاخص نمی‌تواند به‌طور کامل نابرابری درآمدی و توزیع ثروت در جامعه را نشان دهد. به‌عنوان مثال، ممکن است سرانه تولید ناخالص داخلی در یک کشور بالا باشد، اما بخش قابل‌توجهی از جمعیت از ثروت ایجادشده بهره‌مند نشوند.

توجه به این شاخص و تحلیل عوامل موثر بر آن، می‌تواند به سیاست‌گذاران کمک کند تا با اتخاذ تصمیمات مناسب، رشد اقتصادی پایدار و بهبود شرایط معیشتی را برای همه اقشار جامعه فراهم کنند.

031029

اوج تولید سرانه در سال ۱۴۰۳

آمارهای تولید ناخالص داخلی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد سرانه تولید ناخالص داخلی (بدون نفت) در سال های اخیر رو به افزایش بوده است. باید دقت داشت که در این بررسی از تولید ناخالص داخلی به قیمت‌های ثابت سال ۱۴۰۰ استفاده شده است. به عبارتی تولید ناخالص داخلی در تمامی سال‌ها با قیمت‌های سال ۱۴۰۰ محاسبه شده تا اثر تورم از آن خارج شود.

بررسی تولید ناخالص داخلی سرانه (بدون نفت) از ابتدای سال ۹۰ تا کنون نشان می‌دهد در نیمه ابتدایی دهه ۹۰، تحریم‌ها اثری جدی بر سرانه تولید ناخالص کشور داشته‌اند. برای مثال با شروع تحریم‌ها از ابتدای این دهه، سرانه تولید از ۸۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان در سال ۱۳۹۰ به ۷۸ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان در سال ۱۳۹۴ کاهش پیدا کرده است.

با شروع توافق برجام، سرانه تولید ناخالص داخلی (بدون نفت) افزایش پیدا کرده و در سال ۹۶ به اوج خود یعنی ۸۷ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسیده است. با خروج ترامپ از برجام، سرانه تولید ناخالص کاهش پیدا کرد و در سال ۹۷ به ۸۵ میلیون تومان رسید.

 در دوران کرونا و پساکرونا تولید ناخالص داخلی سرانه (بدون نفت) از سال ۹۹ تا ۱۴۰۲ روندی صعودی به خود گرفته و در سال گذشته به سطح سال ۱۳۹۶ رسیده است. اگر تولید ناخالص داخلی در سال ۱۴۰۳ به اندازه سال ۱۴۰۲ رشد کند، تولید ناخالص داخلی سرانه در سال ۱۴۰۳ به ۸۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان خواهد رسید که بیشترین سطح در ۱۳ سال اخیر خواهد بود.

باز هم باید به این نکته توجه داشت که تولید ناخالص داخلی پیش‌بینی شده و سرانه آن با توجه به قیمت‌های سال ۱۴۰۰ است. لذا روند تغییرات سرانه تولید ناخالص بیشتر از رقم اصلی قابل بررسی و تحلیل است.